۱۳ مرداد در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۱۳ مرداد  برابر ۳ آگوست را ورق می‌زنیم.

***

جوینده در شوش

۳ آگوست ۱۸۴۴ میلادی برابر با ۱۳ مرداد ۱۲۲۳ خورشیدی، مارسل اوگوست دیولافوا، باستان‌شناس و مهندس عمران فرانسوی به‌دنیا آمد. دیولافوا در دوره قاجاریه و طی سال‌های ۱۸۸۴ تا ۱۸۸۶ کاوش‌های عمده‌ای را در محوطه باستانی شوش انجام داد. او به همراه همسرش مادام ژان دیولافوا، باستان‌شناس و نویسنده کتاب‌های ایران کلده شوش و س‍ف‍رن‍ام‍ه: خ‍اطرات ک‍اوش‌ه‍ای ب‍اس‍ت‍ان‌ش‍ن‍اس‍ی ش‍وش، کاخ‌های پادشاهان ایران باستان داریوش اول بزرگ و اردشیر دوم را کشف کرد. مارسل دیولافوا با کمک پزشک فرانسوی دربار ایران کاوش‌هایش را آغاز کرد. این کاوش‌ها به آشکارشدن بخشی از کاخ و سایر سازه‌ها و تعیین جزئیات توپوگرافی شهر شوش منجر شد. او همچنین ویژگی‌های منحصربه‌فرد و زیبایی از هنر و معماری را به‌دست آورد، ازجمله ستون‌هایی با سرستون‌های سر گاو نر، سه رواق بزرگ و تالار ستون‌ها، حاشیه‌های زینتی با نقش شیرها و کماندارانی که همه آنها را به موزه لوور در پاریس منتقل کرد.

مخترع آسانسور ایمن

۳ آگوست ۱۸۱۱ میلادی برابر با ۱۳ مرداد ۱۱۹۰ خورشیدی، الیشا گریوز اوتیس، مخترع آمریکایی به‌دنیا آمد. اوتیس کسی است که آسانسور ایمنی را باعنوان «دستگاه بالابرنده» اختراع کرد. اختراع او برای جلوگیری از سقوط در‌صورت شکستن طناب بالابر طراحی شده بود. او در طراحی این آسانسور از ضامن‌های فنری استفاده کرده بود که درصورت پاره‌شدن طناب، آزاد می‌شدند و در دیواره‌های شفت گیر می‌کردند. سال ۱۸۵۳، اوتیس آسانسور حمل‌و‌نقل مجهز به دستگاه ایمنی را برای جلوگیری از سقوط درصورت شکستن کابل رونمایی کرد. این طرح موجب افزایش اعتماد عمومی شد و اوتیس شرکتی برای تولید آسانسور تاسیس کرد. اولین سری از این آسانسورها برای استفاده عمومی از نوع بخار رانشی بود که برادران اوتیس در سال ۱۸۵۷در فروشگاه بزرگ پنج‌طبقه‌ای در برادوی نیویورک نصب کردند.

مخترع صفحه گرامافون

۳ آگوست ۱۹۲۹ میلادی برابر با ۱۳ مرداد ۱۳۰۸ خورشیدی، امیل برلینر، مخترع آلمانی‌آمریکایی درگذشت. برلینر کمک‌های مهمی به فناوری تلفن کرد. در سال ۱۸۷۷ صفحه ضبط گرامافون و میکروفون را اختراع کرد و در سال ۱۸۸۷ گرامافون را توسعه داد. او همچنین کلمه گرامافون را به‌عنوان علامت تجاری ابداع کرد. گرامافون ابداعی توماس ادیسون فنوگراف نام داشت و از صفحه‌ای استوانه‌ای برای ضبط و پخش صدا استفاده می‌کرد اما این برلینر بود که گرامافون را به شکلی که بعدها شهرت یافت اختراع کرد و صفحه دایره‌ای تخت را برای ضبط و پخش صدا ابداع کرد. او بعدها در طراحی هلیکوپتر پیشگام شد.

مخترع ماشین‌ظرفشویی

۳ آگوست ۱۹۱۳ میلادی برابر با ۱۳ مرداد ۱۲۹۲ خورشیدی، جوزفین گریس کاکْرِن، مخترع ماشین‌ظرفشویی درگذشت. باوجوداینکه، ال‌ای‌ الکساندر در سال ۱۸۶۵ ماشینی با قابلیت شستن ظروف را طراحی کرده بود اما طرحی که کاکرن در ۸ مارس ۱۸۳۹ حق اختراع آن را در آمریکا ثبت کرد به منشاء تولید ماشین‌های ظرفشویی خانگی اوایل قرن بیستم میلادی تبدیل شد. فکر اختراع ماشین ظرفشویی زمانی به ذهن جوزفین خطور کرد که او دریافت هنگام شستشوی ظروف چینی به‌دست خدمتکاران، بسیاری از این ظروف لب‌پر می‌شوند. به‌این‌ترتیب، او دستگاهی طراحی کرد که از یک چرخ تسمه‌دار درون دیگ بخار مسی تشکیل‌ شده بود. او شرکتی را هم برای تولید محصولش راه‌اندازی کرد و ماشین ظرفشویی او در سال ۱۸۹۳ در نمایشگاه جهانی شیکاگو برنده جایزه شد و به رستوران‌ها و هتل‌ها فروخته شد. هرچند آن ماشین‌ به‌دلیل بزرگ‌بودن و نیاز به آب داغ زیاد برای خانه‌ها مناسب نبود، اما طرح آن‌ بنای اصلی نخستین ماشین‌های ظرفشویی بود.