ویرانی بافت اجتماعی با تخریب بافت تاریخی محله دباغان قزوین

به‌گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری آنا، محمد علی حضرتیها مدیرکل میراث فرهنگی استان قزوین، در نشست ستاد سامان‌دهی امامزاده حسین (ع)، با انتقاد به تخریب صورت گرفته در محله دباغان گفت: من فکر می‌کنم باید بازنگری اساسی در طرح موسوم به سامان‌دهی امامزاده حسین صورت گیرد، اگر صرفا مشکل را کالبدی ببینید و عنوان کنید که آنجا بافت فرسوده‌ای دارد و... در حالی‌که این محله یک بافت زنده تاریخی داشت که عده‌ای از اصیل‌ترین مردم قزوین در آن زندگی می‌کردند و حتی زمانی که درهای امام‌زاده در ساعت 21 و 22 بسته می‌شد، مردم محل سخاوتمندانه و بدون هیچ چشمداشتی درهای خانه‌هایشان را به روی مسافران باز می‌کردند و امکان استفاده آنها از سرویس‌های بهداشتی را فراهم و به میهمانان خدمات ارائه می‌کردند که باعث کمک به زیست اجتماعی در آن محل می‌شد.

حضرتی ها تصریح کرد: فاجعه‌ای که امروز در محله دباغان رخ داده علاوه بر تخریب بافت ارزشمند تاریخی، بافت اجتماعی آن محله را نیز منهدم کرده است و مردمی که خانه‌هایشان تملک شده، کسانی که در این شهر زندگی کرده و به دنیا آمده‌اند و به آن بقعه و بافت تاریخی و فرهنگی تعلق خاطر دارند، دیگر نمی‌توانند در قزوین خانه بخرند. اتفاق ناگوار و غیرقابل جبران، آسیب شدید اقتصادی و اجتماعی است که به این بخش از شهروندان قزوینی وارد شده و آنها را از هست و نیست ساقط کرده و برای این کار بی‌گمان هیچ مجوزی از میراث فرهنگی دریافت نشده است.

وی در ادامه افزود: به لحاظ قانونی برای هر نوع مداخله در بافت تاریخی شهرها باید از میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به صورت کتبی مجوز گرفته شود و این اداره کل با رویکردهای سوداگرانه و مداخلات در پهنه‌های بزرگ شهری مخالف است. قطعا نماینده این اداره کل در کمیته با اجرای این طرح (اگر هم طرح موضوع شده باشد که بعید می‌دانم و مثل بسیاری از تصمیم‌گیری‌های غلط دوره قبلی به ضرب و زور لودر و بولدزر انجام شده) مخالفت کرده است.

وی گفت: معضل به وجود آمده در این محله مربوط به تخریب یک یا دو پلاک نیست بلکه تخریب یک منطقه مهم شهری و یک محله تاریخی است که حداقل هزار و سیصد سال از دوران اسلامی را دیده و قدمت دارد و موضوع مهمتر انحراف مسیر از طرح اولیه است که جای سوال دارد، محدوده طرح تا کجاست و چرا بدون طی مراحل قانونی گسترش پیدا کرده و هزینه‌هایی اضافه را بر مردم و نهادهای اداری تحمیل نموده است.؟

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری قزوین افزود: توسعه طرح ساماندهی امامزاده حسین(ع) به سمت غرب و وسعت دامنه تخریب‌های منازل مسکونی به قصد سوداگری و تجاری‌سازی انجام شده و اساسا خارج از آن محدوده است. حتی در جزییات، برای اجرای پل طبقاتی هم همین فرایند طی شده، یعنی تمامی قوانین یا ضوابط را دور زده یا زیر پا گذاشته‌اند.

حضرتی ها یادآور شد: به لحاظ قانونی تعیین عرصه و حرائم آثار تاریخی منحصرا به عهده میراث فرهنگی است در حالی که در کمیسیون ماده پنج که اهلیت ندارد مصوب کرده‌اند حریم میمون قلعه و حریم امامزاده حسین از آکس خیابان جمهوری اسلامی باید به پیاده رو بیاید، چه کسی این اهلیت را به کمیسیون داده است؟ متاسفانه مجموعه‌ای از تخلفات به شکل‌های مختلف در جاهای گوناگون صورت گرفته و این معضل را به وجود آورده است. باید برای اجرای این طرح به عقب برگشته و با بازنگری آن از تکرار اشتباهات بیشتر جلوگیری کنیم.

وی تاکید کرد: عرصه مدیریت شهری، عرصه آزمون و خطا در این مقیاس‌ها نیست. با هست و نیست بخشی از شهروندان در تصمیم‌گیری‌های شتابزده و آلوده به بسیاری از مسائل بازی می‌شود و مشکل بزرگ در این محل عدم توجه به ماهیت بافت تاریخی آن است.

مدیرکل میراث فرهنگی استان قزوین عنوان کرد: بعضی‌ها اعتقاد دارند برای اجرای طرح ساماندهی امامزاده حسین باید دو طبقه پایین برویم. با چه مجوزی این کار صورت می‌گیرد؟ آنجا هسته ساسانی شهر قزوین و شهر شاپوری است، پیش از مطالعات باستان‌شناسی با چه مجوزی می‌خواهید دو طبقه پایین بروید؟ این مجوز را از کجا گرفتید؟ حتی در همان مراحل اولیه طرح که مشاور، برنامه و مطالعات خود را ارائه کرد، شورای فنی سازمان ما به تفصیل و شرح کامل گفتند و به سازمان بهسازی و نوسازی هم ابلاغ شد که این طرح ایراد اساسی دارد و باید در اولین گام مطالعات باستان‌شناسی در محل صورت گیرد.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین با اشاره به اهمیت و قدمت آثار تاریخی در این محله افزود: تصاویر دوره اواخر قاجار و آغاز پهلوی مربوط به این محله که با دوربین‌های صد سال پیش ثبت شده‌اند موجود است و گواهی بر وجود آثار سطحی فراوانی در محدوده جلوخان امامزاده حسین و سلامگاه می‌دهد. اصل نام این محله تاریخی «محله کهن بر» معروف و مشهور بوده که متاسفانه همه اینها نادیده گرفته شده و مشاور محترم طرح در این چهار سالی که بنده مدیر هستم هیچ‌گونه تماسی در خصوص روند اجرای طرح نداشته‌اند‌.

حضرتی ها با ابراز تاسف تصریح کرد: چگونه ممکن است در محدوده‌ای با اهمیت تاریخی و فرهنگی و ارزش‌های میراثی این‌گونه خودسرانه و بدون لحاظ کردن ضوابط، عمل کرد؟ حتی پس از گذشته سه سال و مباحثی که در دفتر بهشتی مطرح شد باز هم ترتیب اثری داده نشده و همچنان اهداف خود را پیش می‌برند که امیدوارم این مسائل مورد توجه واقع شوند.