بررسی وضعیت فناوری نرم از زوایای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی

مهدی حمزه‌پور در گفتگو با خبرنگار حوزه فرهنگی و هنری گروه دانشگاه خبرگزاری آنا در خصوص معرفی کتاب فناوری نرم اظهار کرد: سطح فناوری‌ها در دنیا به شدت درحال ارتقا و تحول بنیادین است و به تبع آن فاصله توسعه ای بین کشورها با سرعتی باورنکردنی درحال تغییر است. در تغییر پارادایم‌های فناوری، کشورها در عمل دریک خط قرار می‌گیرند و این مسأله بهترین فرصت تاریخی برای کشورهای کمتر توسعه یافته است تا با شکار فرصت جهش پارادایم فناوری، خود را به سطح کشورهای توسعه یافته و در برخی زمینه‌ها بالاتر، برسانند.

وی افزود: در قرن بیست‌و‌یکم، انسان‌ها وارد عصر توسعه یکپارچه علوم انسانی، علوم اجتماعی و علوم طبیعی شده‌اند بنابراین، مفهوم فناوری در حال تغییر از فناوری با زمینه محدود به فناوری با زمینه گسترده و از فناوری سخت به فناوری نرم است. ما به عصری رسیده‌ایم که در آن توسعه علوم نرم و فناوری نرم باید شتاب بگیرد.

این پژوهشگر گفت: فناوری نرم نوعی فناوری است که از دیدگاه‌ها و زوایای مختلفی مانند اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، فلسفی و هنری حاصل می شود. تحقیقات فناوری نرم برای بازاندیشی و تأمل بر چالش های بیشمار پیش روی بشر بسیار سودمند است و می‌تواند در نظام‌های فرهنگی مختلفی جای گرفته و توسعه پایدار و تحقیقات میان رشته‌ای را ترویج دهد تا به آگاهی‌های گسترده و راهکارهای اثر بخش برای حل مسائل جهانی، ملی، سازمانی و فردی دست یابیم.

عضو هیأت علمی گروه مدیریت صنعتی دانشگاه امام صادق (ع) گفت: تمایز اصلی انسان‌ها و نیز سازمان‌ها  «مزیت معنوی» است. این مهم بر مبنای مدل‌های ذهنی افراد و در بستر فناوری های مرتبط با آن شکل می‌گیرد و به تعالی می‌رسد. عده­‌ای از اندیشمندان حوزه فناوری اعم از مهندسی و مدیریت فناوری. فناوری‌ها را به دو دسته «فناوری سخت» و «فناوری نرم» تقسیم می‌کنند. آنها علم را از جنس دانایی، عرفان را از جنس دارایی و فناوری را از جنس توانایی می­‌دانند.

وی خاطرشان کرد: به بیانی دیگر، فناوری را می­‌توان با عبارت «توانایی تبدیل ورودی معین به خروجی مطلوب» یا «توانایی کسب خروجی مطلوب از ورودی معین» تعریف کرد. حال اگر در تعاریف فوق؛ ورودی مورد نظر فاقد «اراده و هوشمندی» باشد؛ مانند مواد اولیه، تجهیزات، سلول و … می­‌توان از آن فناوری به فناوری سخت تعبیر کرد اما چنانچه ورودی در تعریف فناوری، دارای «اراده یا هوشمندی» باشد (مانند فرد، شرکت، سازمان، نهاد و …) می­‌توان از آن فناوری به فناوری نرم تعبیر کرد.

حمزه‌پور بیان کرد: در فناوری سخت به طور معمول، محصول فناورانه مانند تجهیزات، دارو و مواد پیشرفته و…، قابل لمس است؛ اما در مقابل، فناوری نرم، محصولات فناورانه غیرقابل لمس است. توانایی‌هایی چون واکاوی شخصیت افراد با استفاده از داده کاوی و متن کاوی شبکه‌های اجتماعی؛ تعیین حوزه‌های علاقمندی افراد با استفاده از موتورهای جستجو، طراحی سازوکارهای خودکنترلی پیشگیری از جرم یا تخلف، جلب اعتماد دیگران برای دستیابی به هدف، توانایی ایجاد کودتا یا انقلاب‌های رنگین، توانایی ترویج شایعه در سطح وسیع، توانایی ایجاد انگیزش در مدیران برای موفقیت سازمان، جنگ روانی، لابی و مانند آن، نمونه‌هایی از فناوری نرم هستند.

وی بیان کرد: شاید به طور طبیعی در فرآیندهای تولید، انتقال، توسعه، انتشار و تجاری سازی فناوری های سخت و مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ اما به طور طبیعی مبنای دانشی اینگونه فناوری‌ها به صورت ضمنی در ذهن افراد قرار دارد و استخراج ، تدوین ، تعمیم و تطبیق آن با مسائل موجود و مشکلات روز جامعه ضروری است.

عضو هیأت علمی گروه مدیریت صنعتی دانشگاه امام صادق(ع) تصریح کرد:  فناوری نرم يك پارادايم فناورانه‌ی نوین است كه نگرش ما را نسبت به فضای مدیریت ، رهبری ، کارآفرینی ، تجارت ، امنیت ، دفاع ، صنعت ، آموزش ، پژوهش و...تغییر داده است.

وی در ادامه بیان کرد: آخرین نسخه کتاب انتشاریافته‌ی «تغییرات جهانی فناوری؛ از فناوری سخت به فناوری نرم»، اثر ارزشمند دانشمند چینی خانم زوئینگ جین (2011) با محور قرار دادن موضوع فناوری نرم بدون شک یکی از بهترین کتاب های حال حاضر دنیا دراین موضوع می باشد.کتاب حاضر از 6 فصل با موضوعات کلان در این حوزه تشکیل شده است که ذیل هر فصل مطالب مرتبط با آن موضوع کلان به بحث گذاشته شده است.

وی در توضیح فصل‌های کتاب خود بیان کرد: درفصل اول عنوان "فناوری چیست؟" انتخاب شده است که  شامل بخش هایی مانند: ارزیابی فناوری، درک تازه ای از فناوری ، رده بندی های فناوری نرم، روندها و چالش های فناوری نرم برای آینده است. درفصل دوم از سوابق تاریخی فناوری نرم صحبت شده است که موضوعات زیر را در برمی گیرد : پیشینه فناوری تجاری، بازنگری توسعه فناوری اجتماعی، فناوری نرم و انقلاب های صنعتی سه گانه، علم نرم، رده نرم علم و فناوری (SSST) و فناوری نرم.

عضو هیأت علمی گروه مدیریت صنعتی دانشگاه امام صادق(ع) توضیح داد: در فصل سوم با ذکر عنوان «فناوری نرم و رقابت پذیری فناوریم» ، موضوعاتی مانند: دانش و فناوری صرفاً منابع بالقوه رقابت پذیری هستند، رقابت پذیری فناوری از کجا ناشی می شود؟، رقابت پذیری فراگیر و قدرت نرم ، ماهیت شکاف بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را مورد بحث قرارداده است. در فصل چهارم به موضوع «فناوری نرم و نوآوری» پرداخته شده است که موضوعات زیر را دربردارد.

وی در توضیحات موضوعات پرداخته شده در فصل چهارم بیان کرد: کارکردهای فناوری نرم، فناوری نرم و فضای نوآوری،  فناوری نرم و نوآوری نهادی ، فناوری نرم و چارچوب سیستم نوآوری، نوآوری و رقابت پذیری شرکت از موضوعات مطرحه این فصل است.

حمزه‌پور در توضیح فصل پنجم نیز گفت: صحبت از «صنایع نرم» به میان آمده است. موضوعاتی مانند نرم شدن اقتصاد و صنعت نرم، صنعت خدمات فکری، بنگاه اجتماعی و صنعت اجتماعی، صنایع فرهنگی، تفکر درباره ساختار صنعتی آینده موضوعاتی است که در این فصل به آن پرداخته شده است.

عضو هیأت علمی گروه مدیریت صنعتی دانشگاه امام صادق (ع) ادامه داد: در فصل ششم عنوان «فناوری نرم و نسل چهارم آینده نگری فناوری» انتخاب شده است که مباحث تکامل و توسعه آینده‌نگری فناوری و نسل چهارم آینده‌نگری فناوری و فناوری نرم را دربرمی‌گیرد؛ بی‌هیچ مداهنه‌ای، جهانِ حال و آینده، جهان فرهنگی و به تعبیری جهان نرم است و قدرت حقیقی کشورها در سایه قدرت‌نرم برآمده از برتری در رقابت‌های فرهنگی در بستر صنعت فرهنگی است.

وی در پایان بیان کرد: امیدواریم که با انتشار مفاهیم این کتاب و موضوعاتی از این دست سهم ناچیزی در جنبش ملی توسعه، پیشرفت و بکارگیری فناوری‌های نرم در کشور عزیزمان داشته باشیم. یقین داشته باشیم که با توسعه فناوری‌های نرم و صنایع وابسته به آن و با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد اقلیمی، تاریخی، دینی و فرهنگی ایران عزیز و تدبیر و کارآمدی مدیریت در عرصه‌های مختلف می‌توانیم جهشی خیره‌کننده در رسیدن به قله‌های پیشرفت حقیقی فرهنگی و اقتصادی داشته باشیم؛ چرا که راه موفقیت، همیشه در حال ساخت است؛ موفقیت پیش رفتن است، نه به نقطه پایان رسیدن.

انتهای پیام/4084/