تدوین فوری یک سند حقوقی درباره عدم استفاده سلاح هسته‌ای علیه کشورهای غیر هسته‌ای

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری آنا به نقل از اداره کل دیپلماسی وزارت امور خارجه، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان طی سخنانی که روز دوشنبه 7 اردیبهشت 1394 به نمایندگی از کشورهای عضو جنبش عدم تعهد در مراسم افتتاحیه کنفرانس بازنگری معاهده عدم اشاعه سلاح های هسته ای در نیویورک ایراد کرد، گفت: تداوم وجود سلاح های هسته ای بزرگترین خطری است که بشریت را تهدید می کند و تنها تضمین قطعی در برابر تهدید و یا استفاده از این سلاح های مرگبار،نابودی کامل آنها است. از این رو، خلع سلاح هسته ای کماکان اولین اولویت کشورهای عضو جنبش عدم تعهد باقی خواهد ماند.

وی افزود: برای تضمین تحقق اهداف معاهده و موفقیت بلندمدت آن و نیز تقویتصلح و امنیت بین المللی، لازم است مفاد معاهده منع اشاعه سلاح های هسته ای به صورت کامل، بدون تبعیض و متوازن اجرا گردد. این در حالی است که وضعیت اجرای برنامه اقدام مصوب کنفرانس بازنگری سال 2010 در زمینه خلع سلاح هسته ای، عدم اشاعه و استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای ناامید کننده است.

در همین ارتباط، وزیر امور خارجه کشورمان با برشمردن برخی موارد عدم اجرای تعهدات کشورهای هسته ای ادامه داد: این کشورها هیچ پیشرفتی در زمینه نابودی سلاح های هسته ای انجام نداده اند؛ سلاح های هسته ای همچنان در سیاست های امنیتی آنها جایگاه ویژه ای دارد؛ این کشورها ضمن نوسازی زرادخانه های سلاح های هسته ای خود، برنامه هایی نیز برای تحقیق در زمینه ساخت سلاح های هسته ای جدید دارند و کشورهای غیرهسته ای تاکنون در برابر تهدید یا استفاده ازسلاح هسته ای تضمین امنیتی موثری دریافت نکرده اند.

وی همچنین افزود: انتقال فن آوری های هسته ای به کشورهای در حال توسعه با موانعی روبروست که برخلاف معاهده است و پیشرفتی در زمینه جهانشمولی معاهده در منطقه خاورمیانه نیز حاصل نشده است.

ظریف ضمن ابراز نگرانی عمیق اعضای عدم تعهد از عدم اجرای تعهدات خلع سلاحی کشورهای هسته ای گفت: تداوم این روند می تواند اهداف و اعتبار معاهده را به خطر بیندازد.

وی با اشاره به رای دیوان بین المللی دادگستری مبنی بر اینکه کشورهای هسته متعهد به مذاکرات خلع سلاح هسته ای هستند، خواستار انجام این تعهدات و آغاز فوری مذاکرات کنوانسیون جامع منع سلاح های هسته ای، در بردارنده یک برنامه مرحله بندی شده در یک قالب زمانی برای نابودی کلیه سلاح های هسته ای شد. لازم به توضیح است که پیشنهاد این کنوانسیون در سال 1392 توسط رئیس جمهور کشورمان در نخستین اجلاس عالیرتبه خلع سلاح هسته ای سازمان ملل متحد به نمایندگی از 120 کشور عضو عدم تعهد ارایه گردید و در قالب یک قطعنامه در مجمع عمومی به تصویب رسید.

وی در ادامه گفت: خارج ساختن سلاح های هسته ای از وضعیت عملیاتی و کاهش استقرار آنها به هیچ وجه نباید جایگزینی برای امحا کامل این سلاح ها قلمداد گردد.

ظریف افزود: عدم تعهد عمیقا نگران دکترین های نظامی و امنیتی کشورهای هسته ای و ناتو است که استفاده یا تهدید به استفاده از اینگونه سلاح ها را توجیه می کنند. وی گفت عدم تعهد خواهان حذف کامل اینگونه دکترین ها است.

وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه اضافه کرد: هرگونه استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح هسته ای جنایت علیه بشریت و نقض منشور ملل متحد و حقوق بین الملل بشردوستانه است.

ظریف گفت: کشورهای هسته ای باید تحت همه شرایط جدا از استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح هسته ای علیه کشورهای غیرهسته ای خودداری کنند.

ظریف خواستار تدوین فوری یک سند حقوقی بین المللی جهت ارائه تضمین های موثر، جهانی، غیرمشروط و بدون تبعیض در باره عدم استفاده از سلاح هسته ای تحت هیچ شرایطی علیه کشورهای غیرهسته ای شد.

ظریف ضمن تأکید بر جهانشمولی معاهده عدم اشاعه افزود: ما از غیر اعضا می خواهیم که بعنوان کشور غیر هسته ای به معاهده ملحق شده و تاسیسات خود را تحت پادمان آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار دهند. وی افزود: همه کشورها باید در راستای تقویت جهانشمولی معاهده تلاش کرده و از اقداماتی که اثرات منفی برآن دارد، خودداری نمایند.

ظریف لزوم جلوگیری از اشاعه سلاح هسته ای را مهم دانست و گفت: هرگونه اشاعه و اشتراک سلاح های هسته ای نقض معاهده است و باید به آن پایان داده شود.

وی در ادامه پیرامون حق استفاده صلح امیز از انرژی هسته ای گفت: عدم تعهدبر اهمیت اجرای کامل، موثر و غیر تبعیض آمیز ماده 4 معاهده در زمینه حق مسلم همه اعضا برای توسعه، تحقیق، تولید و استفاده از انرژی هسته ای برای مقاصد صلح آمیز حمایت می نماید. وی تأکید کرد: هر کشوری در راستای نیازهای خود از حق حاکمیتی جهت تعیین سیاست های ملی در زمینه انرژی هسته ای از جمله حق مسلم توسعه چرخه ملی کامل سوخت هسته ای برای مقاصد صلح آمیز برخوردار است. بنابراین انتخاب ها و تصمیم های هر کشور در زمینه استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای باید کاملا محترم شمرده شود.

وزیر امور خارجه کشورمان ضمن رد هرگونه محدودیتی در زمینه استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای، خواهان برداشته شدن فوری این محدودیت ها از جمله در زمینه صادرات مواد، تجهیزات و فناوری هسته ای برای استفاده های صلح آمیز گردید.وی ادامه داد: نگرانی در مورد اشاعه سلاح هسته ای به هیچ وجه نباید حق مسلم کشورها در زمینه استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای را محدود نماید.

در ادامه ظریف ضمن اشاره به ایجاد منطقه عاری از سلاح های هسته ایدر خاورمیانه افزود: سران عدم تعهد در نشست سال 1391خود در تهران حمایت خود را از ایجاد این منطقه اعلام داشته و از همه کشورها خواستند اقدام فوری و عملی برای ایجاد آن بعمل آورند. عدم تعهد همچنین از اسراییل خواست که از تملک سلاح های هسته ای خوداری نموده و با پیوستن فوری و بدون قید و شرط به معاهده عدم اشاعه، تمامی فعالت های هسته ای خود را تحت پادمان های جامع آژانس قرار دهد. آنها همچنین خواستار ممنوعیت کامل انتقال هرگونه تجهیزات، مواد و فن آوری هسته ای به اسراییل و هرگونه کمک علمی و فنی هسته ای به آن شدند.

ظریف افزود: عدم تعهد -ضمن ابراز نگرانی جدی از تاخیر طولانی در اجرای این قطعنامه- از اجرای کامل قطعنامه 1995 در مورد ایجاد منطقه عاری از سلاح های هسته ای در خاورمیانه قویا حمایت و خواستار اتخاذ کلیه اقدامات لازم برای اجرای کامل و فوری آن است.

وی در پایان با اشاره به این موضوع که از نظر عدم تعهد موفقیت کنفرانس بازنگری 2015 مستلزم تجدید اراده سیاسی همه دولت های عضو معاهده است، گفت:دولت های عضو جنبش عدم تعهد مصمم اند به تلاش های جمعی برای تحقق اولویت های خود در چارچوب این کنفرانس بویژه آغاز مذاکرات کنوانسیون جامع منع سلاح های هسته ای، ادامه دهند.

این کنفرانس از 7 اردیبهشت تا 1 خرداد در نیویورک برگزار می گردد. این کنفرانس هر پنج سال یک بار برگزار شده و در آن کیفیت اجرای پیمانعدم اشاعه و مصوبات کنفرانس های بازنگری آن بررسی می شود. در این نشست که با شرکت نمایندگان 189 کشور عضو معاهده و حدود 25 وزیر خارجه از کشورهای عضو برگزار می گردد، قرار است در مورد موضوعاتی از قبیل؛ خلع سلاح هسته ای،عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای، تضمین‌های امنیتی برای عدم استفاده و عدم تهدید بهاستفاده از سلاح هسته‌ای علیه کشورهای غیر هسته ای، موضوع خاورمیانه عاری ازسلاح هسته‌ای و حق مسلم استفاده صلح ‌آمیز از انرژی هسته‌ای، بحث و تبادل نظرشود.