جاده‌سازی در گهر، مسیر مرگ دریاچه را هموار می‌کند +تصاویر

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا، بر اساس قانون مناطق حفاظت شده، فعالیت‌های عمرانی مانند جاده‌سازی و معدن‌کاوی در درون مناطق حفاظت شده ممنوع است و اداره کل محیط زیست استان لرستان نهادی است که در گام اول می‌تواند برای جلوگیری از ساخت جاده در مسیر دریاچه گهر که به صورت غیرقانونی در حال انجام است، وارد عمل شود.

مهرداد فتحی بیرانوند، مدیرکل محیط زیست استان لرستان، در پاسخ به سوال آنا در این‌باره گفت: راه‌سازی در این مسیر انجام نمی‌شود و این خبر صحیح نیست. نگران محیط زیست استان لرستان و منطقه اشترانکوه نباشید. ما با دقت مسائل مربوط به این منطقه را زیر نظر داریم.

دریاچه گهر یکی از مهم‌ترین دریاچه‌های آب شیرین جهان است که در درون منطقه حفاظت شده اشترانکوه قرار دارد و به همین دلیل هم ساخت جاده و هم دسترسی به این منطقه ممنوع است.

برای بار اول نیست که تیغ راه‌سازی بدن این منطقه را مجروح می‌کند. تاکنون هر بار پس از اطلاع‌رسانی عمومی، پروژه جاده هم متوقف شده است اما با این روند راه‌سازی در منطقه حفاظت شده اشترانکوه گاه و بی‌گاه پیشرفت خواهد داشت.

با ساخت جاده در این منطقه حفاظت شده که گفته می‌شود به صورت پنهانی و از طرف شهر الیگودرز در حال ساخت است، محیط زیست و حیات وحش در این دریاچه و منطقه حفاظت شده اشترانکوه با هجوم بی‌ضابطه گردشگران رو به نابودی می‌رود.

به گزارش آنا، ساخت این جاده از سال 1381 آغاز شد اما در آن زمان با تلاش تشکل‌های محیط زیستی لرستان و مسئولان جلوی ادامه کار گرفته شد. امسال دوباره جاده‌ای از مرز منطقه حفاظت شده (خلیل خان) به دریاچه گهر به شکل پنهانی به طول 15 کیلومتر در حال احداث است و همچنین نسبت به تعریض جاده مورزرین –تاپله و نیز آماده‌سازی و زیرساخت جاده تا رسیدن به دریاچه گهر از طریق شهرستان الیگودرز اقدام شده است.

در تصاویر ارسالی برای آنا، تمامی مراحل اعم از تعریض شدن جاده، شن‌ریزی و اقدامات زیرساختی جهت یک جاده شوسه و آسفالت شده تا دریاچه گهر قابل مشاهده است.

بهانه ساخت این جاده بهبود وضعیت دسترسی به دو روستای شول آباد و خلیل آباد است اما این دو روستا در حال حاضر جاده دسترسی قابل استفاده دارند که نشان می‌دهد برخی از متنفذین محلی با هدف جلب وسیع گردشگر به این منطقه قصد ساخت این جاده را دارند.

چند ماه پیش نیز پروژه ساخت و ساز یک عمارت کوچک در کنار دریاچه گهر که به عنوان سرویس بهداشتی معرفی شده بود با اطلاع‌رسانی فعالان محیط زیست لرستانی افشا و متوقف شد. سازندگان آن سازه که با مصالح آجر و سیمان درست در کنار دریاچه گهر در حال ساخت بود حداقل‌های فعالیت پایدار، که ساخت و ساز با مصالح محلی مانند سنگ و کاه‌گل را مجاز می‌داند، رعایت نمی‌کردند.

محسن تیزهوش، فعال و کارشناس محیط زیست، درباره جاده‌سازی در منطقه اشترانکوه و با هدف رسیدن به دریاچه گهر به آنا می‌گوید: این بحث نزدیک 40 سال است که وجود دارد. هدف اصلی آن هم رسیدن به دریاچه گهر و توسعه گردشگری است اما این منطقه جزو مناطق چهارگانه تحت حفاظت سازمان محیط زیست است و جاده‌کشی در آن بر اساس اصل 50 قانون اساسی اکیدا ممنوع است.

به گفته تیزهوش این جاده‌کشی پای توریسم تخریب‌گر و حتی شکارچیان و متخلفان به منطقه را باز می‌کند.

در تصاویر ذیل که برای خبرگزاری آنا ارسال شده مشخص است که تنش در منطقه و پوشش گیاهی تا همینجای کار هم با ورود ماشین آلات سنگین راه‌سازی وارد آمده است. این منطقه دارای ذخایر ژنتیکی با ارزش و پناهگاه حیات وحش است و تخریب و تنش در تصاویر به چشم دیده می‌شود. در ذخیره‌گاه‌های طبیعی با معیارهای جهانی حتی جابه‌‌جا کردن یک قطعه بزرگ سنگ و یا حرکت دادن یک تنه پوسیده درخت نیز ممنوع است.

همچنین خسرو خندان، کارشناس طبیعت گردی، به آنا می‌گوید: این دریاچه در حال حاضر سالانه پذیرای هزاران گردشگر ایرانی و خارجی است که از مسیر شهر درود و پس از پیمودن یک مسیر کوهپیمایی چند ساعته به این مکان زیبا می‌رسند. این شکل اکوتوریسم دارای مولفه پایدار است و از طرف دیگر این شکل توریسم، صرف نظر از بحث به‌جا‌گذاری زباله توسط این گردشگران، هیچ آسیب دیگری به این دریاچه و منطقه حفاظت شده نرسانده است.

خندان ادامه می‌دهد: همین حالا هم در ایام تعطیلات اطراف دریاچه پر از گردشگر است و هزینه جمع‌آوری زباله منطقه با اخذ ورودی از گردشگران جمع‌آوری می‌شود. اگر جاده‌سازی انجام و مسیر هم آسفالت شود، تعداد مسافران خیلی خیلی بالا می‌رود و وضعیت منطقه از این شکل نیمه پایدار فعلی خارج می‌شود. کشیدن این جاده هزینه اضافی است و باعث نابودی اکوسیستم منطقه می‌شود. در حال حاضر در این مسیر پیاده‌روی، درآمدی به جامعه محلی از بابت اجاره چهارپا برای انتقال بار و فضاهای استراحت بین‌راهی می‌رسد. ما در بحث جنگل ابر شاهرود هم با بحث جاده‌سازی روبه‌رو بودیم که بهانه آن توسعه و رفاه منطقه بود اما این کارها با نابودی مناطق طبیعی، امکان اکوتوریسم پایدار را هم از این مناطق و اهالی بومی ساکن آن می‌گیرد.

محسن تیزهوش نیز درباره بحث رونق گردشگری در منطقه می‌گوید: شاید با انجام چنین کارهایی در کوتاه مدت سودهایی نصیب یک عده شود و جوانان محلی هم درآمدی داشته باشند اما این شیوه ناپایدار برخورد با محیط زیست در نهایت منجر به نابودی این منطقه می‌شود و همین پایدار نبودن گردشگری موجب از دست رفتن توامان منطقه و منبع درآمد شکل گرفته از آن خواهد شد.

تیزهوش اضافه می‌کند: آیا دریاچه‌ها و تالاب‌هایی که در کشور نابود شده‌اند قابل بازسازی هستند؟ در واقع ورود با جاده آسفالته به دریاچه گهر و در نهایت نابودی آن خیانتی آشکار به این نسل و نسل‌های آینده است.

به گزارش آنا، پوشش گیاهی مناطق اطراف این دریاچه شامل گونه‌های بلوط، ارس، سرو کوهی، بید، بادام وحشی، بنه یا پسته وحشی، گلابی وحشی، گردو، انجیر، زبان گنجشک، زالزالک، ارژن، گون، درمنه، آویشن، سریش، لاله‌های واژگون، گل شقایق، کلاه میرحسین، پونه و موسیر است. این دریاچه زیستگاه مناسبی برای آبزیان و دیگر حیوانات وحشی است.

منطقه حفاظت شده اشترانکوه با حیات وحش متنوع شامل حیواناتی است از قبیل کل و بز، قو و میش، پلنگ، خرس قهوه‌ای، گرگ، روباه، گراز، خرگوش، انواع پرندگان مانند عقاب طلایی، هما، کرکس، دلیجه، کیک دری، کبک، تیهو، کوکو، شاهین، زرد پره سرسیاه، سار، دم جنبانک ابلق، سهره پیشانی سرخ، سهره طلایی و آبزیانی مانند ماهی قزل آلای رنگین کمان و خال قرمز، لاک پشت و قورباغه است و از زیستگاه‌های مهم حیات وحش و گیاهان ایران به شمار می‌رود.