سید صادق غفوریان*
محیط زیست، پلیس می‌خواهد
اگر سواحل و دریاها، جنگل‌ها و دشت‌های مان زبانی برای سخن داشتند احتمالا یکی از حرف‌های شان این بود که‌ای کاش زمان تعطیلات کمتر باشد و مردم کمتر به سفر بروند.
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، اگر سواحل و دریاها، جنگل‌ها و دشت‌های مان زبانی برای سخن داشتند احتمالا یکی از حرف‌های شان این بود که ای کاش زمان تعطیلات کمتر باشد و مردم کمتر به سفر بروند...
حالا که چند روزی از تعطیلات نوروزی گذشته، فرصت مناسبی است تا با نگاهی به آن چه برخی از ما بر سر طبیعت آوردیم، بیشتر در رفتارها و نوع نگاه مان به طبیعت و محیط زیست تامل کنیم. من نیز همچون بسیاری از هموطنانم در تعطیلات نوروز بار سفر بستم و مسیری طولانی را از شرق به غرب کشور طی کردم؛ در این حدود 10 روز مسافر مناظر و مقاصد طبیعی و تاریخی بودم و شاید به واسطه خبرنگاری کمی بیش از دیگران در رفتار مسافران به طبیعت و محیط زیست و حتی شهرها و جاده‌ها دقت می‌کردم.
به نظر می‌رسد در یک نگاه کلی آن چه از نحوه تعامل بسیاری از ما با طبیعت برمی آید، نوعی رفتار خودخواهانه و البته ناآگاهانه به محیط زیست است و به این صورت که خیلی ساده تر از آن چه تصور می‌شود با طبیعت نامهربانیم. این را از سواحل دریاها و حوالی رودخانه ها، مسیرها و مکان‌های تردد و اتراق در جنگل‌ها و حاشیه جاده‌ها و خبرهایی که در این باره منتشر می‌شود می‌توان دریافت و مشاهده کرد.
مکان‌های خوش آب و هوا در حوالی رودخانه ها، جنگل‌ها و سواحل و حاشیه مسیرهای جاده‌ای مملو از زباله می‌شود، مسئولان جنگل بانی از بی سابقه ترین جنگل سوزی‌ها در تعطیلات نوروز خبر می‌دهند و محیط بانان در مواردی از کشته شدن گونه‌های در خطر انقراض توسط مردم سخن می‌گویند و نمونه‌هایی از این دست که علاقه مندم دو خبر در همین باره را این جا با هم مرور کنیم:
1- مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران با بیان این که در نوروز 97 بی سابقه ترین آمار آتش سوزی جنگل‌های مازندران رقم خورد، گفت: در کمال تاسف بیش از 100 هکتار از اراضی جنگلی مازندران طی این ایام، طعمه حریق شده است. ابراهیمی با اشاره به این که گردشگران نوروزی از برپایی هرگونه آتش در جنگل‌ها خودداری کنند، افزود: وسعت برخی از مناطق سوخته شده جنگلی به بیش از 40 هکتار می‌رسد. به گفته او بیش از 90درصد جنگل سوزی‌ها علت انسانی دارد. (شبکه اطلاع رسانی راه دانا، 13/1/97)
همچنین سرهنگ سبزه علی فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها گفت: وسعت آتش سوزی‌ها در نوروز 97 در منابع طبیعی استان‌های شمالی کشور نزدیک به 150 هکتار بود. (ایسنا، 15/1/97)
اگرچه این مسئله، تنها علت ماجرای جنگل سوزی‌ها را متوجه مسافران نوروزی نمی‌کند و ممکن است برخی عوامل انسانی دیگر نیز مرتبط با منافع خاص همچون زمین خواری و... به این اقدام مبادرت کنند اما در نهایت همان عامل انسانی است که بانی و باعث نابودی طبیعت است.
2-سازمان حفاظت از محیط زیست درباره مرگ گونه در حال انقراض «سیاهگوش» در منطقه لواسانات گفت: یک سیاهگوش ماده به همراه دو توله حدود یک ساله خود در حال عبور از کنار رودخانه بودند که توسط گردشگران مورد حمله قرار می‌گیرند... متاسفانه حیوان براثر شدت ضربات سنگ و چوب دچار شکستگی فک، دندان‌ها و دنده‌ها و خون ریزی داخلی شد و با وجود تلاش متخصصان پردیسان برای احیای گونه در خطر انقراض، این سیاهگوش ماده از بین رفت. (ایسنا،7/1/97)
اما در کنار این موارد، آن چه فراگیری بیشتری در تاثیرات مخرب مردم در محیط زیست دارد، رهاسازی زباله‌ها به ویژه زباله‌های تجدید ناپذیر در طبیعت است. بسیاری از ما بارها در سواحل و حاشیه رودخانه‌ها و جاده‌ها دیده ایم یا عامل آن بوده ایم که زباله‌های مان مثل بطری‌های آب و نوشیدنی‌ها و پاکت‌های پلاستیکی خوراکی‌ها را بدون توجه در اطراف رها می‌کنیم. جدا از نازیبایی‌هایی که این رفتار پدید می‌آورد، تخریب طبیعت به واسطه عمر طولانی و ده‌ها ساله این زباله‌ها و اثری که در تخریب خاک و زمین دارند، موضوعی حیاتی به شمار می‌آید که به ظاهر نسبت به آن بی آگاهیم یا بی تفاوتیم.
راهکار چیست؟
1-اگرچه راهکاری تکراری محسوب می‌شود اما به طور قطع تنها راهکار همین است که جامعه از سنین کودکی از طریق آموزش درباره محیط زیستش حساس شود و خود را همواره در جایگاه نگاهبان آن احساس کند.
2- حوادث جاده‌ای طی این سال‌ها نشان می‌دهد، بخشی از جامعه را حتی برای حفاظت از جان خود فقط می‌توان با حضور پلیس، جریمه و توقیف خودرو کنترل کرد. از این رو به نظر می‌رسد، منابع طبیعی و محیط زیست کشور از آن جا که در شرایط خوبی به سر نمی‌برد و سرعت تخریب آن رو به فزونی نهاده است، نیازمند حفاظت پلیسی است. بنابراین ایجاد «پلیس محیط زیست» همچنین تدوین و اجرای قوانین سخت گیرانه می‌تواند در کاهش آلام محیط زیست موثر باشد.
3-بی شک شخصیت‌های مرجع، موثر جامعه و سلبریتی‌ها به منظور آماده سازی جامعه برای حفاظت از منابع آب و محیط زیست نقش اثرگذاری دارند. برای نمونه در تعطیلات نوروزی در کنار هشدارها و پویش‌های محیط زیستی، اقدام جالب امام جمعه شهرستان لوشان در استان گیلان با استقبال کاربران فضای مجازی روبه رو شد. وی طی یک فراخوان، مسئولان شهرستان لوشان را به نظافت حاشیه جاده قزوین به رشت مشارکت داد. (الف، اول فروردین97)
4- ایجاد سازوکار بهتر برای جمع آوری و تفکیک زباله در مقاصد گردشگری. به طور قطع دایره تفکیک و بازیافت زباله از مبداء که در برخی از شهرهای کشور به نحو مطلوبی صورت می‌پذیرد باید در کشور اجرایی شود.
به هر روی اگر همین امروز هم برای نگهداری از سرمایه آب و خاک و هوا و طبیعت تلاشمان را چندبرابر کنیم بازهم دیراست و چه خوب گفته است یکی از شاعران معاصر که:
آب و هوا و خاک که در اختیار ماست
ارکان هستی‌اند و بهای محیط زیست
خالق چو کرده خلق بیا حرمتش بدار
تکریم کن زلطف خدای محیط زیست...
منبع: خراسان
انتهای پیام/
