اندیشیدن عاریتی؛ ترجمه و معضل تفکر در ایران معاصر

به گزارش خبرنگار حوزه پایان نامه گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، عارف عبادی در چکیده مقاله‌ای تحت عنوان «اندیشیدن عاریتی؛ ترجمه و معضل تفکر در ایران معاصر»، بامتون ترجمه شده در این دوران را مورد بررسی قرا  داده است. در ادامه خلاصه‌ای از این مقاله را می‌خوانید.

توجه صرف بر ترجمه و خلط مفاهیمی همچون ترجمه و تفکر به وسیله برخی نویسندگان و غفلت از تولید اندیشه مستقل، با شکل‌گیری پدیده‌ی اندیشیدن عاریتی، منجر به رکود و ناباروری در حوزه مختلف علوم اجتماعی شده است.

بیشتر بخوانید:

پیاده‌سازی نظام کنترل کیفی پایان‌نامه‌ها در دستور کار دانشگاه آزاد

مترجمان میانجی آشنایی ما ایرانیان با فرهنگ و تمدن غیر ایرانی بوده‌ و با معرفی مفاهیمی نو به ساحت تفکر ما موجب تکثر فضای فکری شده و به غنای واژگان زبان فارسی افزودند.

این پژوهشگر سیاسی هدف خود از نگارش این مقاله را بحث در خصوص وجوه منفی ترجمه خوب عنوان می‌کند و هر چند ترجمه را در کمک به غنای واژگان و مفاهیم در یک زبان مهم ارزیابی می‌کند اما توجه صرف به این حوزه به عنوان مهم‌ترین وجه روشنفکری در جامعه را منجر به وارد آمدن خسارت‌های شدیدی در حوزه اندیشه و تفکر می‌داند.

در سال‌های اخیر کتاب‌ها و مقاله‌های بسیار در مورد تاریخ ترجمه و مترجمان به رشته تحریر در آمده است بسیاری از این کتاب‌ها به قلم خود مترجمان نوشته شده و کتاب‌های دیگر به مصاحبه با مترجمان برای آشنایی خوانندگان در راستای آشنایی بی‌واسطه با فرآیند ترجمه به رشته تحریر در آمده است.

نویسنده مقاله یکی از دلایل اقبال ترجمه در مقایسه با نگارش را سرعت به‌بار نشستن آن عنوان می کند برای مثال در نگارش کتابی در حد و اندازه کتاب فلسفه روشن اندیشی کاسیرر نویسنده می‌باید چندین سال از عمر خود را صرف تحقیق پیرامون موضوع کند اما ترجمه همان کتاب به فارسی، از زبان یکی از مترجمان آن -یعنی نجف دریابندری- کمتر از پنج ماه طول می کشد.

عبادی در بخش دیگری از مقاله با بیان اینکه این استدلال که مترجم سخن خود را با ترجمه منتقل می کند، باعث شده بسیاری از خوانندگان به فهمی نادرست از زمینه تاریخی یک اثر برسند، ترجمه کتاب‌های جامعه‌باز و دشمنان‌آن از پوپر؛ یا ریشه‌های توتالیتاریسم از آرنت یا تاریخ مختصر نئولیبرالیسم از هاروی را نشانگر نبود درک زمینه‌های تاریخی رویدادها عنوان می‌کند.

نگارنده با اعتقاد به اینکه نکته حائز اهمیت در توجه صرف به ترجمه باعث عدم استقلال فکری است تکیه بر ترجمه به عنوان تنها شیوه اندیشیدن را منجر به بی‌رمقی فضای فکری و استقلال اندیشه می‌داند.

پژوهشگر سیاسی از دانشگاه ناتینگهام ادعای اینکه امروز فقط با ترجمه‌کردن می‌توان فکر کرد و نوشت را خلط دو مفهوم متفکر و مترجم عنوان کرده و معتقد است متفکر لزوما مترجم نیست و مترجم نیز با ترجمه کردن متفکر نمی‌شود و ادغام این دو مفهوم در کنشی به نام ترجمه باعث می‌شود تصور کنیم با ترجمه می‌توان به مسائل و مشکلات فکری جامعه پاسخ داد.

عبادی ادامه می‌دهد به جای سعی و جهد در گرفتن پاسخ سوال‌های خود را از راه ترجمه نوشته‌های پوپر؛ هابرماس، راولز و ... می‌باید درک کنیم که فرهنگ ما دارای وجوهی متمایز است که این نویسندگان درباره آنها نه فکر کرده و نه نوشته‌اند و لذا نمی‌توان توقع پاسخ از آنها را داشت.

نگارنده در پایان اندیشیدن به شرایط تاریخی و فرهنگی کشور برای درک و پاسخ دادن به مسائل جاری را مهم ارزیابی می‌کند و معتقد است توجه صرف به ترجمه و تعمیم آن به دیگر نقش‌های روشنفکری، به فهم ما از مشکلات جامعه خودمان و راه‌حل‌های ممکن برای رفع آن کمکی نخواهد کرد.

انتهای پیام/4133