موسیقی آلوده محتوا را هم منحرف میکند/مداحان در خط مقدم مقابله با پروژه تغییر هویت فرهنگی
محمد فراهانی ذاکر اهل بیت (ع) و استاد دانشگاه در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری آنا با اشاره به اینکه تأثیرگذاری مداحی از منظر رهبر انقلاب، یک تأثیرگذاری چندلایه و همزمان است، بیان داشت: در «لایه هویتی»، مداحی به بازتولید هویت شیعی و انقلابی کمک میکند؛ در «لایه فرهنگی»، زبان، نمادها و الگوهای رفتاری جامعه را شکل میدهد.
تأثیرگذاری چندلایه مداحی از منظر رهبر انقلاب
وی افزود: در «لایه عاطفی»، پیوند احساسی عمیق با مفاهیم دینی و تاریخی برقرار میسازد؛ و در «لایه سیاسیـ اجتماعی»، ظرفیت بسیج اجتماعی و جهتدهی به افکار عمومی را دارد. ویژگی ممتاز مداحی آن است که این لایهها را از هم جدا نمیکند، بلکه بهصورت یکپارچه و همافزا فعال میسازد.
مداحی و ادبیات مقاومت
فراهانی با بیان اینکه مداحی به دلیل پیوند عمیق با حماسه عاشورا، مفاهیم ایثار، ظلمستیزی و حقطلبی، بهطور طبیعی در زمره پایگاههای ادبیات مقاومت قرار میگیرد، ابراز داشت: ادبیات مقاومت زمانی ماندگار میشود که از سطح تحلیلهای صرف عبور کرده و به زبان هنر، احساس و حافظه جمعی تبدیل شود. مداحی دقیقاً این کارکرد را دارد؛ یعنی مفاهیم مقاومت را به تجربه زیسته و احساس مشترک تبدیل میکند و از این طریق، یک جریان فکری را در طول زمان تثبیت میکند.
آرایش دفاعی و هجومی در مداحی
وی منظور از «آرایش دفاعی و هجومی»، فعال بودن مداحی در برابر تهاجم رسانهای دشمن توصیف کرد و ادامه داد: آرایش دفاعی یعنی صیانت از باورها، ارزشها و خطوط هویتی جامعه دینی و آرایش هجومی یعنی روایتگری فعال، افشای تناقضها و ناکارآمدیهای گفتمان دشمن. این رویکرد باید در هیأتها بهصورت هوشمندانه، هنرمندانه و متناسب با ذائقه نسل جدید نمود پیدا کند.
نقش مداحی در صیانت از هویت فرهنگی و تاریخی
عضو هیأت علمی دانشگاه امام حسین با تأکید بر اینکه پروژه تغییر هویت دینی، تاریخی و فرهنگی معمولاً از طریق تحریف روایتها، قهرمانزدایی و جایگزینی الگوهای بیگانه انجام میشود، اظهار داشت: مداحی با احیای روایت صحیح تاریخ اسلام، برجستهسازی الگوهای اصیل مانند اهل بیت (ع) و شهدای معاصر و پیوند دادن گذشته با مسائل امروز میتواند در خط مقدم مقابله با این پروژه قرار گیرد و حافظ حافظه تاریخی جامعه باشد.
معنای زینبی بودن مداحی
وی با اشاره به اینکه «زینبی بودن مداحی» ناظر به نقش روایتگری آگاهانه، شجاعانه و مسئولانه است، گفت: همانگونه که حضرت زینب (س) پیام عاشورا را از تحریف نجات دادند، مداحی زینبی نیز باید روایت درست از شهدا، مقاومت و حوادث معاصر را منتقل کند. این رویکرد با جهاد تبیین نسبت مستقیم دارد، زیرا مداحی را از صرف احساسبرانگیزی به ابزار روشنگری و معناپردازی تبدیل میکند.
ضرورت بازآفرینی ادبیات معاصر در مداحی
فراهانی تصریح کرد: هر جریان فکری برای بقا نیازمند ادبیاتی متناسب با زمان، مخاطب و میدان نبرد فکری است. اگر این ادبیات تولید نشود، مفاهیم بهتدریج فرسوده یا بیاثر میشوند. مداحی مسئولیت دارد این ادبیات را در قالب شعر، نوحه و اجرا بازآفرینی کند؛ ادبیاتی که هم ریشهدار باشد و هم پاسخگوی مسائل معاصر.
مداحی؛ رسانهای فرهنگی و تربیتی
وی افزود: مداحی از نگاه رهبر انقلاب یک رسانه فرهنگی ـ تربیتی است. مداحی موفق آن است که عقل مخاطب را با پیام و معنا، دل او را با احساس، و باور او را با پیوند این دو درگیر کند. چنین مداحی میتواند فهم، انگیزه و تعهد اجتماعی ایجاد کند.
خطر نفوذ موسیقی طاغوت و تغییر ذائقه فرهنگی
عضو افتخاری گروه علمی اندیشکده سازمان تبلیغات اسلامی با تأکید بر اینکه نفوذ آهنگها و فرهنگ دوران طاغوت، خطر تغییر ذائقه فرهنگی و تهی شدن محتوا از معنا را به همراه دارد، خاطرنشان کرد: این هشدار رهبر معظم انقلاب ناظر به آن است که فرم و موسیقی، حامل پیام و هویت هستند؛ اگر فرم آلوده باشد، محتوا نیز به تدریج دچار انحراف میشود و مداحی از اصالت دینی و انقلابی خود فاصله میگیرد.
حمله هنرمندانه به نقاط ضعف دشمن
وی ادامه داد: حمله به نقاط ضعف دشمن به معنای تبیین تناقضها، افشای دروغپردازیها و نشان دادن بنبستهای فکری و اخلاقی گفتمان مقابل است. در عرصه مداحی، این حمله میتواند در قالب شعرهای هوشمندانه، روایتهای مقایسهای و برجستهسازی شکستهای اخلاقی و انسانی دشمن صورت گیرد، بدون آنکه از چارچوب اخلاق و هنر خارج شود.
مداحان؛ واسطههای فرهنگی مورد اعتماد
فراهانی با اشاره به اینکه مداحان در مصونسازی نسل جوان نقش «واسطه فرهنگی مورد اعتماد» را ایفا میکنند، بیان داشت: ارتباط عاطفی، زبان هنری و حضور میدانی در هیأتها این امکان را میدهد که پیامها عمیقتر از رسانههای رسمی منتقل شود. این نقش زمانی مؤثر است که مداحی با شناخت دقیق از ذهنیت و نیازهای نسل جوان همراه باشد.
تأثیر ماندگار اثر هنری خوشساخت
وی گفت: این نگاه نشان میدهد که یک اثر هنری خوشساخت میتواند تأثیری ماندگارتر از سخنرانیهای متعدد داشته باشد. ازاینرو شاعر، آهنگساز و مداح مسئولیت مضاعفی دارند؛ زیرا اثر آنان در حافظه جمعی میماند و میتواند جهتدهنده فکر و احساس جامعه باشد.
پیوند مداحی با سبک زندگی انقلابی
این مداح اهل بیت (ع) با بیان اینکه مداحی زمانی از سطح مناسک عبور میکند که معارف قرآنی را به رفتار، انتخاب و سبک زندگی پیوند بزند، ابراز داشت: وقتی مفاهیمی، چون عدالت، مسئولیتپذیری، ایثار و مقاومت در قالب مداحی تبیین شود و با زندگی روزمره مخاطب ارتباط پیدا کند، مداحی به عنصر سازنده «سبک زندگی انقلابی» تبدیل خواهد شد.
انتهای پیام/
انتهای پیام/
