بشار اسد چگونه از سقوط نجات یافت؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، مذاکرات صلح سوریه در ژنو در حالی به پایان رسید که نتیجه خاصی از این مذاکرات حاصل نشد؛ اما نکته مهم هفتمین دور مذاکرات صلح سوریه این بود که تغییری اساسی در خواسته‌های مخالفان مسلح دیده می‌شود.

الکسی بروداوکین، فرستاده روسیه در مذاکرات صلح ژنو به رویترز می‌گوید که در میان خواسته‌های مهم‌ترین هیات مخالفان سوری یعنی کمیته عالی مذاکره‌کنندگان، اصلاحیه‌ای انجام شده بود.

وی می‌گوید اساس این اصلاحیه این است که در این دوره از مذاکرات، هرگز درخواستی برای استعفای بشار اسد و تردیدی درباره مشروعیت دولت سوریه از سوی مخالفان ارائه نشد.

اهمیت این موضوع وقتی چند برابر به نظر می‌رسد که به یاد داشته باشیم که کمیته عالی مذاکره‌کنندگان، تحت حمایت دولت عربستان است.

عربستان یکی از مهم‌ترین کشورهای حامی مخالفان بشار اسد به شمار می‌آید و تغییرات در میان خواسته‌های این مخالفان را می‌توان به کنار آمدن ضمنی عربستان با ادامه زمام‌داری بشار اسد تعبیر کرد.

به نظر می‌رسد این تغییر در خواسته‌های مخالفان تا اندازه زیادی بازتاب تغییرات نظامی و واقعیت‌های عملیاتی در سوریه باشد. طی دو سال اخیر بیشترین پیروزی‌های نظامی در بحران سوریه متعلق به ارتش بشار اسد بوده است. نقطه اوج این پیروزی‌ها به دست آوردن کامل کنترل بر شهر مهم حلب و حومه آن بود.

در حالی که تا ابتدای سال 2015، بشار اسد صرفا بر دمشق و حومه این شهر و مناطق ساحلی مدیترانه به‌ویژه شهر لاذقیه کنترل داشت اما اینک می‌توان با اغماض گفت که تقریبا نیمی از سوریه به کنترل ارتش این کشور درآمده است.

اینک مخالفان می‌دانند که دولت بشار اسد واقعیتی است که از دو سال پیش جدی‌تر شده است. بنابراین اصرار بر خواسته برکناری بشار اسد که طی 6 سال جنگ داخلی در سوریه هرگز مورد موافقت روسیه و ایران قرار نگرفت موضوعی غیرواقعی به‌نظر می‌رسد.

اما تغییر تاکتیک مخالفان فقط به موقعیت جغرافیایی نظامی سوریه مربوط نمی‌شود. حقیقت آن است که دونالد ترامپ و امانوئل ماکرون روسای جدید آمریکا و فرانسه نیز ترجیح دادند که برکناری فوری و بدون قیدوشرط بشار اسد را از استراتژی‌های کشورشان در قبال سوریه کنار بگذارند. قطعا کاهش درخواست‌های بین‌المللی برای برکناری بشار اسد در ترتیب خواسته‌های مخالفان مسلح نیز نقش دارد.

در همین حال نیز مذاکره‌کنندگانی که از سوی دولت سوریه به ژنو اعزام شده بودند، ترجیح دادند که برخلاف گذشته به جای تمرکز بر چگونگی ساختار سیاسی آینده سوریه، صرفا بر چگونگی مبارزه با تروریسم تمرکز داشته باشند.

بنابراین به‌نظر می‌رسد عوامل گوناگونی باعث شده تا درخواست مخالفان مسلح مبنی بر برکناری بشار اسد رفته رفته کم‌رنگ شده و اینک حذف شود. بعید نیست که تحت این شرایط، دور هشتم مذاکرات ژنو شاهد مذاکره مستقیم میان هیات متحد مخالفان با هیات دولت بشار اسد باشد.