چپ افراطی بیشترین‌ بهره‌برداری را از جنبش جلیقه‌زردها داشته است

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا؛ جنبش جلیقه‌زردها در فرانسه پنجمین هفته خود را پشت سر می‌گذارد، به‌مرور غبار حوادث فرو می‌نشیند و تحلیل‌ها نمود واقعی‌تری پیدا می‌کنند. بر آن شدیم تا در گفتگو با دکتر «حامد ایزدپناه» کارشناس مسائل فرانسه که در پاریس زندگی می‌کند به بررسی حوادث اخیر در این کشور بپردازیم. مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:

آنا: دلایل آغاز اعتراضات اخیر و نقش کشورهای خارجی را در جنبش جلیقه‌زردها چگونه ارزیابی می‌کنید؟ برخی مسئولان فرانسوی از احتمال نقش داشتن روسیه در این اتفاقات سخن گفته‌اند و البته این موضوع توسط روس‌ها تکذیب شده است.

ایزدپناه: اینکه بگوییم این اعتراضات منشأ خارجی دارد ابداً صحیح نیست. سیاست‌مداران از بهانه‌ها برای پوشش ضعف‌های خود استفاده می‌کنند و نمی‌توان هر مسئله‌ای را این‌گونه تحلیل کرد. جلیقه‌زردها اغلب منازلشان در شهرهای بزرگ نیست و برای کار با خودرو از حاشیه به شهر می‌آیند. در نتیجه قیمت فراورده‌هایی چون سوخت تأثیر مستقیم بر زندگی این افراد دارد. پس از مشخص شدن طرح دولت برای افزایش نرخ مالیات بر سوخت، این گروه احساس خطر کرده و در شبکه‌های اجتماعی شروع به اعتراض علیه این طرح کردند. ایده استفاده از جلیقۀ زرد نیز به‌عنوان نماد اعتراض از سال گذشته مطرح بود و امسال در آغاز اعتراضات در شبکه‌های اجتماعی مورد استقبال قرار گرفت. مردم فرانسه همواره به استفاده از نمادها برای نشان دادن اعتراضشان علاقه داشتند. در نتیجه به‌مرور این اعتراضات در شبکه‌های اجتماعی شکل بیرونی به خود گرفت و به جنبشی که می‌بینید بدل شد.

آنا: این اعتراضات شورش است یا راهپیمایی مسالمت‌آمیز؟

ایزدپناه: بخش بزرگی از اعتراضات جلیقه‌زردها مسالمت‌آمیز است. اکثریت حاضران تمایلی به ابراز خشونت و آسیب زدن به اموال عمومی ندارند و تنها بخش کوچکی از جمعیت دست به رفتارهای خشونت‌آمیز، نظیر شکستن شیشه‌های مغازه‌ها و حمله به ساختمان‌های دولتی می‌زنند.

این افراد عموماً نه فقیرند نه از وضع مالی خیلی خوبی برخوردارند. اکثریت آن‌ها از نظر سیاسی نیز به حزب خاصی وابسته نیستند. هماهنگی‌هایشان در شبکه‌های اجتماعی صورت می‌گیرد و مطالباتشان پراکنده و نامتمرکز است.

آنا: اعتراضات اخیر چه تأثیری بر روی اقتصاد فرانسه گذاشته است؟

ایزدپناه: اکثر کارشناسان گمان می‌کنند که اصلی‌ترین آسیب اعتراضات این‌چنینی به صنعت توریسم وارد می‌شود اما آسیب به صنعت توریسم در کوتاه‌مدت جلوه چندانی ندارد. تأثیر اقتصادی جنبش جلیقه‌زردها را می‌توان در کوتاه‌مدت این‌گونه عنوان کرد که این جنبش با بستن جاده‌ها و ناامن کردن خیابان‌ها صنعت حمل‌ونقل فرانسه را دچار مشکلات اساسی کرده است و همان‌طور که می‌دانید صنعت حمل‌ونقل با دیگر صنایع ارتباطی تنگاتنگ دارد. این مسئله مشکلات عدیده‌ای را برای دولت به وجود آورده است. از طرف دیگر ما همه‌ساله در انتهای سال میلادی شاهد رونق ویژه فروشگاه‌های کوچک و بزرگ بوده‌ایم با وضعیت اخیر بسیاری از فروشندگان مجبور به تعطیل کردن فروشگاه‌های خود هستند تا از آسیب‌های احتمالی در امان بمانند. مردم نیز تمایلی ندارند برای خرید خود را به خطر بیندازند و به خیابان‌ها بیایند. در نتیجه شاهد هستیم که فروشندگان و تاجران از اصلی‌ترین مخالفان جنبش جلیقه‌زردها هستند.

آنا: چرا پس از گذشت بیش از پنج هفته از شروع اعتراضات دولت موفق به کنترل یا راضی کردن معترضان نشده است؟

ایزدپناه: مسئله اصلی در تحلیل جنبش جلیقه‌زردها این است که ما با یک جنبش بی‌سر مواجه هستیم. از زمان آغاز اعتراضات دولت بارها تلاش کرده تا بتواند با این جنبش مذاکره کند. حتی یک‌بار هماهنگی‌هایی برای مذاکره با برخی نمایندگان آن‌ها صورت گرفت اما این نمایندگان درخواست پخش زنده مذاکرات از طریق فیس‌بوک را مطرح کردند که دولت نیز نپذیرفت و این مذاکرات شکست خورد.

آنا: چه جریان سیاسی در فرانسه از اتفاقات اخیر این کشور سود می‌برد؟

ایزدپناه: می‌توان گفت تاکنون جناح چپ افراطی در فرانسه به رهبری «ژان لوک ملانشون» بیشترین بهره‌برداری را از اعتراضات جلیقه‌زردها برده است. ملانشون به‌عنوان کاندیدا در انتخابات ریاست جمهوری قبلی حاضر بود، او شخصیتی کاریزماتیک دارد و سعی می‌کند با وعده‌های اقتصادی بخشی از بدنه جلیقه‌زردها را به‌سوی خود جذب کند و به نظر می‌آید در این امر ناموفق نیز نبوده است. از طرف دیگر شاهد فعالیت‌های ویژه «مارین لوپن» و جناح راست افراطی هستیم که سعی در تخریب چهره امانوئل مکرون و معتدل‌ها دارد. دعوای سیاسی کنونی در فرانسه دیگر میان راست و چپ نیست. دعوای میان افراطی‌ها و معتدل‌هاست. علی‌رغم تصور عام که فکر می‌کنند چپ افراطی و راست افراطی باید اختلافات شدیدی داشته باشند آن‌ها باهم علیه معتدل‌ها عمل هماهنگ می‌کنند. مطالبات چپ‌ها نیز بسیار نزدیک به راست افراطی است. آن‌ها مطالباتی چون خروج از اتحادیه اروپا یا بازنویسی تمام معاهدات این اتحادیه به نفع فرانسه را مطرح می‌کنند و عملاً ایده‌ای است شبیه ملی‌گرایی راست افراطی. در مسئله مهاجرت و مهاجران البته اختلافاتی وجود دارد.

آنا: خشونت پلیس فرانسه به‌عنوان پلیس کشوری مدعی حقوق بشر و آزادی چگونه قابل توجیه است؟

ایزدپناه: پلیس فرانسه ذاتاً خشن است و بی‌مهابا رفتار می‌کند؛ اما دو مسئله در این خصوص وجود دارد. اول اینکه پلیس در فرانسه قدرت سرکوب اعتراضات را ندارد و صرفاً می‌تواند با برخوردی خشن در پی حفاظت از اماکن و معابر خاص باشد. یعنی پلیس نمی‌تواند مانع از تظاهرات مسالمت‌آمیز هیچ گروهی شود. دوم اینکه برخورد خشن پلیس بی‌پاسخ نمی‌ماند و اگر کسی شکایت کند با دقت و سخت‌گیری بررسی می‌شود و برخورد لازم با پلیس خاطی صورت می‌گیرد.

آنا: نتیجه جنبش جلیقه‌زردها و تأثیر آن بر آینده سیاسی مکرون و فرانسه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

ایزدپناه: معتقدم که رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر در مقام خود باقی خواهد ماند. این جنبش نیز نهایتاً ظرف دو یا سه هفته آینده به پایان برسد؛ اما این به معنی بی‌اثر یا کم اثر بودن آن نیست. تأثیر این اتفاقات تا سال‌ها بر فضای سیاسی فرانسه باقی می‌ماند.

مصاحبه از: محمدحسین لطف‌الهی

انتهای پیام/4095/پ