برگزاری دو میلیون و 800 هزار نفر آزمون در ترم جاری/ توسعه آزمون‌های الکترونیکی در دستور کار دانشگاه پیام‌نور

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، دانشگاه پیام‌نور با ماموریت آموزش‌های از راه‌ دور و غیرحضوری پا به عرصه فعالیت در حوزه آموزش عالی گذاشته است. این دانشگاه در حال حاضر 400 هزار دانشجو در مقاطع مختلف تحصیلی دارد و تنها دانشگاهی است در پایان هر ترم امتحاناتش را به صورت سراسری برگزار می‌کند.

اینکه چگونه این امتحانات به صورت هماهنگ در سراسر کشور برگزار می‌شود و بر چه اساسی سوالات طرح می‌شوند، چگونه با تقلب‌ها و تخلف‌های احتمالی برخورد می‌شود، موضوعاتی است که با بهنوش سلیم بهرامی رئیس مرکز سنجش و آزمون این دانشگاه در میان گذاشته‌ایم. گفت‌وگو آنا با رئیس مرکز سنجش و آزمون دانشگاه پیام‌ نور را در ادامه بخوانید.

* مختصری از چگونگی برگزاری آزمون‌ها در دانشگاه پیام‌نور بفرمایید؟

- دانشگاه پیام نور تنها دانشگاه آزمون محور کشور است که در هر کد درس یک آزمون دارد،‌ یعنی تمام دانشجویان یک درس یک آزمون مشترک سراسری می‌دهند، در نیمسال دوم تحصیلی 96-97 که الان در آن به سر می‌بریم 404 هزار دانشجوی فعال در کل کشور داریم که بیش از 2 میلیون و 800 هزار نفر آزمون را برگزار می‌کنیم. ما 5200 آزمون سراسری در کل کشور برگزار می‌کنیم که به تعداد 2 میلیون و 800 هزار نفر آزمون است. این آزمون‌ها در 500 مرکز برگزار می‌شود.

دانشگاه پیام‌نور 522 هزار نفر آزمون به صورت الکترونیکی در حال برگزاری دارد که دانشگاه پیام‌نور در تمام مراکز آموزشی دولتی و غیردولتی متمایز می‌کند.

ما در این دانشگاه بزرگترین شبکه مرکزی آزمون را در اختیار داریم. ما 522 هزار تولید نمره آنی برای دانشجویان داریم که این رضایتمندی ویژه دانشجو را در بر داشته است. دانشجو امتحانش را در پایه استیشن را می‌دهد و همان لحظه اگر تمایل داشته باشد می‌تواند نمره‌اش را ببیند. ما در یک شبکه کشوری که به طور نسبی از امنیت بالایی برخوردار است. آزمون‌های دانشگاه پیام‌نور به صورت سراسری برگزار می‌شود. دانشجویان ما این امکان را دارند که اعتراضشان را به هر سوال در سامانه گلستان ثبت کنند، این اعتراضات را مرحله به مرحله بررسی می‌کنیم و چنانچه وارد باشد تصمیمات لازم را اتخاذ می‌کنیم.

* سوالات چطور طرح می‌شود و چطور برای یک آزمون مجموعه سوال در نظر گرفته می‌شود؟

- برای هر کد درسی، از استادان در ارتباطی که در سراسر کشور داریم، استادی را مشخص می‌کنیم که به عنوان طراح اولیه سوال در نظر گرفته می‌شود. بعد توسط سایر استادان، سر ویراستاری می‌شود و بسته سوال برای آن کد درس طراحی می‌شود.

* امکان تغییر سوالات وجود دارد؟

حتی‌الامکان از تغییر سوالات جلوگیری می‌کنیم ولی اگر به هر علتی به این نتیجه برسیم که اشتباهی صورت گرفته است، توسط مراکز مجری آزمون برای جلوگیری از تضییع حق دانشجو آزمون مجدد هم برگزار می‌کنیم.

- چرا برخی از ترم‌ها سوال‌های آسان‌تر و برخی از ترم‌ها سوالات سخت‌تر هستند؟

دانشگاه پیام نور شیوه‌نامه طرح سوال دارد، که سوالات را به سه بخش تقسیم می‌کند؛ بخش سخت، آسان و متوسط، که با بودجه‌بندی به طراح و ویراستار سوال ابلاغ می‌شود و ما طراحان و ویراستاران را ملزم می‌کنیم که شیوه‌نامه را رعایت کنند. ولی از آنجایی که تا آزمونی برگزار نشود ما نمی‌دانیم که سطح پاسخگویی به سوالات چگونه است و این معیار سنجش سخت و آسان و متوسط در بین اساتید متفاوت است.

* علت اشتباهات فاحش، غلط املایی یا نبود جداول و فرمول‌ها چیست؟

- از سال 90 تاکنون در دانشگاه پیام‌نور به عنوان بزرگ‌ترین شبکه آزمون هوشمند تعریف شده‌ایم. کاری که برای جلوگیری از اشتباهات و جا افتادن جدول و فرمول در نظر گرفته‌ایم، مکانیزه‌ کردن کامل طراحی سوالات است. با مکانیزه کردن سوال اشتباهات به میزان چشمگیری کاهش پیدا کرد و این روند کاهشی هم ادامه دارد.

البته حق دانشجو را در نظر می‌گیریم، چرا که دانشجو، ولی‌نعمت دانشگاه است و این حق مسلم آنهاست که اگر اشتباهی در سوال بود که نحوه پاسخگویی مختل شد، به گونه‌ای عمل خواهیم کرد که نمره‌ را متعادل کنیم تا حق دانشجو ضایع نشود.

* سوالات چطور به مراکز و واحدها می‌رسد؟ قرنطینه خاصی برای سوالات وجود دارد؟

- سوالات هوشمند به استان‌ها ارسال می‌شود، در یک تقویم زمانی از هنگامی که انتخاب واحد دانشجو به اتمام می‌رسد و با در نظر گرفتن امکان تغییر محل آزمون و به پایان رسیدن مهلت آن، اطلاعات دانشجو وارد سامانه‌ای می‌شود و بعد سوالات را به مراکز بر اساس تعداد دانشجو ارسال می‌کنیم.

همه مراکز ما تا زمان آزمون کاغذی در قرنطینه هستند، آزمون‌های الکترونیکی مستقل از قرنطینه هست چرا که نرم‌افزارها رمزهای خاصی دارند و امکان بازگشایی آنها وجود ندارد و قرنطینه فیزیکی نیازی نیست.

گزارشی از تخلفات یا افشای سوالات را شاهد بوده‌اید؟

رسیدن به اینکه میزان خطا صفر شود، آرمان ماست و با تیم متخصص مرکز سنجش و آزمون به این سمت حرکت می‌کنیم ولی با ساختار موجود خطاهای ما در مقایسه با سیستم‌های مشابه کمتر است.

زمانی امتحانات الکترونیکی در حال توسعه بود ولی به نظر می‌رسد امروز از الویت خارج شده است؟

ما چند سالی کمتر توجه کردیم ولی اکنون با توجه به پیشرفت جهان امروز برنامه‌ریزی کردیم که آزمون‌های الکترونیکی را توسعه دهیم. از دانشجویان نظرسنجی داشتیم و همگی از تولید نمره آزمون آنی راضی هستند.

در ترم جاری امتحانی لغو شده یا آزمونی زیر نمودار رفته است؟

احتمالا نمره تعدادی از دروس زیر نمودار برود ولی هنوز تصمیم قطعی نگرفته‌ایم. کارگروهی از متخصصان روان‌سنجی را تشکیل داده‌ایم که به صورت رسمی و علمی این کار را انجام دهند. دروسی که تعداد ریزشش زیاد باشد زیر نمودار می‌رود.

گلایه بسیاری از دانشجویان پیام‌نوری، نبود آرشیو سوالات ترم‌های گذشته است. چرا دانشگاه پیام‌نور مرکز آرشیوی از نمونه سوالات در اختیار دانشجویان قرار دهد؟

ما مخالفتی با این مساله نداریم. معتقدیم دانشجویی که از کتاب 100 صفحه‌ای به 500 سوال مسلط باشد، یعنی به آن کتاب مسلط است؛ اما تهیه آرشیو سوالات ساز و کار و ساختار می‌خواهد. پرونده‌ این موضوع باز است و در دستور کار مرکز آزمون است، ابتدا باید از هر کد درس بانک سوالات تهیه کنیم و سپس 500 سوال را به دانشجو ارائه دهیم. بزرگترین کار ما به طور در شرایط فعلی، بهینه کردن آزمون‌های الکترونیکی و افزایش تعداد این آزمون‌هاست.