گازهای گلخانه‌ای، نشانه‌ای از حیات بیگانه

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از استرونومی، ستاره‌شناسان در مطالعه جدیدی که در مجله آستروفیزیکال(Astrophysical) منتشر شده است می‌گویند با استفاده از ابزارهایی مانند تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) می‌توان در جستجوی گازهای گلخانه‌ای در جو سیارات فراخورشیدی بود. اما به جای جستجوی گونه‌های پیشرفته‌ای که از پیامدهای تغییرات آب و هوایی رنج می‌برند، وجود چنین گازهایی ممکن است نشانه چیز دیگری باشد: شکل‌گیری سیاره‌ای مانند زمین.

 ترافورمینگ (Terraforming) یا زمینی‌سازی یک مفهوم فرضی است شامل مناسب‌تر کردن یک سیاره یا مکانی غیرقابل سکونت - مانند زهره و مریخ - برای زندگی که با تغییر شدید جو یا دمای آن امکان پذیراست.

اخترشناسان در این مورد می‌گویند که شاید گازهای گلخانه‌ای اتمسفر سیاره‌ای را تغییر داده و آن‌ را گرم کرده باشد. در غیر این صورت یک سیاره سرد امکان پذیرش حیات را نخواهد داشت.

ادوارد شویترمن، اختر زیست‌شناس و نویسنده اصلی این مطالعه می‌گوید: «یک تمدن هوشمند با عمر طولانی ممکن است تنها برای مدت کوتاهی سطوح بالایی از آلودگی اتمسفر را حفظ کند. بنابراین ما در جستجوی، اثری از فناوری هستیم که می‌تواند نشانه‌ای از شکل‌های زندگی هوشمند و بهره‌مند از فناوری باشد.»

بیشتر بخوانید

کاوش علمی در حیات فرازمینی‌/ آیا ما تنها هستیم؟

حیات بیگانه، پنهان در حلقه‌های مشتری و زحل

وزیر علوم: علم به انسان قدرت فرازمینی و فرامکانی می‌دهد/ ثبت ۲۰ هزار نیاز در سامانه نان

امضای حیات بیگانه در سیارات فراخورشیدی

پژوهشگران به بررسی فلوئوروکربن‌ها روی آوردند. کلروفلورکربن‌ها(CFC) حاوی هیدروژن، کربن، فلوئور و کلر هستند و راحت از هم جدا می‌شوند، عمر کوتاهی دارند و همین کار را برای تشخیص آن‌ها سخت می‌کند. فلوئوروکربن‌ها ترکیبات کربن و فلوئور هستند و برخلاف CFC ها، به مدت طولانی‌تری پایدارند.
بنابراین محققان به طور خاص تترافلورومتان (CF ₄ )، هگزافلوئورواتان (C ₂ F ₆ ) و اکتافلوئوروپورپان ( C ₃ F ) که همگی فلوئوروکربن هستند و همچنین هگزا فلوراید گوگرد (SF ₆ ) و تری فلوراید نیتروژن (NF3 ₎ را بررسی کردند. دو مورد اخیر گازهای گلخانه‌ای پایدارتری هستند.

این گازهای شیمیایی به ندرت در طبیعت تولید می‌شوند، بنابراین در اکثر سناریوهای معمولی، یافتن آن‌ها می‌تواند نشانه‌ای از وجود فناوری و تمدنی هوشمند باشد.
شویترمن می‌گوید: «مقادیر زیاد گازهای گلخانه‌ای برای ما ساکنان زمین، مضر هستند؛ چراکه ما به دنبال گرمایش و افزایش دمای زمین نیستیم؛ اما احتمالاً این گازها برای تمدنی که به دنبال جلوگیری از عصر یخبندان قریب‌الوقوع یا سکونت‌پذیر کردن سیاره‌ای غیرقابل‌سکونت در منظومه‌شان است، مفید خواهد بود؛ این دقیقاً همان راهکاری است که انسان‌ها در مورد سیاره مریخ توصیه می‌کنند.»
بنابراین اگر غلظت گازهای گلخانه‌ای مصنوعی برای حفظ شرایط قابل سکونت در سطح سیاره مناسب باشد، طبیعی و تصادفی بودن آن بعید است.

این گازها همچنین همگی در محدوده طیف فروسرخ میانی - ناحیه ای از طیف فروسرخ که تلسکوپ جیمزوب مطالعه می‌کند- ظاهر می‌شوند. طیف مادون قرمز معمولاً با گرما مرتبط است، بنابراین گازهایی را می بینیم که گرما را به دام می‌اندازند.
قابلیت تشخیص به غلظت گاز نیز بستگی دارد. با این حال، هنگامی که به غلظت‌های حدود یک تا ده در میلیون یا بیشتر دست یابید، این مولکول‌ها بیش از هر چیز دیگری در جو دوام می‌آورند. بنابراین که سیاراتی که اندکی دور از منطقه قابل سکونت (فاصله‌ای از ستاره‌ای که در آن آب مایع روی سطح وجود دارد) واقعند، ممکن است بیش از آنچه که تصور می‌کردیم ارزش بررسی داشته باشند.
البته محققان نمی‌دانند که یافتن این گازها در آینده نزدیک تا چه حد محتمل خواهد بود؛ اما اطمینان دارند که تشخیص این گازها در طول مأموریت‌های برنامه‌ریزی‌شده فعلی برای توصیف جو سیاره‌ها (در صورت وجود چنین گازهایی) کاملاً امکان‌پذیر خواهد بود.
محققان همچنین منتظر آغاز مأموریت لایف اروپا برای شناسایی گازهای فلوئوردار نیز هستند. در این مأموریت قرار است با استفاده از نور فروسرخ، مستقیماً از سیارات تصویربرداری شود و بدین ترتیب سیارات فراخورشیدی بیشتری نسبت به تلسکوپ وب را مورد هدف قرار خواهد داد.

اعضای تیم تحقیقاتی نه‌تنها مشتاق به یافتن نشانه‌هایی احتمالی از حیات هوشمند فرازمینی هستند، بلکه از اینکه فناوری فعلی چقدر ما را به این هدف نزدیک‌تر کرده است، هیجان‌زده‌اند. آن‌ها بر این باورند که ما اولین نسل در تاریخ هستیم که فناوری لازم برای جستجوی سیستماتیک زندگی و هوش در همسایگی کهکشانی خود را داریم.