امروز ؛ بررسی راه‌های رفع تحریم‌های ایران پس از توافق هسته‌ای در سازمان ملل

به‌گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا به‌نقل از خبرگزاری فرانسه، قرار است امروز دوشنبه ساعت 9 صبح (به‌وقت نیویورک/17:30 به‌وقت تهران) و در تشریفاتی رسمی پنج کشور عضو شورای امنیت (آمریکا، چین، انگلیس، فرانسه و روسیه) که آلمان نیز به جمع آن‌ها اضافه می‌شود متن جمع‌بندی مذاکرات هسته‌ای را که سه‌شنبه گذشته در وین به دست آمد، به رای بگذارند.

بر اساس این گزارش، در این قطعنامه، گروه 1+5 لغو تحریم‌ها در برابر این تضمین که جمهوری اسلامی ایران بمب هسته‌ای تولید نخواهد کرد را خواستار شده است.

به موجب این قطعنامه شورای امنیت توافق وین را تایید خواهد کرد. گردآورندگان قطعنامه، خواستار «اجرای کامل توافقنامه در جدول زمانی تعیین‌شده» شده‌اند و از کشورهای عضو سازمان ملل نیز خواسته شده است، این روند را تسهیل کنند.

در متن قطعنامه آمده است: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید راستی‌آزمایی لازم و نظارت بر تعهدات هسته‌ای ایران را انجام دهد. این تعهدات شامل کاهش تعداد سانتریفوژهای تولیدکننده مواد شکاف‌پذیر می‌شود. همچنین در این قطعنامه از ایران خواسته شده است با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی «همکاری کامل» کند.

از بندهای دیگر قطعنامه این است که شورای امنیت زمانی‌که گزارش آژانس را درباره تاکید بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران دریافت کند، هفت قطعنامه‌ای را که سازمان ملل از سال 2006 تاکنون با هدف تحریم ایران وضع کرده است، لغو خواهد کرد. این قطعنامه‌ها شامل قطعنامه‌های 1696، 1737، 1747، 1803، 1835، 1929 و 2224 می‌شود.

به‌ موجب این قطعنامه‌ها، داد و ستد کالا یا خدمات که مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای ایران می‌شود ممنوع است. همچنین به‌موجب این قطعنامه‌ها، دارایی‌های مالی مقام‌ها و شرکت‌های معین ایران مسدود و این کشور در بخش تسلیحات متعارف و موشک‌های بالستیک تحریم شده است. البته این تحریم‌های تسلیحاتی (برای تسلیحات متعارف تا پنج سال، و درباره موشک‌های بالستیک تا هشت سال) به قوت خود باقی خواهند ماند. سازمان ملل پس از 10 سال پرونده هسته‌ای ایران را خواهد بست ولی در این 10 سال توافقنامه هسته‌ای ایران معتبر خواهد بود.

در طرف مقابل، اگر ایران تعهدات خود را نقض کند، شورای امنیت می‌تواند تحریم‌ها را دوباره اعمال کند. با وجود این، قدرت‌های جهانی اعلام کرده‌اند قصد دارند این ماده را تا پنج سال پس از انقضای توافقنامه (در مجموع به مدت ۱۵ سال) تمدید کنند.

آمریکا و اتحادیه اروپا نیز با اعمال تحریم‌های اقتصادی به ویژه در بخش انرژی و مالی به اقتصاد ایران آسیب زده‌اند. این تحریم‌ها نیز قرار است به صورت تدریجی و مشروط برداشته شود.

هنوز یک گام دیگر تا تصویب توافقنامه وین باقی مانده است. متن توافق وین باید ظرف 60 روز از مانع کنگره آمریکایی بگذرد که اکثر نمایندگان آن را جمهوری‌خواهانی تشکیل داده‌اند که مخالف توافق هسته‌ای با ایزان هستند.

قدرت‌های جهانی امیدوارند ایران بتواند به کاهش دامنه بحران‌های منطقه که شورای امنیت سازمان ملل (همزمان با رویارویی با اختلافات شدید میان روسیه و قدرت‌های غربی) قادر به توقف آن نیست، کمک کند. آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی ایران روز شنبه هشدار داد که تهران همچنان با سیاست‌های مستکبرانه واشنگتن در خاورمیانه به‌شدت مخالف است و به حمایت از متحدان خود همچون سوریه و جنبش «انصارالله» در یمن ادامه خواهد داد.