دایرة المعارف دانش‌بنیان‌ها ۱۰۳؛
کاندیدای ریاست‌جمهوری آمریکا از تحصیل رایگان برخی دانشجویان سخن گفت
وعده هیلاری کلینتون برای مجانی‌شدن دانشگاه‌ها قابل تحقق است؟
هیلاری کلینتون از سیاست‌های برنی سندرز اقتباس کرده تا هواداران سندرز را مجاب کند به او رای بدهند. از جمله این برنامه‌ها مجانی کردن دانشگاه‌های ایالتی برای برخی شهروندان آمریکایی است. اما آیا این برنامه در آمریکا کاراست؟
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، هفته گذشته کلینتون اعلام کرده برنامه جدیدی دارد که در آن دانشگاه‌ها را برای برخی دانشجویان مجانی می‌کند.
با این برنامه، دانشجویانی که متعلق به خانواده‌هایی با درآمد پایین‌تر از 85 هزار دلار در سال هستند، قادر خواهند بود بدون شهریه در دانشگاه‌های عمومی هر ایالت تحصیل کنند. سطح درآمدی هم ثابت باقی نمی‌ماند و تا سال 2021، سالانه 10هزار دلار افزایش پیدا می‌کند و در نهایت در این سال به 125هزار دلار می‌رسد.
در مقابل، از دانشجویان خواسته می‌شود 10 ساعت در هفته کار کنند تا مخارج زندگی خود را تامین کنند. از دانشگاه‌ها هم خواسته می‌شود هزینههای خود را کنترل و سطح دانش‌آموختگان خود را تقویت کنند. در این برنامه هم‌چنین تسویه بدهی دانشجویانی که در دانشگاه‌های خصوصی یا دانشگاه‌های غیرایالتی تحصیل می‌کنند هم دیده شده است.
اکنون در آمریکا دانشجویان نزدیک به یک میلیارد دلار بدهی دارند. در جاهایی نظیر اسکاتلند، نروژ و آلمان، دانشگاه‌های مجانی به واقعیت پیوسته است.
برنامه کلینتون در واقع توسعه برنامه پیشنهادی اولیه اوست؛ برنامه‌ای که در آن بر افزایش گرنت‌های دانشجویی و آسان کردن وام‌های مجدد برای دانشجویان تاکید شده بود. کمپین انتخاباتی او تخمین زده بود پیشنهاد اولیه 350میلیارد دلار هزینه خواهد شد و ایالت‌ها مجبور بودند بخشی از این هزینه را متقبل شوند.
برنامه جدید بیش از این هم هزینه خواهد داشت، اما کمپین او اعلام نکرده است این هزینه چه قدر خواهد بود. پیش از این برنامه برنی سندرز برای مجانی کردن دانشگاه‌ها هم به دلیل هزینه سرسام‌آور 750میلیارد دلاری‌اش مورد انتقاد قرار گرفته بود.
کلینتون معتقد است که این پول از طریق بستن حفره‌های مالیاتی و محدود کردن بخشودگی‌های مالیاتی مالیات‌دهندگان پردرآمد به دست می‌آید.
کشورهای دیگری هم از مالیات‌ها برای آموزش مجانی استفاده می‌کنند اما دانشجویان بسیاری کمتری نسبت به آمریکا دارند. در سال 2013 آلمان 2.7 میلیون دانشجوی آموزش عالی داشت و این رقم در نروژ 255هزار نفر بود. آمریکا در این سال 20میلیون دانشجو داشت.
در برنامه کلینتون آمده که ایالت‌ها باید مشارکت بیشتری در دانشگاه‌ها داشته باشند تا بتوانند از اعتبارات دولت استفاده کنند. برنامه سندرز هم همین رویکرد را داشت. بیشتر برنامه‌های ملی مانند برنامه‌های بیمه سلامت همگانی هم همین رویکرد را دارند. اما با الگوی اعتباری فعلی دانشگاه‌های عمومی، ایالات لازم نیست حداقلی از اعتبارات را تامین کنند.
شیوه‌ای که ایالت‌ها هم به دانشگاه‌ها پول می‌پردازند با چگونگی تامین پول از دولت فدرال هم متفاوت است. بیشتر اعتبارات ایالتی با عنوان اهداف عمومی به دانشگاه‌ها پرداخت می‌شود در حالی که بیشتر اعتبارات فدرال به دانشجویان به صورت فردی داده می‌شود و معمولا به شکل گرنت است.
براساس آنچه برمک نصیریان، مدیر تحلیل سیاست‌های انجمن دانشگاه‌ها و کالج‌های ایالتی آمریکا گفته است این برنامه‌ها باعث افزایش هزینههای دانشگاه‌های آمریکا می‌شود.
ایالت‌ها از آنجا که می‌دانند دانشجویان می‌توانند به شکل گرنت یا وام از دولت فدرال پول بگیرند با کمترین فشاری که روی بودجه‌هایشان می‌آید مشارکت خود را در دانشگاه‌ها کاهش می‌دهند. در طول 25سال گذشته ایالت‌ها هزینه خود را به ازای هر دانشجو 25درصد کاهش داده‌اند.
نصیریان معتقد است ایالت‌ها در برابر برنامه‌های جدید کلینتون مقاومت خواهند کرد. کاهش اعتبارات ایالت‌ها بعد از بحران اقتصادی آمریکا یکی از برنامه‌های مورد تاکید بوده است.
قبل از سال 2010، ایالت‌ها 65درصد بیشتر از دولت برای دانشگاه‌ها هزینه می‌کردند. بعد از بحران اقتصادی بیشتر به دلیل از دست رفتن درآمدهای مالیاتی، مقدار کمک دولت به دانشگاه‌های عمومی هم افزایش پیدا کرد اما کمک ایالت‌ها کاهش یافت. جان هکیس، مدیر اجرایی انجمن ملی مسئولان بودجه ایالات گفته است: «ایالت‌ها هنوز هم آرام آرام در حال بهبود بخشیدن اوضاع اقتصادی خود بعد از بحران اقتصادی بزرگ هستند.» به گفته او، ایالت‌ها به زحمت نیازهای مالی خود را برای آموزش ابتدایی و دبیرستان و برنامه‌های سلامت تامین می‌کنند. او افزوده است: «اگر ایالت‌ها می‌توانستند پول بیشتری برای آموزش عالی بگذارند همین امروز این کار را می‌کردند.»
برنامه کلینتون در آمریکا یک ایراد دیگر هم دارد. دانشگاه رایگان به این معنا نیست که افراد بیشتری امکان گرفتن مدرک پیدا می‌کنند. نروژ تنها کشوری است که هم دانشگاه‌های رایگان دارد و هم نسبت افراد تحصیل‌کرده‌اش بیشتر از آمریکاست.
در سال 2013، سهم افراد بین 25 تا 35ساله با مدرک دانشگاهی در آمریکا 45درصد بود و در نروژ 47درصد. در کشورهای با تعداد دانشجوی زیاد، در کانادا با 58 درصد و در کره جنوبی با 63 درصد، دانشجویان هزینه‌ای مشابه با هزینه یک دانشگاه عمومی در آمریکا می‌پردازند.
با برنامه‌ای شبیه به برنامه نامزد رسمی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، تقاضا برای آموزش عمومی در ایالات بیشتر می‌شود اما محدودیت بودجه دولتی می‌تواند باعث محدودیت در پذیرش دانشجویان شود.
نصیریان گفته: «بخش دولتی ظرفیت نامحدود ندارد. مساله ظرفیت مساله‌ای جدی است. باید فرض را بر این گذاشت که اگر دانشگاه‌های دولتی خیلی بیشتر از وضعیت فعلی از نظر مالی در دسترس باشند تقاضا برای آن‌ها گسترش زیادی خواهد داشت.»
مترجم: شاهرخ زبردست
انتهای پیام/
