گامی به سوی تشخیص زودهنگام سرطان پروستات توسط پژوهشگران دانشگاه ولیعصر رفسنجان

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از ستاد ویژه توسعه نانو، سرطان پروستات رایج‌ترین سرطان در بین مردان است و در سال‌های اخیر به‌شدت تلاش شده است تا روش‌های نوین و تأثیرگذار درمانی، برای رهایی‌بخشی بیماران مبتلا به آن ارائه شود. با وجود پیشرفت‌های فراوان در تشخیص این سرطان، همچنان تشخیص قطعی، سریع و آسان سرطان پروستات نیاز به تحقیقات بیشتری دارد. در این طرح نیز محققان تلاش کرده‌اند تا با به کارگیری روش‌های الکتروشیمیایی برای دستیابی به این مهم گام بردارند.

دکتر اسماعیل حیدری بفروئی، در خصوص تحقیقات انجام‌شده در این طرح چنین توضیح داد: «هدف ما ارائه ابزاری به منظور اندازه‌گیری نشانگر آنتی‌ژن اختصاصی پروستات جهت تشخیص زود هنگام، بدون درد، سریع و آسان سرطان پروستات بود. بدین منظور، ساخت زیست حسگری بر پایه آپتامر DNA جهت تشخیص و معرفی عوامل بالینی تعیین‌کننده پیش آگهی در افراد مشکوک به این بیماری در دستور کار قرار گرفت. تلاش اصلی ما طراحی زیست حسگری با امکان به کارگیری در مراکز درمانی و تشخیص‌های کلینیکی بوده است».

وی در ادامه به برخی ویژگی‌های برجسته این زیست حسگر اشاره کرد و گفت: «آپتاحسگر طراحی‌شده دارای حد تشخیص بسیار پایین و محدوده خطی وسیعی است. همچنین از تکرارپذیری، تکثیرپذیری، پایداری و حساسیت بالایی برخوددار است».

حیدری بفروئی در خصوص مواد به کار رفته در ساخت این زیست حسگر عنوان کرد: «نشانگر زیستی این بیماری، آنتی‌ژن اختصاصی پروستات (PSA) است. به همین دلیل در این زیست حسگر از آپتامر اختصاصی PSA (جایگزین آنتی‎بادی) استفاده شده است. همچنین در نمونه طراحی شده از نانوصفحات rGO، نانولوله‎های کربنی چند دیواره (MWCNTs) و نانوذرات طلا (AuNPs) با هدف افزایش سطح و هدایت الکتریکی نیز استفاده شده است».

طبق گفته‌های حیدری بفروئی، به منظور بررسی کارایی نمونه طراحی شده، این آپتاحسگر در اندازه‎گیری PSA پنج نمونه خونی افراد مبتلا به سرطان پروستات به کار گرفته شده و با روش آزمایشگاهی ایمونورادیومتری مقایسه شده است. نتایج مقایسه‎های انجام‎ شده نشان‎‎دهنده کاربردپذیری آپتاحسگر ساخته شده در آنالیز نمونه‌های خون افراد مشکوک به سرطان پروستات بوده است.

این پژوهش از همکاری اسماعیل حیدری بفروئی، عضو هیأت علمی دانشگاه ولیعصر رفسنجان، و نازگل‌السادات شمس زاده، دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی تجزیه دانشگاه ولیعصر رفسنجان، حاصل شده است.