گفت‌و‌گوی پیر محمد ملازهی با آنا:
پایگاه‌های جدید داعش در جهان را بشناسید
در پی آزادسازی موصل از سوی نیروهای دولت عراق، یک تحلیلگر مسائل منطقه بر این باور است که این تصور که مشکل داعش در عراق حل شده است، زودهنگام است.
به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، با پیروزی نیروهای عراقی در موصل و اخراج داعش از این شهر قدیمی عراق، مهم‌ترین سوال مطرح کنونی درباره این گروه تروریستی آن است که پایگاه بعدی آنها کجا خواهد بود و آیا تروریست‌های داعش قادر هستند که بار دیگر در خاورمیانه پایگاهی به قدرتمندی موصل برای خود به دست بیاورند یا خیر.
پیر محمد ملازهی، تحلیلگر مسائل گروه‌های افراطی در گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا درباره موقعیت جغرافیایی بعدی داعش بعد از خروج از موصل گفت: «در حال حاضر نیروهای اصلی داعش از موصل خارج شده‌اند و تعداد کمی نیروهای انتحاری وجود دارند که تا آخرین لحظه ایستاده‌اند. در حال حاضر احتمالا بخشی از نیروهای داعش به سوریه رفته و بخش دیگر نیز به مناطق صحرایی و جاهایی رفته‌اند که دسترسی نیروهای دولتی کمتر است و بعد از این مرحله به تدریج به کشورهای دیگر منتقل می‌شوند.»
ملازهی بیان کرد: «فکر می‌کنم اعضای عربی به سمت یمن، لیبی، سومالی و مناطقی بروند که داعش در آنجا بخش‌هایی را در اختیار و نفوذ دارد، به ویژه آنکه داعش اکنون در لیبی مناطقی را در دست دارد.»
وی ادامه داد: «گروه‌های غیر عرب که شامل ازبک‌ها و چچن‌ها، پاکستانی و افغانستانی‌ها می‌شوند نیز احتمالا به سمت آسیای مرکزی، افغانستان و پاکستان می‌روند و در این مناطق مستقر خواهند شد.»
پایگاه‌های جدید داعش
به گفته این تحلیلگر تصور اینکه با «آزادی موصل مشکل عراق در ارتباط با داعش حل می‌شود، زودهنگام است.»
ملازهی می‌گوید: «عراق دارای مناطق مختلف صحرایی است و ممکن است عناصر داعش در این مناطق مستفر شوند و عملیات ایذائی خود را باز هم ادامه دهند.»
وی اضافه کرد: «با وجود این، اگر داعش موصل را به طور کامل پس بدهند شکست را در عراق پذیرفته‌اند. ممکن است در آینده کردهای سوریه بتوانند رقه را نیز به دست بگیرند که به این ترتیب داعش در سوریه نیز با شکست مواجه می‌شود.»
ملازهی با بیان اینکه با توجه به تضادهای موجود در سوریه احتمالا شکست داعش در این کشور روند طولانی‌تری خواهد داشت، تصریح کرد: «عراقی‌ها حداقل در این زمینه خوش اقبال بودند که نیروهای داعش در آنجا کمابیش در یک‌جا متمرکز بودند. در سوریه این امکان وجود دارد که بتوانند به مدت طولانی‌تری مقاومت کرده و بجنگند.»
وی خاطرنشان کرد: «اگر داعش در کل در خاورمیانه به طور کامل دچار شکست شود قطعا نیروهای خود را به سایر کشورهایی که بتوانند کار خود را از سر بگیرند منتقل می‌کند.»
عراق نیازمند حکومت مرکزی قدرتمند است
پیرمحمد ملازهی در پاسخ به این سوال که با توجه به بافت سیاسی و اجتماعی عراق فکر می‌کنید نیروی افراطی دیگری بعد از داعش می‌تواند در عراق شکل بگیرد، بیان کرد: «فکر می‌کنم این موضوع به عملکرد دولت مرکزی عراق بستگی دارد. در حال‌حاضر یک دولت قدرتمند مرکزی که بتواند در سرتاسر کشور نفوذ داشته باشد، وجود ندارد. برای عراق هنوز خیلی زود است که بتوان درباره چنین دولتی سخن گفت.»
وی با اشاره به اینکه در عراق، کردستان مشکلات خود را دارد و مناطق شیعه‌نشین دچار مباحث دیگری هستند، بیان کرد: «اگر دولت مرکزی عراق بتواند یک سیاست واقع‌بینانه‌ای را در پیش بگیرد و اشتباهاتی که در زمان آقای مالکی صورت گرفت که به طور کلی اهل سنت را از حاکمیت خارج کردند، به عنوان یک تجربه مفید مورد استفاده قرار دهد و بعد از آزادسازی موصل نحوه برخوردشان با اهل سنت برخورد حذفی نباشد، در آن صورت می‌توان امیدوار بود که ساختار جدید قدرتی را طراحی کنند که همه قومیت‌ها و مذاهب موجود در عراق بتوانند احساس کنند در حاکمیت شرکت دارند و منافع‌شان تامین می‌شود.»
ملازهی تاکید کرد: «نگرانی که اکنون وجود دارد این است که نیروهای فعال کنونی در موصل بعد از شکست داعش نتوانند با یکدیگر به اتحاد برسند. این مشکل ممکن است به وجود بیاید و برخی از گروه‌ها ابراز انحصارطلبی کنند و بگویند این حق ماست که هرنوع حکومتی را داشته باشیم و هر نوع حرکتی را انجام دهیم.»
وی ادامه داد: «به نظر می‌آید که شرایط عراق، شرایطی خاصی است و اگر دولت مرکزی بتواند واقعا سیاستی را در پیش بگیرد که بین کسانی که از اهل سنت با داعش همکاری کردند و توده‌های مردم که از سوی داعش گروگان گرفته شده‌اند، تفکیک قائل شود، راه‌حلی برای ایجاد حکومت در اختیار دارد. اما اگر به سمت انحصارطلبی بعضی از گروه‌هایی که ممکن است به لحاظ سیاسی دیدگاه متفاوتی هم داشته باشند بروند، متاسفانه پیش‌بینی آنکه بتوان ثبات را در آن منطقه حاکم کرد، خیلی سخت است.»
به گفته ملازهی، این امر بستگی به «عملکرد دولت مرکزی و نیروهایی که در موصل فعال هستند، دارد؛ در حال‌حاضر نیروهایی که در موصل وجود دارند نیروهای یکدستی نیستند و تفاوت‌های قومی و مذهبی زیادی دارند و تنها راه صلح و ثبات در عراق برخورد واقع‌بینانه با این موضوع است.»
وی ادامه داد: «از سوی دیگر در عراق بحث کردها نیز مطرح است و برخورد دولت مرکزی با کردها در صلح و ثبات بسیار حائز اهمیت است.»
تسلط جغرافیایی داعش در عراق و سوریه از بین خواهد رفت
این تحلیلگر مسائل منطقه، درباره آینده داعش در سوریه نیز بیان کرد: «به نظر می‌آید که داعش در سوریه و عراق جایگاهی که بتواند در آن متمرکز عمل کند، نخواهد داشت؛ چرا که یک اراده سیاسی هم داخل گروه‌هایی که در عراق هستند و هم گروه‌هایی که در سوریه در حال جنگ با دولت بشاراسد هستند و هم دولت اسد و نیروهای حامی دولت از جمله ایران، روسیه و ترکیه وجود دارد که دیگر فضایی را ایجاد نخواهند کرد تا داعش بتواند یک منطقه جغرافیایی تحت نفوذ خود داشته باشد.»
ملازهی با تاکید بر اینکه تسلط جغرافیایی داعش در عراق و سوریه از بین خواهد رفت، تصریح کرد: «اما این امر الزاما به این مفهوم نیست که حضور داعش در منطقه از بین برود. در این مورد، مسائل دیگری نیز وجود دارد نحوه اداره مناطقی که آزاد می‌شود بسیار مهم است. اکنون طرح‌های مختلفی در مورد عراق و سوریه وجود دارد و دو نگاه کاملا متضاد در این باره موجود است.»
وی به نگاه بدبینانه موجود مبنی بر تجزیه قومی و مذهبی عراق و سوریه اشاره کرد و افزود: «ممکن است سه منطقه شیعه‌نشین، سنی‌نشین و کردنشین در این کشورها به وجود بیاید. از سوی دیگر، دیدگاه خوشبینانه این است که همه طرف‌ها در این کشورها دولت مرکزی را بپذیرند و در این دولت مرکزی همه گروه‌های قومی و مذهبی شریک باشند.»
این کارشناس منطقه تصریح کرد: «این دولت از قدرتی همچون زمان حافظ اسد یا صدام حسین برخوردار نخواهد بود و پارلمان‌های محلی در مناطق قومی و مذهبی صاحب قدرت می‌شوند و سهمی از قدرت در مرکز نیز خواهند داشت.»
وی ادامه داد: «به نظر می‌آید در خوشبینانه‌ترین شکل تحول در عراق و سوریه همین است که همه گروه‌ها یک نوع فدرالی را بپذیرند. اگر این امر پذیرفته نشود، حداقل نمی‌توان در آینده قابل پیش‌بینی برای سوریه و عراق حکومت مرکزی در نظر گرفت و این امر تقریبا منتفی به نظر می‌رسد.»
وی تاکید کرد: «دولت‌های عراق و سوریه باید روند جدید را در نظر بگیرند تا ببینند ساختار قدرت در این کشورها به چه شکل است.»
انتهای پیام/
دایرة المعارف دانش‌بنیان‌ها ۱۰۵؛
دانش‌بنیان‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
در گفت‌و‌گو با آنا مطرح شد؛
