چاکرا؛ حرکت به سوی تعادل یا قدم زدن در ورطۀ شبه‌علم؟

خبرگزاری علم و فناوری آنا، محمدامین پورحسینقلی؛ دوستی دارم که معتقد است با باز کردن چاکرای قلبش توانسته تمام مشکلات خود را حل کند. او ادعا می‌کرد که با انجام مدیتیشن و استفاده از کریستال‌ها انرژی منفی از بدنش خارج شده و به تعادل رسیده است. حتی بیماری مزمنش هم با همین روش درمان شده بود. این اظهارات ممکن است برای بسیاری از ما آشنا به نظر برسد، چرا که مفهوم چاکرا و تعادل آن در سال‌های اخیر بسیار محبوب شده است. اما آیا این ادعاها واقعا پایه علمی دارند؟

بیشتر بخوانید

وقتی آبانی‌ها مغرور و اردیبهشتی‌ها باهوش می‌شوند!

فراماسونرها: کنترل‌گران مخفی یا اسطوره‌های توهم؟

یادداشت| طب سوزنی؛ راهی به سوی سلامتی یا بیراهه‌ای رو به شبه‌علم؟

مفهوم چاکرا ریشه در فلسفه‌های باستانی هندو و بودایی دارد. چاکراها به عنوان مراکز انرژی در امتداد ستون فقرات توصیف می‌شوند که هر کدام با جنبه‌ای خاص از زندگی انسان مانند امنیت، عشق و همدلی مرتبط هستند. برای مثال، چاکرای ریشه با احساس امنیت و چاکرای قلب با عشق در ارتباط است. به باور طرفداران این ایده، تعادل این چاکراها به سلامت جسمی و روانی فرد کمک می‌کند. اما ادعاهایی که در مورد چاکراها مطرح می‌شود فراتر از این است.

برخی معتقدند که عدم تعادل در چاکراها می‌تواند منجر به بیماری‌های جسمی و روانی شود. همچنین ادعا می‌شود که با پاکسازی چاکراها می‌توان بیماری‌های مختلف را درمان کرد. برخی دیگر به توانایی‌های روانی مانند تله‌پاتی و پیش‌گویی اشاره دارند که به عقیده آن‌ها از طریق فعال‌سازی چاکراها ممکن می‌شود. همچنین گفته می‌شود که چاکراها به انسان امکان ارتباط با انرژی کیهانی و رشد معنوی را می‌دهند.

با وجود این ادعاها، تاکنون هیچ شواهد علمی معتبری برای اثبات وجود یا تأثیر چاکراها پیدا نشده است. ابزارهای تصویربرداری پزشکی مانند MRI و سی تی اسکن هیچ ساختار آناتومیکی مرتبط با چاکراها را نشان نداده‌اند و مطالعاتی که ادعای اثبات وجود چاکراها را دارند، اغلب دارای ضعف‌های روش‌شناسی هستند و نتایج آن‌ها قابل تکرار نیست.

همچنین بسیاری از بهبودی‌هایی که افراد پس از تمرینات چاکرا گزارش می‌کنند، می‌تواند به دلیل اثر پلاسیبو باشد؛ یعنی احساس بهبودی ناشی از باور به مؤثر بودن درمان، نه خود درمان. باور به چاکراها و استفاده از روش‌های مرتبط با آن ممکن است پیامدهای منفی داشته باشد. یکی از این پیامدها به تأخیر انداختن درمان‌های موثر پزشکی است. افرادی که به جای مراجعه به پزشک به درمان‌های چاکرا متکی هستند، ممکن است وضعیت سلامتی خود را به خطر بیندازند. علاوه بر این، درمان‌های چاکرا اغلب هزینه‌های زیادی به همراه دارند و ممکن است هیچ نتیجه‌ای نداشته باشند. همچنین، افرادی که نمی‌توانند چاکراهای خود را متعادل کنند، ممکن است دچار احساس ناامیدی و اضطراب شوند.

در نهایت باور به چاکراها ممکن است برای برخی افراد حس آرامش و رضایت شخصی به همراه داشته باشد اما نباید بین باورهای معنوی و ادعاهای علمی خلط کرد. باورهای معنوی بیشتر به تجربیات شخصی و اعتقادات فردی وابسته هستند، در حالی که ادعاهای علمی باید با شواهد قابل اعتماد پشتیبانی شوند. بنابراین، قبل از اتخاذ هرگونه تصمیمی در مورد سلامت خود، بهتر است به منابع معتبر علمی مراجعه کنید و با پزشک خود مشورت نمایید.