اعتکاف؛ تفکر و زدودن خستگی‌های کرداری و غبار از دل‌ها/ معتکفان، اندیشه و تمرکز را فراموش نکنند

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد هاشمی به مناسبت فرا رسیدن ایام اعتکاف در ماه پربرکت و مبارک رجب با خبرنگار خبرگزاری آنا در باره برپایی مراسم اعتکاف دانشجویی به گفت‌وگو نشست که ماحصل آن از نگاه کاربران و مخاطبان می‌گذرد.

* فلسفه برگزاری اعتکاف دانشجویی چیست؟

- اعتکاف سنت حسنه ای است که بحمدالله به برنامه فرهنگی و همیشگی در ماه مبارک رجب هر سال تبدیل شده است به طوری که گرایش و استقبال جوانان بویژه در قشر دانشگاهی گسترده است و گاهی اوقات ظرفیت مساجد کفاف پاسخگویی را ندارند، بنابراین تعدادی از این جوانان و دانشجویان در مساجد و محل های فرهنگی در دانشگاه ها میهمان می شوند.

ایام اعتکاف زمانی است برای زدودن خستگی های کرداری و غبار از دل‌ها. یعنی همانطور که در روانشناسی نیز توصیه می شود انسان چندروزی را به خود فرصت بازبینی و اصلاح بدهد. در اعتکاف نیز انسان افزون بر ایجاد این فرصت بازبینی با اتصال به معنویات، علاوه بر رهایی از فشارهای روانی و درونی به آراستگی روحی نیز دست می یابد.

اعتکاف دانشجویی نیز بر همین اساس شکل می گیرد و فرصتی است برای شناسایی، کشف و رفع معضلات اخلاقی و رفتاری و برطرف کردن کمبودهای موجود در این زمینه و فضایی برای تخلیه روحی و فشارهای روانی.

از سوی دیگر در دین اسلام لحظه ای تفکر و درنگ، برتر از هفتاد سال عبادت برشمرده شده بنابراین در اعتکاف از طریق درنگ کردن و تفکر و اندیشه درست، زمانی برای یافتن و ردیابی آسیب های اجتماعی بویژه برای جوانان و برطرف کردن آنها مهیا می شود.

اساس خلوت کردن در بعضی مکاتب مانند یوگا تفکر صرف است، اما در دین اسلام هم تفکر و هم تقوا لحاظ می شود زیرا عقل و تقوا به مثابه دو بال است که پرواز روحی انسانی را باعث می شود و این امری بسیار مهم است که در کمتر مکتب دیگری می توان آن را یافت.

* آیا اعتکاف به جز دستاوردهای معنوی، دستاوردهای عملی نیز بویژه برای جوانان و دانشجویان دارد؟

- فضای امروزی زندگی باعث وجود نگرانی ها و استرس های فراوانی برای جوانان و دانشجویان است که اعتکاف آرامشی در آنان ایجاد می کند که به خطرات استرس و عبور از فراز و نشیب های زندگی فائق شوند و این امر هم در هم افزایی عملی و افزایش بهره وری سطح علمی و هم در زمینه حل مشکلات رفتاری و اجتماعی منجر می شود.

از سوی دیگر افزون بر ایجاد انس و ارتباط بیشتر با معنویات و مسجد تا مدت ها پس از اعتکاف شرکت کنندگان در آن، تحت تاثیر معنویات کسب شده از اعتکاف هستند و این امر در تغییرات رفتاری و منشی جوانان بویژه در محیط دانشگاهی مشهود است. از طرفی زندگی امروز بشر آمیخته با تبلیغات و مادیات بسیاری است که اعتکاف فرصتی در اختیار انسان می دهد تا با تغییر این سبک زندگی مادی، بین گرایش به مادیات و معنویات تنظیم و تعدیل صورت دهد.

* توضیحاتی در باره مراسم اعتکاف در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج ارائه بفرمایید.

- امسال نیز مانند سال های گذشته در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج مراسم اعتکاف با حضور دانشجویانی از واحد کرج و میهمانانی از سطح دانشگاه های دیگر که مسجد یا فضای مناسبی ندارند، برگزار می شود. از شب دوشنبه 21 فروردین پذیرش آغاز شده و مراسم افتتاحیه برگزار خواهد شد و تا غروب روز 5 شنبه 24 فروردین ما میزبان این عزیزان هستیم و پس از افطار و مراسم اختتامیه محل اعتکاف را ترک می کنند.

اکنون بیش از 230 نفر از خواهران دانشجو برای شرکت در این مراسم ثبت نام کرده‌اند که محل اعتکاف آنها در مسجد پیامبر اعظم(ص) دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج است و برای بیش از 80 نفر از دانشجویان پسر از سایر دانشگاه های استان و مصلای کرج نیز پذیرش گرفته شده است.

* چه برنامه هایی برای معتکفان در نظر گرفته شده است؟

- در این ایام قصد بر این است که فرصت عبادت و تفکر از معتکفان گرفته نشود، بنابراین برنامه ها به صورت فشرده در نظر گرفته نمی شود. یک روز اعتکاف که مصادف با میلاد امیرالمومنین حضرت علی(ع) است و در آن مولودی خوانی در نظر گرفته شده است و از ظهر روز سوم نیز فرصت معتکفان به انجام اعمال ویژه ام‌داوود اختصاص دارد و در سایر ایام نیز در فرصت های مناسب برنامه های دیگری مانند مداحی، حلقه‌های مشاوره احکام، مشاوره روانشناسی و مشاور تحصیلی با حضور استادان روانشناسی و استادان قرآنی و مذهبی، دوره های ختم صلوات و دوره های ختم قرآن، مسابقه کتابخوانی و سخنرانی در نظر گرفته و بسته های فرهنگی و کارت مراقبه و محاسبه نیز برای معتکفان تدارک دیده شده است.

در این کارت های مراقبه و محاسبه جدولی تنظیم شده است که فرد به وسیله آن برای اصلاح و یا ترک اعمال و عادات نادرستی که دارد برنامه ریزی می کند و با امتیاز دادن به خود در هر هفته به مرور طی یک سال و نه به صورت ناگهانی و موقت؛ بسیاری از ایرادات رفتاری و افکاری خود را اصلاح می کند.

* آیا سخن پایانی و توصیه خاصی دارید؟

- توصیه اول به معتکفان و حاضران در این مراسم است که فکر و اندیشه و تمرکز را فراموش نکنند و فقط به عبادت بسنده نکنند چراکه تفکر و اندیشه بیشترین اثر را در اصلاح رفتار و کردار و افکار انسان دارد، دیگر اینکه از فرصت معنوی اعتکاف و برنامه‌های فرهنگی تدارک دیده شده بیشترین و بهترین بهره را ببرند.

توصیه بعدی به کسانی است که به دلایلی در این مراسم شرکت ندارند و اگرچه که حضور فیزیکی در اعتکاف ندارند ولیکن با تفکر، تدبر، اندیشه و عبادت بیشتر در هرکجا که هستند، حتی در محل کار خود می توانند از آثار و برکات معنوی این ایام بهره ببرند.