تبریز ٢٠١٨ و فرصتهایی که از دست میرود
هر چند از باغ شهر کهن تبریز امروز چیز زیادی باقی نمانده و برجهای مسکونی و تجاری جای درختها قد علم کردهاند، هر چند ریههای شهر بیش از هر وقت دیگری گرفته و این حجم از آلودگی شهری که اتفاقا صنعتی هم هست را تاب نمیآورند، ولی در کنار اینها تبریز را با تفرجگاه شاهگلی با آن عمارت کلاه فرنگی میانی و استخر چهار گوش هم میشناسند.
زیبایی و پاکیزگی شهری، عنوان شهر بدون گدا، آب و هوای مناسب و نسیمهای مدام، شاید همه و همه دست به دست هم دادهاند تا تبریز ٢٠١٨ به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی رقم بخورد.
ولی تمام اینها فقط یک روی سکه است. روی دیگر سکه تبریز ٢٠١٨ مصایب بزرگی است که تبریزیها هر روز از کنار آنها رد میشوند و فقط سری تکان میدهند. هرچند حالا بیش از دو سال است که عنوان تبریز ٢٠١٨ در تیتر خبرها، بیلبوردهای شهری، زمزمههای شهروندی و تبلیغات محیطی رواج پیدا کرده ولی شاید اقدامات جدیتر برای آمادگی و میزبانی از این رویداد تنها در چند ماه اخیر بیشتر به چشم میخورد.
تبریز در حالی به عنوان پایتخت گردشگری انتخاب شده که یک بیل مکانیکی با قدرت تمام به جان آثار تاریخی و نقاط مهم گردشگری تبریز افتاده و داشتههای این کهن شهر را از بین میبرد. در همین هیاهوهای تبریز٢٠١٨ بود که همجوار با ارگ علیشاه تبریز، بنایی که در سال ١٣١٠ در فهرست آثار ملی ثبت شده، بدون حفظ هیچ حریم و استانداردی طرح ساخت پارکینگ طبقاتی کلید زده شد که برای در امان ماندن از موج اعتراضهای مردمی، به طور شبانه عملیات خاکبرداری از محوطه ارگ تبریز انجام شد.
یک سال قبل از آن هم موضوع گازکشی در مسجدکبود تبریز که به فیروزه جهان اسلام مشهور است، با انتقادها و واکنشهای شدید مردمی همراه شد. هرچند این واکنشها به مسوولان کشوری هم کشیده شد ولی هیچ کدام از این اعتراضها مورد توجه قرار نگرفت و حالا لولههای گازکشی روی دیوارهای قدیمی فیروزه تبریز دهنکجی میکنند.
جنبه کمدی ماجرا دقیقا در همین جا خلاصه میشود. شهری که پایتخت گردشگری انتخاب میشود، در تخریب تاریخ و تمدن کهن خود پیشروی میکند. سعید شبستری، معاون سیاسی و امنیتی استاندار آذربایجان شرقی دو روز قبل با انتشار عکسی از لوگوی تبریز ٢٠١٨ در صفحه شخصی خود در اینستاگرام نوشته است: «استقبال از تبریز ٢٠١٨ با نصب چند عدد بنر و تبلیغ در کانال امکانپذیر نیست. متاسفانه برای تبریز ٢٠١٨ یک زیرساخت اصولی در تبریز ایجاد نشده است. تنها ٣٠ درصد از کارهای تبریز ٢٠١٨ مربوط به دولت است و دستگاههای اجرایی باید تلاش کنند به عنوان یک تسهیلگر، زمینه لازم برای حضور و فعالیت پر رنگ بخش خصوصی در حوزه گردشگری را بیش از پیش فراهم کنند. »
این در حالی است که مرتضی آبدار، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی نیز میگوید: «در راستای این رویداد بزرگ کلیه برنامههای ۱۹ دستگاه اجرایی دولت درگیر این رویداد بوده و قریب به هزار میلیارد بودجه جهت اجرای پروژههای لازم تبریز ۲۰۱۸ اختصاص یافته است، گفتنی است که این بخشها تنها ۳۰ درصد مسیر را در پوشش ظرفیتهای گردشگری در تبریز ۲۰۱۸ تامین خواهد کرد و ضرورت ۷۰ درصد باقیمانده با مشارکت جدی مردم و بخش خصوصی گره خورده است.»
از مدتها پیش دبیرخانه تبریز ٢٠١٨ در تبریز تشکیل و طرحهای اجرایی و پیشنهادی برای این رویداد گردآوری شده است. شهروندان خوشذوق کمپینی راهاندازی کردهاند و با چاپ لوگوهای تبریز ٢٠١٨ و چسباندن در پشت ماشینهای خود همراهی از این طرح را نشان دادهاند. بازاریها به تکاپو افتادهاند و در کنار کسب و کار خود لوگوی این رویداد را نصب کردهاند.
در بین تمام این تکاپوهای مردمی، سازمانها و ارگانهای متولی مثل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و سازمان گردشگری شهرداری تبریز و... تنها به مصاحبههای هر از گاه در این مورد اکتفا کردهاند.
زهرا احمدیپور، معاون رییسجمهوری و رییس سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری در جلسه شورای سیاستگذاری «تبریز ٢٠١٨» که در استانداری آذربایجانشرقی برگزار شد، گفت: «خوشبختانه برنامههای مناسبی برای این رویداد تعریف شده است و علاوه بر ستاد ملی، ستاد استانی نیز برنامههای مناسبی را برای برگزاری این رویداد در دستور کار دارد. این موضوع نشان میدهد که ستاد استانی برای اجرای این رویداد مصمم است و قبل از تصویب تشکیل ستاد ملی در این خصوص برنامهریزیهای خود را آغاز کرده است.»
هر چند تابستان سال گذشته و فصل پرگردشگر شهر تمامی مراکز اقامتی تبریز رزرو شده و هیچ اتاق خالی برای اقامت در شهر وجود نداشت، حالا در آستانه میزبانی از گردشگران ٢٠١٨، انگار افزایش مراکز اقامتی، ساخت هتلها و... تنها در دستور کارهای جلسات مسوولان دیده میشود و به طور عملی چیزی از احداث و افتتاح هتلهای مناسب برای میزبانی در تبریز دیده نمیشود.
این در حالی است که تبریز با خانههای بیشمار تاریخی خود هنوز نتوانسته به رویکردهای نوین گردشگری و استفاده از ظرفیت این خانهها به عنوان اقامتگاههای سنتی اعتماد کند؛ در حالی که بسیاری از شهرهای ایران مثل کاشان و یزد عمده هتلهای خود را از بین همین خانههای تاریخی در دل بافت تاریخی شهر انتخاب میکنند.
هر چند رییس سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری پیش از این تاکید کرده بود: «مرمت خانههای تاریخی و افزایش اقامتگاههای بومگردی با هدف تنوعبخشی میتواند موارد مهمی باشد که در تعریف بستههای گردشگری برای این رویداد باید مدنظر قرار گیرد.»
احمدیپور یادآور شد: «برای تبریز ٢٠١٨ زمان کوتاهی مانده و باید سریعا وارد عمل شویم و امکانات را برای این امر فراهم کنیم تا تبریز تبدیل به الگویی برای سایر شهرهای کشورمان باشد. زهرا احمدیپور این را هم اضافه کرده است که نگاه ما به تبریز ٢٠١٨ به عنوان یک رویداد ملی است که میتواند فرصتی بینظیر برای معرفی ظرفیتهای گردشگری کشور باشد.
همه از تبریز ٢٠١٨ به عنوان فرصتی مهم و ملی یاد میکنند ولی شهروندان تبریزی هنوز با مشکلات کوچک شهریای روبه رو هستند که همین مشکلات آنها را از چند و چون میزبانی از گردشگران دلنگران میکند. شهری که خیابانهای اصلی و بافت تاریخی آن هنوز مشکلات آسفالتریزی را تجربه میکند. شهری که یک سوم از جمعیت آن را حاشیه نشینها به خود اختصاص دادهاند. شهری که آلودگیهای بصری در آن چشم و روان را آزار میدهد.
انتهای پیام/