بالندگی و شکوفایی دانشگاه آزاد اسلامی؛ از سکون تا پویایی

علاقه‌مندی امام راحل به دانشگاه و دانشگاهیان و اعتقادی که به پیوند بین حوزه و دانشگاه داشت و در شرایطی که حضور و دخالت بخش خصوصی در دولت پسندیده نبود، دانشگاهی با پسوند اسلامی آغاز به کار کرد.

کمتر کسی از سیاسیون و حتی دانشگاهیان آن روز، این باور را داشتند که این دانشگاه بتواند به عنوان بزرگترین دانشگاه حضوری جهان و سومین‌ دانشگاه جهان از نظر تعداد دانشجو و به دانشگاهی با 70 هزار عضو هیات علمی و 820 میلیون مترمربع فضای آموزشی و فرهنگی تبدیل شود.

دانشگاه در طول عمر کوتاه خود با فراز و نشیب فراوانی همراه بوده است، از جمله در سال‌های 91 الی شهریور 92 که تغییر در مدیریت دانشگاه نوعی سکون و سردرگمی را به همراه داشت، دانشگاهی که یکی از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی به رهبری امام راحل بود و دستاوردهای مثبتی برای نظام مقدس جمهوری اسلامی به همراه داشت؛ اهم این دستاوردها عبارتند از: توسعه علم و تکنولوژی، سرمایه گذاری و اشتغال، شکستن انحصار دولتی، توسعه منطقه ای و بین المللی نظام مقدس جمهوری اسلامی، توسعه حوزه ورزش و تربیت بدنی و سلامت جسم، امنیت ملی و قومی و یا آنچه که رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بیان کردند: «توسعه عدالت در آموزش عالی ایران و عدم وابستگی به بودجه عمومی کشور، توجه و تاکید بر توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در جغرافیای اقلیم‌های مختلف از ویژگی‌های مهم و باارزش دانشگاه آزاد اسلامی است.»

بی‌شک هر انسان واقع‌‌بینی از این همه دستاوردها در دوره سی ساله عمر دانشگاه شگفت‌زده می‌شود اما رکود و سکون دوساله برای دانشگاه هزینه‌هایی به همراه داشت که مهمترین آن عدم وجود یک سیاست مشخص و شفاف در حوزه‌های آموزشی، پژوهشی،فرهنگی و ... بود، گرچه شعارهایی را در سخنان مسئولان وقت می‌شنیدیم، اما هیچکدام به عینیت نرسید و نتیجه آن یاس و ناامیدی حاکم بر بدنه مجموعه خانواده بزرگ دانشگاه بود.

تغییراتی که در راستای آرامش مطرح شده بود به دلیل جابه‌جایی‌های وسیع در سازمان مرکزی و واحدهای دانشگاهی تبدیل به توفانی شد که هیچکدام از شعارهای بیان شده عملی نشد و دغدغه پیشینیان افزون شد و در نهایت با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و در جلسه هیات امنا، دکتر میرزاده که سال‌ها در کنار رییس هیات موسس و امنا از نزدیک در جریان روند دانشگاه بود، سکان هدایت دانشگاه را به عهده گرفت.

میرزاده مدیری عملگرا و به دور از غوغاسالاری و باتجربه طولانی در جایگاه‌های مختلف مدیریتی و با شناخت از شرایط سخت پیش رو، کار خود را آغاز کرد، شمار فراوان واحدهای زیان‌ده، انبوه طرح‌های عمرانی نیمه تمام، بدهی واحدها به اشخاص و بانک‌ها و..... از جمله معضلات پیش روی ریاست جدید دانشگاه بود.

در چنین شرایطی منطقی‌ترین تصمیم در راستای آرامش و امنیت در دانشگاه بود تا همکاران بتوانند با طیب خاطر به کار روزمره خود ادامه دهند، عدم ثبات حاکم در نتیجه سیاست عجولانه مسئولان سابق با تصمیم‌گیری‌های عقلانی و واقع‌بینانه دکتر میرزاده، امید و امیدواری را در دانشگاه جاری و ساری کرد و اعلان سیاست‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت توسط وی و ارائه چشم انداز پیش رو، حرکت جدیدی را در بزرگ‌ترین موسسه آموزش عالی ایران رقم زد.

در این زمان سیاست‌های کلی دانشگاه شامل رشد و اعتلای تحصیلات تکمیلی و توسعه مراکز رشد، شرکت‌های دانش‌بنیان، طرح‌های ساها (سامانه آزمایشگاه‌های همکار آزاد) و شفا (شهرک فناوری آزاد) و درآمدزایی از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان و تبدیل دانش به ثروت و تبدیل به احسن اموال واحدهای دانشگاهی و تجمیع و چابک سازی ساختار دانشگاه و واحدها در راستای کنترل هزینه‌ها و کاهش بورکراسی موجود در دانشگاه بود.

در سه سال اخیر، مدیریت دکتر میرزاده در راستای سیاست‌ها و منویات مقام معظم رهبری و برنامه پنجم توسعه دانشگاه آزاد اسلامی، دستاوردهای مهمی داشته که بخشی از این دستاوردها، کاهش واحدهای زیان‌ده از طریق مدیریت هزینه‌ها، رشد و توسعه تحصیلات تکمیلی، جذب هیات علمی با مرتبه استادی، دانشیاری و استادیاری- که طبق آخرین آمار اعلام شده توسط دانشگاه در این مدت حدود۴۰۰۰ هیات علمی در دانشگاه آزاد اسلامی جذب شده است- رشد و گسترش شرکت‌های دانش‌بنیان، رویکرد مدیریت واحدها در راستای درآمدزایی از طریق تبدیل دانش به ثروت بوده به نحوی که در بودجه سال ۹۵ مقرر شده که ۲۰ درصد درآمد سالیانه واحدها از طریق درآمدزایی غیرشهریه تأمین شود؛ این موضوع، تلاش رؤسا و مدیران ستادی برای کسب درآمد غیرشهریه‌ای از طریق ساها (سامانه آزمایشگاه‌های همکار آزاد) و تجاری‌سازی و استفاده بهینه از امکانات موجود دانشگاه را دوچندان کرده است.

امروز در شرایطی که با رشد مؤسسات آموزشی دولتی و خصوصی و کاهش داوطلب، پذیرش دانشجو در مؤسسات آموزش عالی وارد یک رقابت جدی شده است و دانشگاه آزاد اسلامی که فقط از شهریه مردم اداره می‌شود و پولی از طریق دولت یا نهادهای دولت در اختیار آن قرار نمی‌گیرد، از طرف برخی دوستان و مسئولان مورد بی‌مهری قرار می‌گیرد، در حالی که دانشگاه آزاد اسلامی نزدیک به ۴۰درصد ظرفیت آموزش عالی را عهده‌دار است؛ دانشگاهی که دستاورد نظام مقدس جمهوری اسلامی و یاری رسان آموزش عالی کشور بوده و در سال‌هایی که به دلیل انقلاب فرهنگی، سیل داوطلبان کنکور برای ورود به دانشگاه موج می‌زد و قبولی در دانشگاه یک رؤیا بود پا به عرصه علمی گذاشت و امروزه در رشد علمی کشور نقش بسزایی را ایفا می‌کند و با شعار کیفیت‌زایی در تلاش است به منظور اعتباربخشی بیش از پیش به جایگاه آموزش عالی کشور اسلامی که کار بس سترگی است، کمک شایانی کند.

در این راستا رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و تیم مدیریتی ایشان با یاری جستن از خرد جمعی و تفکر شورایی در فضایی که همدلی، هماهنگی، اخلاق مداری، عقلانیت و نوع دوستی حاکم است به مدیریت خود ادامه می‌دهند و هدفی جز شکوفایی و بالندگی دانشگاه در سرلوحه کاری آنان نیست.

در اینجا لازم می‌بینم به نوبه خودم به رئیس دانشگاه، مدیران ستادی، کارکنان و دانشجویان سخت کوشش تبریک گفته که با پشتکار و عزم جدی در رشد و اعتلای دانشگاه تأثیرگذار بوده اند. انتظارداریم وزارتین و دولتمردان باتدبیر با نگاهی از روی مهر و عطوفت اجازه حرکت شتابان علم را که از تاکیدهای مکرر مقام معظم رهبری نیز هست را تسهیل کرده و شرایط به گونه‌ای رقم نخورد که دانشجویان مجبور شوند در کشورهایی با سطح علمی پایین به تحصیلات عالیه روی آورند.

راهیست راه عشق که هیچش کناره نیست

آنجا جز آنکه جان بسپارند چاره نیست

*دبیر هیات امنا و رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس