داستان پیچیده تخلفات دانشگاه علمی‌کاربردی فعلا فقط یک راوی دارد

پرویز پیکری، خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا؛ محمد اخباری، رئیس سابق یا فعلی دانشگاه جامع علمی کاربردی، خیلی بی‌سروصدا و ناگهانی با حکم وزیر علوم برکنار شد و محمدحسین امید، از مدیران مورد وثوق وزارت علوم به عنوان سرپرست جای او را گرفت. برکناری تنها نشانه اختلاف وزارت علوم و اخباری نبود، چرا که همان روز یعنی 5 تیر رئیس آن زمان دانشگاه، گفته بود از برکناری‌اش خبر نداشته و از رسانه‌ها متوجه برکناری‌اش شده است.

داستان این برکناری برخلاف برکناری‌های دیگر اما به همانجا ختم نشد. اخباری به دیوان عدالت اداری شکایت برد و بعد هم درخواست توقف اجرای حکم برکناری‌اش را به این دیوان داد؛ درخواستی که فعلا با حکم دیوان تا زمان برگزاری دادگاه پذیرفته شده است. با این وجود وزارت علوم حکم دیوان عدالت را برابر با بازگشت اخباری به دانشگاه جامع علمی‌کاربردی نمی‌داند و طبیعی است که بخواهد از اختیارات وزیر علوم دفاع کند. برکناری اخباری دوگانه‌ای است که فعلا فقط یک سوی ماجرا ، روایتش را مطرح کرده و در حال حاضر چاره‌ای نیست جز اینکه هرچه هست باید از دل همین روایت بیرون کشیده شود چرا که تلاش‌های ما برای شنیدن اظهارات دیگر سوی ماجرا، فعلا به نتیجه نرسیده است.

فساد؟ توقف رشته‌ها؟ تخلف؟

اخباری هم‌چنان بر مطرح‌کردن اتهام فساد به گروهی در وزارت علوم اصرار دارد. اتهاماتی که به صورت غیرمستقیم متوجه محمد فرهادی، وزیر علوم هم می‌شود. البته تنها مفسده‌ای که او از این فاسدان درون وزارت علوم سراغ دارد، حذف 4هزار رشته از رشته‌های دانشگاه جامع علمی‌کاربردی است. او به آنا مدعی می‌شود: «اینها یک باند فساد هستند و تمام تلاششان این است که غیرقانونی کارهایی را انجام دهند. از طریق حذف رشته‌ها با منویاتی که دانشگاه علمی کاربردی باید برای آن قدم بردارد، مقابله می‌کنند. مجموعه گزارشهای این تخلفات را در حذف رشته‌ها، قبلا برای وزیر علوم هم فرستاده‌ام. الان این بحث‌ها یکی از درگیری‌های جدی من با این باند از وزارت علوم بوده است که غیرقانونی در حذف رشته‌ها دخالت داشتند.»

دلیل برکناری اخباری را بیشتر اما باید در این حرف‌های او جست‌وجو کرد: «من با آن‌ها مبارزه می‌کردم و آن‌ها هم علاقه‌مند بودند 3، 4هزار کد رشته محل را از مراکز دانشگاه علمی کاربردی حذف کنند و نتوانستند. یعنی تا من رئیس بودم، نتوانستند این کار را انجام دهند و فردای روزی که من را برکنار کردند، مصوب کردند که 12هزار کدرشته محل دانشگاه به 8هزار کدرشته محل برسد. یعنی 4 هزار کد رشته محل را از این دانشگاه برداشتند. این یکی از عوامل اصلی برکناری من بود چون من جلوی این کار ایستادگی و مقاومت کردم. آخرین صحبتی که من با آقای وزیر در روز 2 یا 3تیر داشتم و 5 تیر عزل شدم، این بود که آقای وزیر اجازه ندهید این روند تداوم داشته باشد.»

به گفته اخباری، «باندی قصد داشتند به ضرر دولت و نظام جامع علمی کاربردی و «خلاف منویات مقام معظم رهبری و دولت برای مهارت‌آموزی» حرکت کنند». با این همه او توضیحی نمی‌دهد که این 4هزار رشته چه رشته‌هایی بوده‌اند و مشکل آن‌ها چه بوده است که شورای گسترش آموزش عالی که مرجع اعطای مجوز به رشته‌های دانشگاهی است قصد توقف آن‌ها را داشته است.

پیش از این، از سوی حامیان حذف این 4 رشته، این گونه استدلال شده که رشته‌های مذکور، برخلاف رسالت اولیه دانشگاه جامع علمی‌کاربردی، نظری بوده‌اند. اما اخباری حذف این رشته‌ها را با استدلال خودش قبول نداشته است: «حذف رشته دلیل خاصی ندارد، آنها می‌گویند این رشته‌ها نظری هستند. ما هم می‌گوییم دانشگاه‌هایی که نظری هستند و رشته‌های فنی دارند، آیا این رشته‌های فنی را باید به ما بدهند؟ رشته‌های نظری که می‌خواهند از ما بگیرند، نظری نیستند. همه رشته‌های ما تقاضا‌محور است و بر مبنای نیاز روز بازار کار تنظیم می‌شوند.»

او البته در جایی دیگر حرف‌هایی متناقض هم می‌زند و می‌گوید این رشته‌ها مهارتی بوده‌اند و هر کدام 4 شغل ایجاد کرده‌اند و او اجازه از دست رفتن این رشته‌های مهارتی را نمی‌دهد: «رشته‌های نظری که می‌خواهند از ما بگیرند، نظری نیستند. همه رشته‌های ما تقاضا‌محور است و بر مبنای نیاز روز بازار کار تنظیم می‌شوند». در واقع مبنای اختلاف وزارت علوم و اخباری را باید در همین‌جا جست‌وجو کرد. در متوقف ماندن توقف رشته‌های نظری که سیاست وزارت علوم برای رشته‌‌ای مهارتی بوده است. اختلافاتی که با برکناری اخباری، شکایت و اظهارات او وارد مرحله پیچیده‌ای شده است.

اخباری با وجود تاکید چندباره خود بر وجود فساد در وزارت علوم، تخلفات این گروه فاسدان را فاش نمی‌کند و آن را به آینده موکول می‌کند: «در بهمن 94 آنقدر فشار آوردند که کلاس‌های دانشگاه در 14 و 15 فروردین شروع شد. من گفته بودم همه اینها را مستند می‌کنم و برای آقای وزیر می‌فرستم که آمدند و کار را تمام کردند. اما دیوان عدالت اداری بر توقف حکم وزیر علوم رای داده است و بنده باید دوباره به دانشگاه برگردم. این باند در حال حاضر در وزارت علوم هستند و خیلی هم فعال هستند. همه گزارشات در 10، 12 صفحه برای آقای وزیر فرستاده شده است و اگر اتفاقی بیفتد، همه گزارشات را در اختیار رسانه‌ها می‌گذارم تا ببینند که من چه چیزهایی نوشته‌ام.»

رئیس پیشین دانشگاه جامع علمی‌کاربردی در ادامه، اختیارات وزیر علوم را هم برای برکناری روسای دانشگاه‌ها زیر سوال می‌برد و معتقد است باید پیش از برکناری، کنار گذاشته شدن او در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب می‌شده است. در حالی که رویه و قانون تعیین روسای دانشگاه‌ها تاکنون تنها در تایید انتصاب آن‌ها بوده است نه در برکناری‌شان: «وزیر علوم وقتی حکم من را تنفیذ کرده است، اگر می‌خواست من را برکنار کند، باید قبل از تاریخ مقرر، به شورای عالی انقلاب فرهنگی گزارش می‌داد و مستندات ارائه می‌کرد. آنجا تصویب می‌کردند که اخباری از امروز رئیس دانشگاه نیست و ما هم می‌گفتیم اشکالی ندارد. اگر ما مشکلی از لحاظ مدیریتی و ... داریم، ابتدا مستندات باید ارائه شود، اگر درست بود، اخباری برکنار و یکی دیگر سر جایش می‌نشیند.»‌ توقعی که عجیب به نظر می‌رسد.

تخلفاتی بوده است یا نه؟

سایت خبری تابناک پیش از این گفت‌وگویی با اخباری منتشر کرد که در آن او برخی تخلفات را که در واحدهای مختلف دانشگاه جامع علمی‌کاربردی انجام شده بود تایید کرده بود. تخلفاتی نظیر استخدام عضو هیات علمی و برگزاری آزمون برای آن و البته گرفتن پول از متقاضیان و پرداخت نکردن حق‌الزحمه برخی استادان حتی تا دو سال. در گفت‌وگو با آنا هم اگرچه او از اساس نقل‌قول‌های تابناک از جانب او را رد کرد اما بعدتر به نوعی اتفاق افتادن تخلفات در دانشگاه جامع علمی‌کاربردی را تایید کرد: «طبیعتا در 1100 مرکز حتما تخلفاتی بوده است، ولی ما در گزارش‌های نظارتی اینها را بررسی می‌کردیم. ما هر وقت می‌خواستیم دانشجو جذب کنیم، ابتدا این واحدها را ارزیابی می‌کردیم و اگر تخلفاتی در رعایت نکردن استانداردها و ... داشتند، برای آن واحد، گزارش نظارتی صادر و با آنها برخورد می‌کردیم. این برخودها در توقف رشته‌ها و نیز توقف دوره‌های آنها بود و اگر بیش از 3 بار این تخلف را انجام می‌دادند، منحل می‌شدند. این شورای نظارت است، این قانونی است که خود وزارت علوم ابلاغ کرده است. دو تا از واحدهای ما اطلاعیه داده بودند که عضو هیات علمی می‌پذیرند. دانشکاه جامع علمی کاربردی اصلا عضو هیات علمی ندارد. مدرسان ما همه حق‌التدریسی هستند و هیچ رابطه سازمانی با دانشگاه ندارند. اما این واحدها اطلاعیه داده بودند که از هر نفر این مقدار هزینه را می‌گیرند و آزمون برگزار می‌کند و ... ما این را متوجه شدیم، با این واحدها برخورد کردیم و به آنها ابلاغ کردیم پول‌های مردم را برگردانند.»

تخلفاتی که در دوره مدیریت او اتفاق افتاده‌اند و او مدعی برخورد با آن‌ها است. تخلفاتی که می‌توانند از سویی دلیل برکناری او باشند و از سوی دیگر روایت او معتبر باشد. روایتی که با آن اخباری سعی می‌کند متخلفان درون دانشگاه‌ را با شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم یا همان باند فساد وزارت علوم از نظر او پیوند بزند. او به تابناک گفته بود: «می‌خواستم با آن‌ها برخورد کنم که من در مبارزه با باند فساد نتوانستم ادمه دهم و آن‌ها من را برکنار کردند.»

تقلا برای ماندن در دانشگاه جامع علمی کاربردی

اخباری را به گفته خودش با یک تلفن از وزارت علوم و از طرف فردی که او نمی‌شناخته برکنار کردند. شکل برکناری‌ای که او نمی‌پسندیده و احتمالا باعث طرح شکایت شده است. اخباری اما برای بازگشتن به ریاست این دانشگاه از هر ابزاری استفاده می‌کند. او به آنا گفته: «ما آمده‌ایم تا نگذاریم خون شهدا پایمال شود و من خودم نیروی ارزشی این نظام هستم. چند هفته پیش رهبری اعلام کردند که نیروهای ارزشی را در دانشکاه‌ها نگه دارید و یک هفته بعد از آن، آمدند نیروهای ارزشی را زدند. ما در نظام جمهوری اسلامی ایران زندگی می‌کنیم که منویات مقام معظم رهبری را اجرا میکنیم یا حرف الکی میزنیم؟ آیا یک انقلابی، یک جانباز که 50 درصد است و 80 ماه جبهه دارد و مدیر توانمندی است و با فساد مبارزه می‌کند و پاک‌دست است و اقصاد مقاومتی را اجرا می‌کند؛ آیا ما باید این فرد را شبانه برکنار کنیم؟»... «من 89 ماه در جبهه‌های جنگ مدیر توانمندی بودم و الان که می‌خواهم یک دانشگاه را مدیریت کنم، آدم بدی شده‌ام؟ وزارت علوم نباید باندبازی باشد. اگر دوستان تابع قانون باشند، باید بیایند و مستندات خود را ارائه دهند و قاضی بررسی کند تا حکم خود را صادر کند.»