تفاوت پژوهش در ایران با کشورهای پیشرفته «برنامهریزی کلان» است
مصیب ناصری دارای دکتری فیزیک و با مرتبه علمی دانشیار از سال 1383 تاکنون عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه بوده و در دوران همکاری خود در دانشگاه افتخار خدمت در مسئولیتهای اجرایی مانند مدیر گروه فیزیک(1384-1386 و 1392-1396)، معاون آموزشی واحد علوم و تحقیقات کرمانشاه (1388-1389)، معاون پژوهشی واحد کرمانشاه (1389-1391) و رئیس پردیس باغ نی واحد کرمانشاه (1393-1394) را داشته است.
ناصری در هفته پژوهش و فناوری 96 به عنوان پژوهشگر برتر در دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمانشاه تجلیل شد. خبرنگار خبرگزاری آنا به همین مناسبت با او درباره مسائل و چالش های پژوهش و وضعیت آن در ایران در مقایسه با کشورهای پیشرفته دنیا، فعالیت های پژوهشی خود و واحد کرمانشاه و ... به گفتوگو نشسته است که از نظر کاربران میگذرد.
درباره رشته فیزیک و علاقهمندی شما به این رشته و تأثیر آن در زندگی امروز مردم بگویید.
همانگونه که میدانیم در دهههای اخیر با رشد چشمگیر علم و فناوری به طور دقیقی نمیتوان بین علوم مختلف مرز خاصی قائل شد و پژوهشگران در گذر زمان با توجه به شرایط و اولویتهای جهانی و ملی میتوانند زمینههای تحقیقاتی مختلفی را دنبال کنند؛ زمینه تحصیلی دوره دکتری اینجانب نظریه میدانهای کوانتومی بود، اما با پایان دوره دکتری سعی کردم مباحث کاملاً نظری مورد تحقیق خود را با موضوعات کاربردیتری پیوند دهم که در این راه وارد حوزه نظریه اطلاعات کوانتومی و نیز نانو فناوری محاسباتی شدم.
همانگونه که میدانیم یکی از مهمترین حوزههای فناوری که در قرن بیستم رشد کرد، حوزه فناوری اطلاعات بود، اما با شروع قرن حاضر چالشهای جدی فناوری اطلاعات از نظر تکنولوژی ساخت و نیز امنیت پردازش و ارسال اطلاعات سبب شد پژوهشهای جدی در حوزه اطلاعات کوانتومی از هر دو منظر عملی و نظری آغاز شود؛ این حوزه سعی دارد که زیرساختهای نظری و فناوری لازم برای پردازش و ارسال اطلاعات به روش کوانتومی را فراهم کند و کلیدواژههای کامپیوترهای کوانتومی، مخابرات کوانتومی، ماهواره کوانتومی، رادار کوانتومی و ... از مهمترین حوزههای مورد مطالعه و پژوهش در این رابطه هستند؛ در این حوزه گروهی متشکل از دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری در رشتههای فیزیک، کامپیوتر و الکترونیک با اینجانب همکاری میکنند که مقالات متعددی حاصل از نتایج کارهای ما در سال جاری در مجلات معتبر با رتبه ISIمنتشر شده است.
فعالیتهای علمی و تأثیرگذار خود را تشریح کنید.
یک گروه تحقیقاتی متشکل از دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد و نیز چند پژوهشگر در خارج از کشور به همراه اینجانب در زمینه نانو فناوری محاسباتی و به طور خاص در زمینه مواد دوبعدی در مقیاس نانو پژوهش میکنیم؛ در این حوزه ما سعی میکنیم که ساختارهای جدیدی در مقیاس نانو(به طور خاص تک لایهها) را پیشیابی و خواص ساختاری، الکتریکی، اپتیکی و... آنها را بررسی و موارد ممکن کاربرد آنها را گزارش کنیم که این امر میتواند زمینه ساخت و فرآوری تجربی این مواد و استفاده از آنها را در ابزارهای مختلف الکتریکی و اپتیکی مانند سنسورها، ترانزیستورها، سلولهای خورشیدی و ... فراهم کند.
آیا نتایج حاصل از پژوهشهای علمی شما کابردی شده است؟
پژوهشهای همکاران اینجانب و بنده در سال جاری منجر به پیش بینی چند ساختار جدید شده که نتایج حاصل از آن در قالب چندین مقاله در مجلات معتبر بینالمللی با رتبه ISI منتشر شده است.
کدام فعالیت پژوهشی شما بیشترین نقش را در انتخاب به عنوان پژوهشگر برتر سال 96 واحد کرمانشاه داشته است؟
از جزئیات و نحوه انتخاب پژوهشگر برتر و اینکه چه امتیازاتی سبب انتخاب من شده، اطلاع دقیقی ندارم، اما در بازه زمانی مهر 1395 تاکنون در نگارش بیش از 25 عنوان مقاله ISI و 6 فصل از یک کتاب بینالمللی که از سوی انتشارات اشپرینگر چاپ شده است، مشارکت داشتم.
به نظر شما وضعیت اکنون پژوهش در ایران در مقایسه با کشورهای پیشرفته دنیا چگونه است؟
به نظر بنده هرچند ممکن است از نظر امکانات و زیرساختهای پژوهشی لازم برای فعالیتهای علمی در مقایسه با کشورهای پیشرفته در ایران کمبودهایی وجود داشته باشد، اما از نظر نیروی انسانی توانمند و بنیه علمی و انگیزههای لازم برای پیشرفت در زمینههای مختلف ما نه تنها میتوانیم با پیشرفتهترین کشورها رقابت کنیم، بلکه در بسیاری از موارد و به طور خاص در علوم پایه در وضعیت بهتری قرار داریم.
من خود با گروههای مختلفی از پژوهشگران در کشورهای مختلف از جله آمریکا، چین، اسپانیا، کره جنوبی، آفریقای جنوبی، جمهوری چک، پاکستان، مصر و عمان همکاری داشتم و به جرأت میتوانم ادعا کنم که پژوهشگران ایرانی و همکاران ما در دانشگاه آزاد اسلامی از نظر دانش لازم برای پژوهش در مرزهای دانش قدم بر میدارند.
چرا کشور نمیتواند از نتایج فعالیتهای پژوهشی استفاده کند؟
سؤال بسیار خوبی مطرح کردید! به اعتقاد بنده، فرق اساسی در برنامهریزی کلان پژوهشی است. تفاوت اصلی کشور ما با کشورهای پیشرفته در این است که آنها دقیقا میدانند که از پژوهش چه میخواهند و ما نمیدانیم.
منظور شما این است که در ایران پژوهشها کاربردی نیست؟
خیر! به نظر من همه پژوهشها کاربردی هستند و اصولاً پژوهش غیر کاربردی وجود ندارد؛ به عنوان مثال آیا میتوان گفت که پژوهشهایی نظیر «نقش اسطورهها در ادبیات فارسی» غیر کاربردی است؟ بدون شک شناخت ادبیات یک ملت میتواند سیر تحول فرهنگی آن جامعه را مشخص کند و زمینه آینده پژوهی در فرهنگ و فرهنگ سازی را فراهم کند، اما در این موضوع آنچه که مهم است اولویتها است؛ به نظر من هر جامعهای در سطوح خرد و کلان باید اولویتهای خود را در همه عرصهها مشخص کند؛ در حوزه پژوهش هم همین گونه است و طبیعی است که با مشخص شدن اولویتهای پژوهشی کشور، استان، شهر و دانشگاه تکلیف پژوهشگر مشخص میشود و پژوهشگر میداند که توجه خود را بیشتر به چه موضوعاتی جلب کند؛ بیان مفاهیم کلی همچون «پژوهشهای کاربردی» یا «تجاری سازی پژوهش» و ... کمکی به این امر نمیکند و متولیان و برنامهریزان جامعه در سطوح خرد و کلان باید اولویتها را مشخص کنند و انتظارات و نیازهای جامعه به صورت دقیق مشخص شود؛ شکی نیست این امر نیازمند مدیریتی توانمند و مسلط به موضوع است.
نظر شما درباره فعالیتهای واحد کرمانشاه چیست؟
واحد کرمانشاه به عنوان بزرگترین مرکز آموزش عالی در غرب کشور دارای امکانات منحصر به فردی برای پژوهشگران در حوزههای مختلف است؛ در این دانشگاه آزمایشگاههای بسیار خوبی در زمینه نانو فناوری فراهم شده است و آزمایشگاه نانو فناوری محاسباتی این دانشگاه با داشتن کامپیوترهای پیشرفته یک مجموعه بی نظیر در این منطقه است؛ آزمایشگاههای نانو فناوری تجربی نیز با داشتن دستگاههای پیشرفتهای نظیر دستگاه اسپاترینگ، دستگاه AFM، دستگاه FTIR و ... بستر مناسبی را برای پژوهش در این حوزه فراهم و مراکز تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی و روانشناسی این دانشگاه نیز زمینههای مناسبی را برای پژوهشگران در این حوزهها ایجاد کرده است.
و سخن آخر ...
از توجه شما و اهمیتی که برای امر پژوهش قائل شدهاید سپاسگزارم؛ بر خود لازم میدانم که از همه دانشجویانم که همواره سختگیریهای من را در زمینه فعالیتهای پژوهشی تحمل کردهاند، تشکر کنم.
انتهای پیام/