مرگ پیرترین فیلم‌ساز جهان در 106 سالگی

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری آنا، شورای شهر پورتو در پرتغال، زادگاه مانوئل دی الیویرا روز پنجشنبه خبر درگذشت این فیلم‌ساز را اعلام کرد. در وبسایت شورای شهر پورتو به علت مرگ این فیلم‌ساز و جزئیات دیگر اشاره‌ای نشده است.

به گزارش هالیوود ریپورتر، پدرو پاسوس کوئیلو نخست وزیر پرتغال با صدور بیانیه‌ای در مورد درگذشت دی الیویرا گفت که این فیلم‌ساز «چهره‌ای محوری در تصویر بین‌المللی سینمای پرتغال بود و با قیلم‌هایش نقشی محوری در به تصویر کشیدن فرهنگ و سرزندگی این کشور داشت».

آخرین فیلم الیویرا ، فیلم کوتاه 19 دقیقه‌ای با عنوان «پیرمردی از بِلِم» (The Old Man of Belem) محصول پرتغال/ فرانسه شهریور ماه گذشته در جشنواره ونیز به نمایش درآمد و در ماه نوامبر (آبان) در پورتو، دومین شهر بزرگ پرتغال که زادگاه و محل زندگی و مرگ این فیلم‌ساز بود، روی پرده رفت.

مانوئل دی الیویرا در سال 1908 متولد شد و از سال 1931 با ساختن فیلم مستند کوتاه صامت «کار سخت روی رودخانه دورو» که اکنون به عنوان یک اثر آوانگارد کلاسیک شناخته می‌شود، وارد حرفه فیلم‌سازی شد و برای 83 سال به فعالیت در این حوزه ادامه داد. اولین فیلم بلند داستانی خود را با عنوان Aniki-Bóbó در سال 1942 ساخت که اثری نئورئالیستی و بسیار موفق در پرتغال بود. پلیس مخفی پرتغال که در آن زمان حکومتی دیکتاتوری داشت، با این اثر به الیویرا به چشم یک مظنون نگاه می‌کرد. الیویرا تا سن 76 سالگی 7 فیلم بلند داستانی و دو مستند را کارگردانی کرد و از 1987 تا پایان عمر تقریباً هر سال یک فیلم ساخت که از آن جمله می‌توان به «صومعه» محصول 1994 با بازی کاترین دونوو و جان مالکویچ، «به خانه می‌روم» محصول 2001 با بازی میشل پیکولی و آخرین فیلم مارچلو ماسترویانی با عنوان «سفر به ابتدای جهان» محصول 1997 اشاره کرد.

الیویرا پیرترین فیلم‌ساز فعال جهان و پس از جورج فرانسیس ابوت فیلم‌ساز آمریکایی متولد 1887 که در سال 1995 در سن 107 سالگی از دنیا رفت، عملاً کهنسال‌ترین فیلم‌ساز تاریخ سینما به شمار می‌آمد.

مانوئل دی الیویرا بیش از 30 فیلم بلند داستانی و ده‌ها فیلم مستند و کوتاه ساخت و عملاً از دهه 1990 به شهرت بین‌المللی رسید. آخرین فیلم بلند او که «گِبو و سایه‌اش» نام داشت، فیلمی فرانسه زبان با بازی میشل لانسدال، ژان مورو و کلودیا کاردیناله در سال 2012 نمایش داده شد. الیویرا کار خود را «انعکاس بشریت» می‌نامید و معتقد بود که همه فیلم‌ها نمایندگان غیرمادی زندگی هستند. وی از سایر فرم‌های هنری و به ویژه از تئاتر و ادبیات الهام می گرفت. اکثر آثار او اقتباس‌های ادبی هستند و منابع اقتباس متنوع او از انجیل تا دانته و میگوئل دو سروانتس را در بر می‌گرفت.

الیویرا در دو دهه گذشته پای ثابت جشنواره بین‌المللی فیلم کن بود سه فیلم او نامزد نخل طلای کن شدند. جشنواره کن نخل طلای افتخاری دستاورد هنری یک عمر را در سال 2008 به الیویرا اهدا کرد و جشنواره ونیز در سال‌های 1985 و 2004 شیر طلایی افتخاری خود را به این فیلم‌ساز تقدیم کرد.

گزارش از: ساسان گلفر