فلسفه اسلامی هیچ‌گاه در دانشگاه‌ها جدی گرفته نشد

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در ابتدای جلسه 146 شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست دکتر غلامعلی حداد عادل که به بررسی سرفصل‌ آموزشی و برنامه درسی رشته فلسفه در مقطع کارشناسی اختصاص داشت، دکتر حداد عادل در سخنانی گفت: انطباق برنامه‌های درسی با ارزش‌های دینی در هر رشته‌ای دارای معنای مختص به خود می‌باشد.

وی افزود: معنای انطباق با ارزش‌های دینی به آن معنا نیست که نظریات معارض و مخالف با اسلام تدریس نشوند، بلکه پژوهش انتقادی لازمه این نگاه است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: برخورد حذفی که در ابتدای تأسیس دانشگاه به فلسفه اسلامی شکل گرفت، موجب شد فلسفه اسلامی هیچ‌گاه در دانشگاه‌ها جدی گرفته نشد.

حداد عادل گفت: البته در همان زمان دانشکده معقول و منقول که بعداً دانشگاه الهیات نام گرفت، کانون تدریس فلسفه اسلامی بود ولی کلاً این فلسفه منزوی بود. معتقدیم فلسفه به اعتبار فلسفه بودن باید مطالعه شود و غربی و شرقی بودن و یا سنتی و مدرن بودن موجب نمی‌شود تا مکاتب فلسفی را به حاشیه برانیم.

رئیس شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی ادامه داد: با این نگاه ما به این نتیجه رسیدیم که باید ساختار آموزشی رشته فلسفه نیز متحول شود و فلسفه به صورت کارشناسی‌ارشد پیوسته تعریف شود، ولی از آنجا که این طرح هنوز به مرحله اجرا درنیامده و ساختار کنونی رشته فلسفه که مبنی بر جدایی دوره کارشناسی از ارشد است، همچنان به قوت خود باقی است.

وی گفت: کارگروه فلسفه، برنامه‌ای در حد دوره کارشناسی را نیز تدوین کرده است، که در این جلسه مطرح می‌شود و پس از تصویب به عنوان برنامه جدید دوره کارشناسی رشته فلسفه عرضه خواهد شد.

در ادامه دکتر سید‌حمید طالب‌زاده، دبیر شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی نیز با تشریح تاریخچه تدریس رشته فلسفه در دانشگاه‌ها گفت: برنامه رشته فلسفه در کارگروه فلسفه به‌صورت کارشناسی‌ارشد پیوسته تدوین‌شده است و هدف این رشته تربیت افرادی صاحب‌فکر و اندیشه است.

وی افزود: هم‌اکنون بیش از 20 گرایش در مقطع دکترای رشته فلسفه وجود دارد. برای تدوین این برنامه درسی نظرات همه کارشناسان و اساتید این رشته اخذ شد و بعد از بازنگری و ویرایش برنامه درسی رشته فلسفه با همکاری اساتید فلسفه در حوزه علمیه قم این برنامه چند بار مورد بازنگری و ویرایش قرار گرفت.

دکتر شجاعی دبیر کارگروه فلسفه نیز به تشریح ابعاد مختلف این برنامه درسی پرداخت و گفت: در تدوین این برنامه درسی از سوابق برنامه‌ریزی درسی در کشور استفاده شده است. در تدوین برنامه درسی دوره کارشناسی رشته فلسفه تلاش بر پیوستگی و انسجام بین واحدهای مربوط به فلسفه اسلامی و فلسفه غرب بوده است.

عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ادامه داد: تدریس متون اصیل فلسفی چه در فلسفه اسلامی و چه فلسفه غرب یکی از رویکردهای اصلی در این برنامه درسی است.

لزوم آموزش بنیادین فلسفه به‌منظور فهم بهتر سایر شاخه‌های علوم انسانی، توجه به پیوستگی مقاطع تحصیلی در رشته فلسفه، جدی گرفته شدن سرفصل فلسفه علم در این برنامه درسی، آموزش مهارت نگاشتن متون و مقالات فلسفی، لزوم مطالعه تاریخ در رشته فلسفه به علت پیوستگی تحولات اجتماعی با تحولات فلسفی، آشنایی با ادیان ابراهیمی برای شناخت فلسفه قرون وسطی، در نظر گرفتن پیوستگی و تسلسل در سنت فلسفه اسلامی، دقت در انتخاب منابع درسی، لزوم تدریس روش تحقیق، در نظر گرفتن کلام اسلامی به‌عنوان یک سرفصل مستقل، تدریس دقیق و هدفمند فلسفه هنر، توجه به فلسفه سیاسی و در نظر گرفتن مکاتب مختلف فلسفه اسلامی از جمله نظرات و پیشنهادات اعضای شورا در ادامه این جلسه بود.

پس از ارائه نظرات و پیشنهادهای اعضا حداد عادل گفت: در تدوین این سرفصل‌ها، موفق‌ترین اساتید که به‌ نوعی مرجع آن سرفصل درسی هستند نظرات خود را اعلام کرده‌اند.

در پایان جلسه نیز برنامه درسی رشته فلسفه در مقطع کارشناسی بر‌اساس رای اعضای شورای تحول و ارتقای علوم انسانی از تصویب نهایی گذشت.