کودتای شبانه یا پرواز پهپاد تفریحی؛ کدام یک کاخ پادشاهی عربستان را لرزاند؟

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا-مجتبی اسماعیلی؛ هم‌زمان با انتشار ویدئویی با مضمون تیراندازی در داخل کاخ پادشاهی عربستان در ریاض و همچنین شنیده شدن صدای تیراندازی در محل اقامت محمد بن‌سلمان در محله خزامی، منابع سعودی خبر دادند که سلمان بن‌عبدالعزیز و محمد بن‌سلمان، پادشاه و ولیعهد عربستان به پایگاهی هوایی منتقل شدند. در این میان برخی منابع اعلام کردند نیروهای آمریکایی حاضر در ریاض پادشاه عربستان و پسرش را به مکانی امن منتقل کردند.

در این میان برخی منابع غیررسمی سعودی از بسته شدن حریم هوایی عربستان به روی همه پروازهای تجاری و نظامی خبر دادند و گارد پادشاهی بن‌سلمان همه گذرگاه‌های امنیتی را در ریاض زیرنظر گرفتند و بالگردهای سعودی بر فراز شهر ریاض به پرواز درآمدند.

البته مخالفان سعودی بیکار نبودند و موضوع «کودتا» را در کاخ پادشاهی عربستان مطرح کردند و سکوت طولانی‌مدت مسئولان امنیتی بر این شائبه دامن زد و فرضیه کودتا علیه پادشاه عربستان را باورپذیرتر کرد. حدود دو ساعت از این ماجراها گذشت تا اینکه مسئولان سعودی که در ظاهر غافلگیر شده بودند تصمیم گرفتند اعلام موضع کنند. بنابراین، سخنگوی رسمی پلیس ریاض در صفحات تلویزیونی ظاهر شد و در حالی که تلاش می‌کرد آرامش خود را حفظ کند، گفت: «نیروهای امنیتی متوجه شدند که در محله خزامی در شهر ریاض یک پهپاد از نوع کنترل از راه دور (بی‌سیم) پرواز می‌کند و آن‌ها طبق پروتکل‌های خاصی پهپاد را هدایت و ساقط کردند. اکنون هیچ خطری منطقه را تهدید نمی‌کند.»

همچنین یک شاهزاده سعودی که نخواست نامش فاش شود، در گفت‌وگو با فهدنیوز گفت: «حادثه امشب چیزی شبیه به کودتا بوده است و محمد بن‌سلمان قطعا این واقعیت را مخفی می‌کند.»

کودتا یا پرواز یک پهپاد کنترل از راه دور؟

اما سوال پیش می‌آید که آیا موضوع منحصر به پرواز ساده یک پهپاد از نوع کنترل از راه دور بود یا واقعا عملیات تیراندازی در کاخ پادشاهی و یک کودتا رخ داده بود؟ جواب این سوال را باید در ابعاد مختلفی بررسی کرد.

نخست؛ نوع واکنش نیروهای امنیتی به ماجرا نشان می‌دهد درواقع خلاف ادعاهای مقام‌های نظامی و امنیتی سعودی، پادشاهی عربستان امنیت لازم را ندارد تا جایی که بنا به ادعای پلیس ریاض با یک حمله ساده، باید پادشاه و ولیعهد عربستان را به مکان امنی منتقل کنند تا «خطر» آن‌ها را تهدید نکند! ناگفته پیداست که نیروهای امنیتی عربستان توانایی حفظ امنیت کشورشان را ندارند و همین چند روز پیش بود که نشست سران اتحادیه عرب از ترس حملات موشکی انصارالله یمن، به جای ریاض در ظهران برگزار شد که این دو مورد نقص فاحش سیستم امنیتی سعودی‌ها را بیش از پیش برملا می‌کند.

دوم؛ اینکه ممکن است فرضیه کودتا واقعا صحت داشته باشد. سکوت طولانی‌مدت مقام‌های سعودی‌ برای ارائه حتی یک توضیح کوتاه درباره حادثه و اینکه هیچ توضیح قانع کننده‌ای به افکار عمومی داده نشد، فرضیه کودتا در پادشاهی عربستان را تقویت می‌کند. کما اینکه در لحظات اولیه حادثه، تحلیلگران سیاسی منطقه نقض حریم هوایی کاخ پادشاهی را به‌وسیله یک «پهپاد کنترل از راه دور» و تهدید امنیتی موجود را دال بر این دانستند که کودتایی در حال رخ دادن است.

سوم؛ اینکه مردم عربستان از محافظه‌کاری و امنیتی شدن فضای این کشور به تنگ آمده‌اند. آن‌ها مخالف خرج دلارهای نفتی عربستان در راه جنگ‌‌افروزی خاندان حاکم سعودی در یمن، سوریه و دیگر نقاط غرب آسیا هستند. طبیعی است مردم عربستان اینگونه ولخرجی‌های پادشاهی سعودی را برنتابند و به تظاهرات‌های جسته و گریخته خود در گذشته، رنگ و بوی جدی‌تری بدهند.

و چهارم اینکه تردیدی وجود ندارد این روزها در عربستان بن‌سلمان به‌دلیل انجام اصلاحات زیر فشار قرار دارد که بخشی از این فشار را می‌توان در بازداشت و برکناری برخی شاهزادگان خاندان پادشاهی مشاهده کرد. موضوعی که صدای مخالفان خارج‌نشین را نیز درآورده است و آن‌ها موضع‌گیری‌های خلاف سیاست‌های کلی عربستان را در زمینه موضوع فلسطین و مشروع دانستن رژیم صهیونیستی دستاویزی قرار دادند تا او را محکوم کنند.