لزوم تقویت خدمت‌رسانی آموزش عالی به جامعه / پیشنهادی برای انتخاب اختیاری دروس عمومی در دانشگاه‌ها

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، دکتر محمود فتوحی که بعد از ظهر امروز در همایش علم متعهد که با حضور وزیر علوم و معاون فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها برگزار شد، با اشاره به دیدار دی‌ماه سال گذشته با رهبر معظم انقلاب گفت: در این دیدار رهبری بر ویژگی‌های ممتاز علمی دانشگاه صنعتی شریف تاکید فرمودند. یکی از واژه‌هایی که ایشان همیشه روی آن تاکید داشتند و در آن جلسه نیز اشاره شد، موضوع فراگیری شدن گفتمان تولید علم در کشور، پدیدار شدن نتایج عملی آن و ادامه این تلاش و حرکت علمی در کشور با شتاب زیاد است.

رئیس دانشگاه صنعتی شریف ادامه داد: علم وسیله‌ای است که شناخت انسان را نسبت به پدیده‌های جهان خلقت افزایش می‌دهد و نه‌تنها خود حاصل تعقل و تفکر است، بلکه زمینه‌ساز اندیشه‌های عمیق‌تر و رفیع‌تر می‌شود. باعث افتخار است که این روزها بیشترین و چالشی‌ترین گفت‌وگوها در داخل دانشگاه اتفاق می‌افتد و به گوش مردم می‌رسد. دانشگاه صنعتی شریف نشان داده که فقط یک مرکز تخصصی علوم‌پایه و فنی‌ و مهندسی نیست بلکه نسبت به مسائل اصلی علم و دانشگاه در کشور حساس و بیدار است.

تلاش‌های ما برای تبیین مفهوم تعهد کافی نبوده است

وی با اشاره به تبیین مساله تعهد و ضرورت پرداختن به آن در شرایط فعلی کشور گفت: ضمن ارج نهادن به تمام تلاش‌هایی که از ابتدای انقلاب برای تبیین مفهوم تعهد انجام شده، باید این تلاش‌ها را ناکافی بدانیم. بسیاری از افراد که ما آنها را مفسر و الگوی تعهد می‌دانستیم در عمل به گونه‌ای رفتار کرده‌اند که جامعه دچار سردرگمی شده است. به نظر می‌رسد وقت آن رسیده که با معیارهای مشخص تلاش کنیم این مفهوم را در جامعه ترویج و نسل بعد را با عمل خود به آن تشویق کنیم. تعهد انسان شامل دو بخش دین و اعتقادات مذهبی و تعهد به کشور و وطن است. البته وابستگی‌هایی هم میان این دو نوع تعهد وجود دارد. روحانیون و دانشگاهیان به عنوان دو گروه مرجع در جامعه وظیفه مهم‌تری در این زمینه دارند. این دو گروه باید جامعه را به سوی اخلاق‌محوری و اخلاق‌مداری هدایت کنند و این میسر نخواهد شد مگر اینکه ابتدا خود به اصول اخلاقی پایبند باشند.

فتوحی اضافه کرد: تدریس، تحقیق، برقراری ارتباط با صنعت، هدایت دانشجویان و تحلیل مسائل جامعه نه تنها باید مبتنی‌بر اصول علمی باشد، بلکه در انجام این امور باید رضای خداوند، مصالح ملی، نیازهای کشور و اصول اخلاق حرفه‌ای را مدنظر داشته باشیم. در هیچ دوره‌ای جامعه، دولت و اقتصاد تا این حد از دانشگاه‌ها انتظار پاسخگویی به مسائل‌شان را نداشتند. در حال‌حاضر از آموزش عالی توقع می‌رود که عملکرد خدمت‌رسانی خود به جامعه را تقویت کند و فعالیت‌هایش را در طیف وسیعی از انتظارات از بالا بردن روحیه تسامح و عدم‌خشونت گرفته تا از بین بردن فقر، بیسوادی، گرسنگی، جلوگیری از نابودی محیط‌زیست و کاهش انواع بیماری‌ها گسترش دهد.

حل مسائل با بهره‌گیری از علم روز ظیفه دانشگاه‌هاست

وی با بیان اینکه تلاش برای حل مسائل کشور با حرکت در مرزهای دانش منافات دارد یا خیر، موضوعی است که این روزها در جامعه مطرح شده و عده‌ای به اشتباه این دو مسیر را مغایر و متنافع می‌دانند تاکید کرد: وظیفه دانشگاه‌ها حل مسائل با بهره‌گیری از علم روز است و این میسر نمی‌شود مگر با تولید علم یا فراگیری آن از دیگران و بومی‌کردن آن متناسب با نیازهای کشور و از وزارت علوم و شورای عالی انقلاب فرهنگی انتظار می‌رود که خطوط کلان و روشنی را در این زمینه مشخص کنند و دانشگاه‌ها برای حرکت در این مسیر آزادی عمل داشته باشند تا هر از چند گاهی شاهد اظهارنظرهای متناقض در این زمینه نباشیم.

رئیس دانشگاه صنعتی شریف ادامه داد: علم بیشتر برای کسی که از آن در جهتی برخلاف مسیر عقل و فطرت استفاده کند، نه تنها وسیله رشد و تعالی نیست، بلکه می‌تواند به گمراهی منتهی شود. رهبر معظم انقلاب در تعهد دینی و انقلابی در کنار تلاش علمی تاکید داشتند و فرمودند که پیشرفت علمی به تنهایی یک ملت و کشور را سعادتمند نخواهد کرد بلکه همراه شدن حرکت علمی با آرمان‌های والای معنوی و انقلابی زمینه‌ساز به سامان‌ رسیدن مسائل کشور و الگو شدن آن برای منطقه و دنیای اسلام و جهان خواهد بود. بنابراین ویژگی متعهد بودن به علم مربوط نمی‌شود بلکه به فرد یا افرادی مربوط می‌شود که از آن استفاده می‌کنند.

برگزاری نخستین همایش علوم‌مهندسی در فرهنگ و تمدن اسلام به میزبانی دانشگاه شریف

وی در ادامه با اشاره به برنامه‌های دانشگاه صنعتی شریف در ارتباط با تربیت نسل آینده متعهد به مبانی دین و مصالح کشور تصریح کرد: ما در طول دو سال گذشته برنامه راهبردی دانشگاه صنعتی شریف را برای افق 1405 تدوین کرده‌ایم که شامل سه هدف سرآمدی در آموزش و پرورش، ارتقای سطح اثربخشی اجتماعی و ترویج اخلاق و فرهنگ ایرانی- اسلامی است. دانشگاه صنعتی شریف در نظر دارد همایشی بین‌المللی درباره الزامات اجتماعی و فرهنگی شکل‌گیری تمدن نوین ایرانی و اسلامی برگزار کند. در واقع با وجود تلاش‌هایی که برای شناساندن گنجینه غرورآمیز تمدن ایرانی و اسلامی به جامعه معاصر انجام شده است، هنوز تا بازآفرینی و احیای درخور این وجه از تمدن و فرهنگ اسلام و ایران راه درازی در پیش داریم. بنابراین به پیشنهاد کمیته فرهنگ و تمدن اسلام و ایران در شورای عالی انقلاب فرهنگی نخستین همایش علوم‌مهندسی در فرهنگ و تمدن اسلام و ایران با هدف ریشه‌یابی و زمینه‌های شکل‌گیری و شکوفایی علم و فناوری در تمدن اسلام و ایران در آذرماه سال آینده در دانشگاه صنعتی شریف برگزار خواهد شد.

پیشنهاد رئیس دانشگاه شریف برای آزادی عمل در انتخاب دروس عمومی

فتوحی در پایان گفت: یکی از مواردی که می‌تواند در تعهد دانشجویان به دین و کشور موثر باشد، آشنایی آنها با تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم است. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنم ترکیب و نحوه تدریس دروس عمومی مورد بازنگری قرار گیرد و به دانشگاه‌ها در تعیین سبد دروس عمومی براساس یک سیاست کلی که توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ می‌شود اختیار و آزادی عمل داده شود.