18هزار سالمند در آسایشگاه‌ها زندگی می‌کنند/ 10 درصد سالمندان جامعه تنها هستند

حسین نحوی نژاد، معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا با اشاره به ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی ، اقتصادی، بهداشتی - درمانی و توانبخشی سالمندی در کشور اظهار کرد: لازم است همه دستگاه‌ها دست به دست هم داده و موضوع سالمندی را سامان دهند، زیرا اکنون 8.5 درصد جمعیت کشور ما سالمندند، اما به نظر می‌رسد تا سال 1430 حدود 24 درصد جمعیت ایران سالمند بوده و به عبارتی از هر چهار نفر یک نفر سالمند باشد.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور ضمن تاکید بر ضرورت نهادینه سازی «فرهنگ سالمندی سالم » در جامعه گفت: باید به این باور برسیم که 60 سالگی به معنای از کار افتادگی، منزوی و بیمار شدن نیست. بروز بیماری‌های مختلف در دوره سالمندی تابع عوامل بسیاری است که مهمترین آن، رعایت نکردن سبک صحیح زندگی است.

سبک زندگی نادرست در جوانی عامل تشدید بیماری در سالمندی

نحوی نژاد افزود: اغلب افراد در دوره جوانی و میانسالی از عادات و سبک زندگی اشتباه چون بی‌تحرکی، تغذیه با چربی اشباع و مصرف دخانیات و الکل پیروی می‌کنند که عوارض آن در دوره سالمندی نمایان می‌شود. سالمندی سن بیماری‌های مزمن چون دیابت، فشار خون بالا، ناراحتی و دردهای مفاصل و استخوان و بیماری‌های قلبی و عروقی است که متاسفانه علت اول مرگ و میرها در کشور نیز بیماری‌های قلبی و عروقی شناخته شده است.

وی تصریح کرد: باید به سالمندان کمک کرده و آنها را آگاه کنیم تا بدانند چگونه باید از سلامت خود مراقبت کنند.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور مناسب سازی اماکن عمومی و خدماتی را که در اختیار شهرداری‌ها و دستگاه‌های عمرانی است اولویت دوم در توجه به سالمندان دانست و گفت: شهرداری‌ها باید شرایطی را ایجاد کنند که سالمندان بتوانند به راحتی در سطح شهر تردد کنند. متاسفانه اکنون تردد سالمندان و معلولان در شهرها با سختی‌هایی همراه است.

عوارض حمایت نکردن بیمه در بیماری‌های سالمندی

نحوی نژاد افزود: نکته سوم در موضوع سالمندی، حمایت بیمه‌ای است. بیمه‌های ما بیمه‌های پیشگیری محور نیستند و غربالگری به معنای واقعی انجام نمی‌شود. به عنوان مثال اگر سالانه تست پروستات، سرطان کولون، سرطان سینه و سرطان گردنه رحم را برای افراد جامعه انجام دهیم می‌توانیم جلوی بروز این سرطان‌ها را بگیریم، اما متاسفانه چون بیمه‌های ما بیمه‌های پیشگیری محور نیستند عملا وارد این فاز نمی‌شوند و این بیماری‌ها عوارض خود را در دوره سالمندی و زمانی که ظرفیت‌های بدنی نقصان پیدا کرده نشان می‌دهند.

بستر مناسبی برای اوقات فراغت سالمندان وجود ندارد

وی در ادامه به اوقات فراغت سالمندان اشاره کرد و گفت: وقتی فردی بازنشسته می‌شود انتظار می‌رود جامعه شرایطی را فراهم کند تا فرد از بازنشستگی خود لذت ببرد. در حالی که شاهدیم بسیاری از سالمندان ما به علت شرایط اقتصادی و معیشتی نامناسب باید تا سال‌ها بعد از بازنشستگی کار کنند. از سوی دیگر فضا و بستر مناسب برای انجام کارهای داوطلبانه برای سالمندان وجود ندارد.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: البته به نظر می‌رسد طی 10 سال اخیر جنبشی در این زمینه ایجاد شده است. شکل گیری شورای ملی سالمندان در قانون برنامه سوم توسعه مورد توجه قرار گرفت و به تصویب هیات وزیران رسید اما بنا به دلایل مختلف اجرا نشد.

نحوی نژاد با بیان اینکه قانون‌گذار در برنامه سوم توسعه تاکید کرده است که باید دستگاه‌های مختلف دور یکدیگر جمع شده و برای سالمندان تصمیم گیری کنند، افزود: به نظر می‌رسد دستمایه خوبی در برنامه سوم توسعه به وجود آمد که باید در برنامه ششم توسعه احیا شود و اکنون تلاش‌هایی برای تحقق آن در حال انجام است.

عضویت 100 هزار سالمند در کانون‌های سالمندان و جهاندیدگان

وی ادامه داد: در 10 سال اخیر شهرداری تهران برنامه‌هایی در راستای مناسب سازی معابر و فضای شهری اجرا و کانون‌های جهاندیدگان را راه‌اندازی کرده است و اکنون 100 هزار سالمند عضو کانون‌های سالمندان و جهاندیدگان هستند.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه سازمان بهزیستی نیز بنیادهای فرزانگان را در کل استان‌های کشور راه‌اندازی کرده است، افزود: اکنون بنیادهای فرزانگان در 30 استان کشور فعال هستند و سالمندان از آن استفاده می کنند. بنیادهای فرزانگان ویژه سالمندان ناتوان نیست و همه می‌توانند از آن استفاده کنند.

نحوی نژاد افزود: در کنار بنیادهای فرزانگان، مراکز روزانه سالمندان تحت مدیریت سازمان بهزیستی خدمات مختلفی به سالمندان ارائه می‌کنند. در حال حاضر حدود 100 مرکز روزانه سالمندان در سطح کشور فعال‌اند؛ البته این میزان کفایت نمی‌کند و لازم است این مراکز را توسعه دهیم.

10 هزار سالمند تحت پوشش برنامه مراقبت‌های خانگی

وی به اجرای برنامه «مراقبت‌های خانگی» یا توانبخشی مبتنی بر خانواده نیز اشاره و عنوان کرد: در حال حاضر 10 هزار سالمند تحت پوشش برنامه مراقبت‌های خانگی هستند. ما داوطلبان را آموزش می‌دهیم همچنین کمک هزینه‌ای را به آنها پرداخت می‌کنیم تا از سالمندان در منازل مراقبت کنند که متفاوت از طرح پرستاری در منزل و اعزام تیم‌های سیار پرستاری است.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور تاکید کرد: باید این روند ادامه یابد و شمار مراکز خانگی و مراقبت‌های خانگی افزایش یابد. خوشبختانه شاخص‌های سالمندی در ایران چندان بد نیست و سالمندان آسیب‌پذیر و تنهای ما 10 درصد سالمندان جامعه را تشکیل می‌دهند. سالمندان تنها، سالمندان ناتوان و زنان سالمند از جمله گروه‌های آسیب پذیر هستند که باید برای آنها برنامه‌ریزی شود.

حضور 18 هزار سالمند در آسایشگاه‌ها

نحوی نژاد با بیان اینکه ماموریت سازمان بهزیستی بیشتر معطوف به مراقبت از سالمندان ناتوان است، اظهار کرد: اکنون حدود 18 هزار سالمند در آسایشگاه‌ها هستند، حدود 10 هزار نفر از طرح مراقبان خانگی استفاده می‌کنند و بیش از 5 هزار نفر نیز از مراکز روزانه سالمندی خدمات دریافت می‌کنند.

وی ادامه داد: به همین ترتیب شهرداری، کمیته امداد، بهزیستی و صندوق بازنشستگی که خانه‌های امید را راه‌اندازی کرده است هر یک فعالیت‌هایی را در دستورکار قرار داده‌اند و به نظر می‌رسد جنبش توانمندسازی سالمندان شروع شده است اما باید با آهنگ رشد بهتری تسریع شود.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور یادآور شد: علاوه براین دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز دوره‌های تخصص طب سالمندی را راه‌اندازی کرده‌اند. باید همه دست به دست هم داده و کاری برای سالمندان کشور انجام دهیم. به نظر می‌رسد مجلس شورای اسلامی نیز باید ورود بهتری به موضوع پیدا کند و موضوع سالمندی را در برنامه ششم توسعه بگنجاند.