آموزش‌های مهارتی و تربیت تکنسین حرفه‌ای باید در اولویت قرار گیرد

دکتر مسعود شفیعی در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا درباره فعالیت‌های پژوهشی دانشگاه‌های کشور اظهار کرد: دولت توجه خاصی به پژوهش دارد و اعتقاد دارد که باید اتفاقاتی در پژوهش بیافتد ولی آیا فضای مناسب برای کار وجود دارد؟ یعنی پولی که اختصاص داده می‌شود کافی است؟ به نظر من تا زمانی که درصدی از تحقیقات صنایع در اختیار دانشگاه‌ها قرار نگیرد ما نمی‌توانیم به طور واقعی به سمت کاربردی شدن تحقیقات برویم.
وی افزود: خوشبختانه براساس بودجه سال آینده درصدی از درآمد صنایع باید صرف تحقیقات شود این درآمد در صندوقی نگهداری می‌شود و اگر کار تحقیقاتی به دانشگاه‌ها ارائه نشود این پول در اختیار صنعت قرار نمی‌گیرد.

این استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر گفت: ما در برهه‌های که مشکلات داشتیم یعنی در زمان تحریم صنعت خوب به سمت دانشگاه می‌آمد یا زمانی که دلار گران شود، صنعت به سمت دانشگاه آمد، ولی زمانی که مشکلات کم شد متاسفانه صنایع به سمت خارج متمایل شدند.

شفیعی تاکید کرد: متاسفانه بیشتر صنعت سخت افزاری ما مونتاژ است ما در سخت افزار صاحب دانش کلان نشدیم، در نرم افزار شروع کردیم ولی آنجا که هند و چین پیشی گرفتند، دیگر نتوانستیم رقابت کنیم. الان هم در موقعیت مغزافزار قرار داریم و کشور ما با این همه نقطه باید از زمان مغزافزار استفاده کنند بسیاری از افراد تحصیل‌کرده ما به خارج می‌روند در صورتی که زحمت زیادی برای تربیت آنها کشیده شده است این افراد باید در داخل کشور بمانند و در دوره مغزافزار از آنها استفاده شود.

این استاد دانشگاه در پاسخ به اینکه برای اقناع صنعت ازسوی دانشگاه‌ها، چه رابردی باید در پیش گرفت، ادامه داد: دانشگاه ها به دو دسته تقسیم می شوند دانشگاه‌های عرضه محور و دانشگاه های تقاضا محور. بیشتر دانشگاه‌های ایران دانشگاه‌های عرضه محور هستند، یعنی در مرزهای دانش و تئوری کار می‌کنند و تحصیلات تکمیلی در اولویت آنها قرار دارد. در صورتی که دانشگاه‌های تقاضا محور دنبال نیاز صنعت هستند و روی آن کار می کنند، اگر بخواهیم به این شکل عمل کنیم فقط دانشگاه فنی و حرفه ای و دانشگاه علمی کاربردی در این جهت قدم برمی دارند، غیر از این همه دانشگاه های بزرگ کشور ما عرضه محور هستند؛ اگرچه بسیاری از دانشگاه های برتر به سمت تقاضا محوری رفته‌اند و پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد در این دانشگاه ها در حال شکل گیری است.

آموزش‌های مهارتی و تربیت تکنسین حرفه‌ای باید در اولویت قرار گیرد

شفیعی اضافه کرد: برای تقاضا محور شدن و کارآفرینی آموزش های مهارتی و تربیت تکنسین حرفه ای باید در اولویت قرار گیرد از آنجایی که علم پیشرفت کرده می‌توان دوره تربیت تکنسین ها را ۴ ساله کرد. زمانی که در فنی حرفه‌ای بودم طرحی داشتند که به تکنسین ها لیسانس بدهیم بر این اساس تکنسین ها باید حدود ۱۰ واحد درسی دروس شایسته محوری و نوآوری می‌گذراندند همچنین اقتصاد مهندسی و روابط عمومی نیز باید در میان دروس گنجانده می شد. اینگونه فارغ التحصیلان می توانستند برای خود دفتر یا کارگاهی ایجاد کنند چرا که دیگر مثل قدیم نمی‌توان منتظر بود که صنایع بزرگ نظیر خودرو سازی و پتروشیمی شکل گیرد و به یکباره ده هزار نفر استخدام شوند.

وی تاکید کرد: اکنون باید سایت شرکت های دانش بنیان و کارآفرین کوچک تشکیل دهیم و این ها را به صورت شبکه ای به یکدیگر متصل کنیم. همچنین دانشگاه ها برای ارتقاء اساتید علاوه بر مقالات آی اس آی، طرحهای صنعتی را نیز مدنظر قرار دهند. بگویند اگر کسی می خواهد استاد تمام شود مثلا باید ۶۰ میلیون تومان قرارداد داشته باشد خوشبختانه این موضوع را دانشگاه امیرکبیر در دستور کار خود قرار داده و به نظرم تشویق کننده است. ارتباط صنعت با دانشگاه یک فرآیند است که باید اتفاق بیفتد.

شفیعی با بیان اینکه شروع خوبی در این خصوص صورت گرفته، اضافه کرد: این مسیر شروع شده و ولی برخی از مسائل باید کنار هم اتفاق بیافتد یعنی پارک علم و فناوری و مراکز رشد خوب هستند ولی باید دید آن اهداف پارک ها در حال به دست آمدن هست یا نه؟ آیا مراکز رشد نقش های واقعی خود را دنبال می‌کنند؟ شروع خوبی صورت گرفته است، ولی باید بدانیم که این موضوعات زمان‌بر است. دانشگاه ها باید سامان پیدا کنند و تقاضا محور و کارآفرین و نوآور شوند صنعت و دانشگاه به یکدیگر نیازمندند ولی نمی توان این دو را با زور به یکدیگر وصل کرد. یعنی صنعت باید به دانشگاه احساس نیاز کنند و دانشگاه هم باید بدانند که محصولاتش را باید برای صنعت آماده کنند. این موضوع که اخیراً مطرح شده که دانشگاه ها باید درآمدزا شوند و دیگر اینگونه نیست که دولت پول بدهد و دانشگاه ها آنها را هزینه کنند، خیلی خوب است چراکه دانشگاه ها باید به فکر درآمد باشند و لازمه درآمد داشتند تربیت نیروی متخصص برای صنعت و انجام تحقیقات کاربردی به طوری که صنعت از آن بهره مند شود، است.

شفیعی در خصوص زمان مورد نیاز برای تحقق اهداف در این حوزه گفت: اگر بخواهیم شرایط را فراهم کنیم می توانیم خیلی زود به نتیجه برسیم چرا که ما متخصص نخبه و با تجربه زیاد داریم، بسیاری از مستندات را می‌توان از طریق اینترنت به دست آورد چیزی که اکنون با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم مربوط به مدیران است. مدیرانی را می گذاریم که شایسته محور نیستند. این کارها را زمان‌بر می کنند چراکه تا مدیران تجربه به دست آورند فرصت زیادی را نیاز دارد. چیز دیگری که ما با آن درگیر هستیم تثبیت سیاست سیاست های مدیریتی است، وقتی مدیری یا وزیری عوض می‌شود سیاست‌ها نیز عوض خواهد شد در کشورهای توسعه یافته فرد نمی تواند برنامه را عوض کنند چرا که برنامه از قبل تنظیم شده است و گروهی روی آن کار می کنند مدیران فقط مسئولیت اجرا را دارند در صورتی که مدیریت در کشور ما فرد محور است و اگر مدیری اعتقاد به کاری داشته باشد آن را انجام میدهند اگر هم نداشته باشد را پیش نمی برد. اکنون از رئیس‌جمهور گذشته و وزرا بپرسید که محور ما از گذشته تا کنون چه بوده و چیست کسی نمی داند، زمانی چین سرمایه گذاری خارجی را در اولویت قرار داد، هند هم در آی تی محور شد محور ما اکنون چیست آیا محور ما تکنولوژی نفت است و زعفران مالی یا فرش است؟ آیا تکنولوژی نانو در اولویت است یا تکنولوژی آی تی متاسفانه این ها مشخص نیستند.

وی تاکید کرد: شاید این به خاطر آن باشد که ما کشور همه فن حریف هستیم و نیروی تحصیل کرده زیاد داریم، منابع مختلف نظیر گاز نفت و تنوع آب و هوایی و محصولات چهارفصل و گیاهان دارویی در این کشور به وفور وجود دارد و خودمان مانده ایم کدام را بگیریم، متاسفانه در هیچکدام هم حرف اول را نمیزنیم آن زمانی که ما تحریم شدیم اگر یک گوشه بازار دسته با بود نمی‌توانستند ما را تحریم کنند چرا که روی آن گوشه را دست می‌گذاشتیم در صورتی که ما دوطرفه باختیم وسایل و تجهیزات هواپیمایی و پتروشیمی به ما نمی دادند از آن طرف هم نفت ما را نمی‌خریدند و ما هیچ کاری نمیتوانستیم بکنیم ما باید روی یک محصول و یک تکنولوژی تمرکز کنیم و در آن زمینه حرف اول را بزنیم اینگونه می توانیم باقی بمانیم.