کاردرمانی فقط درمان بیماری نیست؛ آموزش زندگی مستقل به سالمندان است
عضو هیأتمدیره انجمن علمی کاردرمانی ایران با تأکید بر اینکه کاردرمانی فقط درمان بیماری نیست، گفت: این خدمات با تقویت توانمندیهای سالمندان، آموزش انجام مستقل فعالیتهای روزمره و اصلاح محیط زندگی، نقش مهمی در حفظ کیفیت زندگی آنها دارد.
به گزارش خبرنگار آنا، کاردرمانی شاخهای از علوم توانبخشی است که تمرکز اصلی آن بر کمک به افراد برای انجام مستقل و ایمن فعالیتهای روزمره زندگی است. کاردرمانگران با ارزیابی وضعیت جسمی، حرکتی، شناختی و روانی هر فرد، تواناییها و محدودیتهای عملکردی او را بررسی میکنند و بر اساس آن یک برنامه درمانی هدفمند طراحی میکنند. هدف کاردرمانی این است که شخص بتواند تا حد ممکن به استقلال برسد و کیفیت زندگی خود را حفظ یا تقویت کند.
در کاردرمانی فقط به بیماری یا آسیب توجه نمیشود، بلکه تمرکز اصلی بر عملکرد فرد در زندگی واقعی است. آموزش راه رفتن ایمن، نشستن و برخاستن، لباس پوشیدن، استفاده از دستها، تقویت تعادل، پیشگیری از زمینخوردن و افزایش هماهنگی حرکتی از جمله مداخلات رایج در این حوزه است. همچنین در صورت نیاز، وسایل کمکی مناسب معرفی و آموزش داده میشود تا سطح مشارکت فرد در فعالیتهای روزمره افزایش یابد.
یکی دیگر از ابعاد مهم کاردرمانی، توجه به محیط زندگی و شرایط روانی و اجتماعی فرد است. کاردرمانگران با اصلاح محیط منزل، مدرسه یا محل کار و کاهش عوامل خطر، شرایط را برای زندگی راحتتر و امنتر فراهم میکنند. علاوه بر این، با تقویت اعتمادبهنفس، افزایش حس مفید بودن و تشویق به حضور فعال در جامعه، به بهبود سلامت روانی افراد نیز کمک میشود. به همین دلیل، کاردرمانی نهتنها درمانی تخصصی، بلکه مسیری برای دستیابی به زندگی مستقلتر و باکیفیتتر است.
شهریار خسروی، عضو هیأتمدیره انجمن علمی کاردرمانی ایران، در گفتوگو با خبرنگار آنا؛ با تأکید بر اهمیت کاردرمانی در دوران سالمندی گفت: کاردرمانی با تمرکز بر توانمندیهای عملکردی سالمندان، نقش مهمی در حفظ استقلال آنها و جلوگیری از وابسته شدن به خانواده و مراقبان ایفا میکند.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از سالمندان بهمرور زمان دچار کاهش تعادل، ضعف عضلانی، افت هماهنگی حرکتی و محدودیت در انجام فعالیتهای روزمره میشوند، افزود: در چنین شرایطی، کاردرمانی با ارزیابی دقیق وضعیت جسمی، حرکتی و عملکردی سالمند، برنامهای هدفمند برای حفظ یا بازیابی تواناییهای فردی او طراحی میکند.
خسروی تصریح کرد: برخلاف تصور رایج، کاردرمانی تنها به درمان آسیب یا بیماری محدود نمیشود، بلکه تمرکز اصلی آن بر آموزش انجام ایمن و مستقل فعالیتهای روزمره مانند راه رفتن، نشستن و برخاستن، لباس پوشیدن، استفاده صحیح از دستها و پیشگیری از زمینخوردن است؛ اقداماتی که نقش مستقیمی در کاهش وابستگی سالمندان دارند.
عضو هیأتمدیره انجمن علمی کاردرمانی ایران با اشاره به اهمیت اصلاح محیط زندگی سالمندان گفت: یکی از مداخلات مؤثر کاردرمانگران، بررسی شرایط منزل سالمند و ارائه راهکارهایی برای کاهش خطرات محیطی است. تغییر چیدمان خانه، تنظیم ارتفاع تخت و صندلی و استفاده از وسایل کمکی مناسب میتواند احتمال زمینخوردن و بستری شدنهای مکرر را بهطور قابل توجهی کاهش دهد.
وی همچنین به جنبههای روانی و اجتماعی کاردرمانی در سالمندان اشاره کرد و افزود: حفظ حس مفید بودن، افزایش اعتمادبهنفس و مشارکت فعال سالمند در فعالیتهای روزمره، از جمله عواملی است که از انزوای اجتماعی و افت روحیه جلوگیری میکند و انگیزه سالمند برای حفظ استقلال را افزایش میدهد.
خسروی در پایان تأکید کرد: شروع بهموقع کاردرمانی، حتی در مراحل ابتدایی کاهش تواناییها، میتواند از پیشرفت وابستگی جلوگیری کرده و فشار جسمی و روانی وارد بر خانوادهها را کاهش دهد. افزایش آگاهی عمومی نسبت به نقش کاردرمانی در سالمندی، یک ضرورت جدی برای ارتقای کیفیت زندگی سالمندان است
