12 بهمن در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا،‌ تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۱۲ بهمن برابر با ۱ فوریه را ورق می‌زنیم.

****

فانوس دریایی صخره راک

۱ فوریه ۱۸۱۱ میلادی برابر با ۱۲ بهمن ۱۱۸۹ خورشیدی، فانوس دریایی صخره بل که امروزه به‌عنوان قدیمی‌ترین فانوس‌دریایی درحال خدمت در جهان شناخته می‌شود برای اولین‌بار روشن شد. بااستفاده از ۲۴ فانوس، چراغ هشدارش در ۱۱ مایلی سواحل شرقی اسکاتلند بر فراز برج سنگی سفید رنگی باارتفاع بیش‌از ۳۰ متر شروع به چشمک‌زدن کرد. این فانوس دریایی رابرت استیونسون روی صخره‌ای ماسه‌سنگی ساخت شد که که امروزه زیر امواج فرو رفته است. از آن زمان تاکنون هیچ تعمیری برای سنگ این بنا ضروری نبوده است. این فانوس دریایی قدیمی‌ترین فانوس دریایی موجود و بهترین دستاورد استیونسون است و به اعتقاد بسیاری، برجسته‌ترین دستاورد مهندسی قرن نوزدهم شناخته می‌شود. تا پیش‌از ساخته‌شدن این فانوس دریایی، برای قرن‌ها صخره خطرناک بل جان هزاران نفر را گرفته بود زیرا کشتی‌ها روی سنگ‌های دندانه‌دار تیغ‌دار آن شکسته می‌شدند.

دی‌ان‌ای در ویروس

۱ فوریه ۱۹۴۴ میلادی برابر با ۱۲ بهمن ۱۳۲۲ خورشیدی، در آزمایشی که او.تی ایوری، کالین‌ مک‌لود و مکلین مک‌کارتی انجام دادند دی‌ان‌ای به‌عنوان عامل ارثی در یک ویروس شناسایی شد. این کشف مهم در ژنتیک مولکولی که نشان می‌دهد اطلاعات ژنتیکی در توالی نوکلئوتیدی دی‌ان‌ای حمل می‌شود به‌طور اتفاقی هنگام مطالعه باکتری پنوموکوک برای نظارت بر گسترش همه‌گیری پنومونی (سینه پهلو) رخ داد. درواقع، مطالعات این سه نفر اثبات کرد که عامل اصلی انتقال وراثتی است.

ماشین‌حساب جیبی

۱ فوریه ۱۹۷۲ میلادی برابر با ۱۲ بهمن ۱۳۵۰ خورشیدی، شرکت هیولت‌پاکارد اولین ماشین حساب علمی جیبی در ابعاد حمل با دست را با قیمت ۳۹۵ دلار معرفی کرد. این ماشین‌حساب به‌دلیل داشتن ۳۵ کلید HP-35 نام داشت و اولین ماشین‌حساب دستی به‌شمار می‌رفت که می‌توانست عملکردهای لگاریتمی و مثلثاتی را با فشار ساده کلید انجام دهد. صفحه نمایش ای‌ای‌دی قرمز این ماشین‌حساب می‌توانست نماد علمی تا لگاریتم ۱۰ را نشان دهد. به مرور زمان قیمت این محصول کاهش یافت و درنهایت به ۱۹۵ دلار رسید. تا فوریه ۱۹۷۵ (زمانی که تولید این مدل متوقف شد)، ۳۰۰هزار دستگاه از آن فروخته شد. این ماشین‌حساب با باتری‌های قابل شارژ کار می‌کرد و دارای قطعات الکترونیکی با چندین مدار مجتمع در یک قاب ۷۹در۱۴۷در۳۴ میلی‌متری بود.

آنتوان بروتو بوسی

۱ فوریه ۱۸۸۲ میلادی برابر با ۱۲ بهمن ۱۲۶۰ خورشیدی، آنتوان الکساندر بروتو بوسی، شیمی‌دان فرانسوی. درگذشت. او کسی است که برای اولین‌بار منیزیم با عدد اتمی ۱۲ را به شکل منسجم تهیه کرد. هرچند بوسی بیشتر پژوهشگر دارویی بود اما در سال ۱۸۳۱ روشی را برای جداسازی منیزیم توصیف کرد. او کلریدمنیزیم و پتاسیم را در لوله‌ای شیشه‌ای گرم کرد. وقتی کلریدپتاسیم را شست، گلوله‌های کوچک و درخشان منیزیم باقی ماند. منیزیم را سر همفری دیوی در ۱۸۰۸ کشف کرده بود اما در آن‌زمان در مقادیر بسیار کمی تهیه شده بود. منیزیم فلز خاکی‌قلیایی سفیدنقره‌ای انعطاف‌پذیر و هشتمین عنصر فراوان در پوسته زمین است. بوسی همچنین بریلیم را مستقل از ولهر در آگوست سال ۱۹۲۸ با واکنش‌دادن پتاسیم در کلرید بریلیم تهیه کرد.