تفاوت کرسی‌های آزاداندیشی و نظریه‌پردازی

به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه و کرسی‌های آزاداندیشی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، از سال 81 موضوع برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی توسط مقام معظم رهبری مطرح شد و طی 16 سال گذشته این کلیدواژه به یکی از پرتکرارترین موضوعات مورداشاره رهبری در عرصه دانشگاهی کشور تبدیل شده است.

کمتر جلساتی را می‌توان پیدا کرد که در آن دانشجویان یا مسئولان دانشگاهی حضورداشته و مقام معظم رهبری اشاره‌ای به موضوع کرسی‌های آزاداندیشی نکرده‌باشند.

دانشجویان و اساتید دانشگاهی برای برآورده کردن این مطالبه مقام معظم رهبری نیازمند شناخت عمیق نسبت به مفاهیم کرسی‌های آزاداندیشی و کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره هستند.

یکی از مفاهیم پایه در مورد کرسی‌های آزاداندیشی تعریف مفهوم کرسی آزاداندیشی و تفاوت آن با کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره است.

كلمه‌ كرسی، واژه‌ای عربی به‌معنی محل استقرار، تخت و صندلی است؛ اين كلمه در ادبيات علمی قديم و جديد به معانی مختلف به كار می‌رود.

دراین‌باره از نظرات آیت‌الله علی‌اکبر رشاد، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره شورای عالی انقلاب فرهنگی استفاده می‌کنیم.

معنی کرسی در ادبیات قدیم

در ادبيات علمی قديم‌تر به‌معنی محضر درس و قريب به كلاس امروزی به‌كار می‌رفته، به اين معنی می‌گويند: در حوزه‌ قديم تهران كرسی‌های فقه و اصول يا حكمت پر رونقی برگزار شده، يا فلانی در دانشگاه صاحب كرسی است.

معنی کرسی در ادبیات قدیم اروپا

كرسی معنای سنتی ديگری دارد كه نزديك به معنی اول است و كاربرد آن در دانشگاه‌های اروپايی رايج‌تر است. در اين معنا كرسی عبارت است از: «واحد علمیِ موضوعی دانشگاهی مستقر در يك مركز علمی». درواقع همان دپارتمان علمی كه استاد برجسته‌ای محور فعاليت‌های آن است و اساتيدی نيز عضو آن هستند. برای مثال می‌گويند: كرسی شرق‌شناسی، كرسی ايران‌شناسی و يا كرسی اسلام‌شناسی. نوعاً در اين كرسی‌ها به كار مطالعاتی و نيز آموزشی می‌پردازند. اين تعبير سنتی از «كرسی» اصطلاح رايجی است و در دانشگاه‌های جهان هم مصاديق فراوانی دارد.

معنی کرسی آزاداندیشی

در روزگار ما و در ايران، كرسی معنای سومی نيز پيدا كرده است؛ به اين صورت كه مثلاً منظور از  تعبير «كرسی آزادانديشی» عبارت است از «نشست بحثی و چالشی كه يک استاد يا دانشجويان ادعا و نظرات خود را در آن ارائه می‌كنند و كسی يا عده‌ای نيز آن نظرات را نقد می‌كنند». به چنين فرايندی اصطلاحاً كرسی آزادانديشی گفته می‌شود. اين تعريف از كرسی به معنای ارائه‌ سمينار انتقادی و يا نشست نقد و مناظره شبيه‌تر است تا به معنای چهارم آن‌که در هيأت حمايت از كرسی‌های نظريه‌پردازی تعریف‌شده و نيز به معنای اول و دوم سنتی كلمه‌ كرسی كه در عرف حوزه‌ها و دانشگاه‌ها و نظام دانشگاهی جهان رايج است، تفاوت می‌كند.

معنی کرسی‌ نظریه‌پردازی، نقد و مناظره

 معنای ديگر كرسی كه در ادبيات هيأت حمايت از كرسی‌های نظريه‌پردازی تعریف‌شده، عبارت است از: «واحد مرجع نظارتی و حمايتی، نسبت به نظريه‌ها و نوآوری‌ها و نقدهای جديد علمی كه در حوزه‌ معرفتی و علمی مشخصی مطرح می‌شود و در يك فرايند مشخص، مورد ارزيابی، نقادی، دفاع و داوری قرار می‌گيرد». كرسی در اين اصطلاح، واحدی است كه با عضويت شماری از صاحب‌نظران برجسته‌ یک حوزه‌ موضوعی و مطالعاتی در درون هيأت حمايت از كرسی‌های نظريه‌پردازی تشكيل می‌شود و بر اساس فرايندی مصوب، در جهت بررسی يک ادعای علمی و نقد و دفاع و داوری درباره‌ آن فعاليت می‌كند.

این گزارش با استفاده از وب‌سایت هیأت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره شورای عالی انقلاب فرهنگی نگاشته شده است.

انتهای پیام/ 4115 / 4107/