آینه! آینه! چه‌کسی در این سرزمین از همه سالم‌تر است؟

خبرگزاری علم و فناوری آنا- هدا عربشاهی؛ سال ۱۹۳۷ وقتی شرکت فیلم‌سازی والت‌دیزنی انیمیشن سپیدبرفی، اولین فیلم پویا‌نمایی بلند تاریخ را براساس افسانه آلمانی سپیدبرفی از کتاب قرن نوزدهمی «قصه‌های برادران گریم» ساخت شاید هرگز فکر نمی‌کرد که آینه جادویی روی دیوار این قصه یک پیش‌بینی علم‌تخیلی باشد که قرار است کمتر از یک قرن بعد به واقعیت بدل شود. آینه‌های هوشمند که از سال ۲۰۱۶ عرضه‌شان آغاز شده نمونه واقعی همان آینه سخنگوی ملکه شیطان‌صفت قصه سپیدبرفی هستند. آینه‌ای که به کاربر از وضعیت سلامتی‌اش می‌گوید و راهنمایی‌اش می‌کند که با چه لباسی آراسته شود و ازاین‌رو، انتظار می‌رود که در آینده‌ای نه‌چندان دور این آینه‌ها جایگزین کامل آینه‌های معمولی شوند.

***

قدمت فناوری آینه‌ سطح بازتابی به ۸هزار سال می‌رسد و اکنون این فناوری کهن با سخت‌افزارها و نرم‌افزاهایی درآمیخته که ماحصلش آینه هوشمند است. آینه هوشمند، آینه‌ای دوسویه است که پشت سطح بازتابی آن، نمایشگر الکترونیکی قرار می‌گیرد. زمانی که کاربر مشغول تماشای خودش در آینه است تا مثلا برای بیرون‌رفتن آماده شود، صفحه نمایشگر می‌تواند انواع مختلف اطلاعات ازجمله وضعیت هواشناسی، زمان، تاریخ، به‌روز‌رسانی اخبار، ارائه پیغام‌های پست الکترونیک، پیام‌های شبکه‌های اجتماعی و سکوهای آنلاین پخش ویدیو و موسیقی را برپایه سیستم‌عامل اندرویید و iOS عرضه کند.

هرچند، این محصول برای افراد پرمشغله‌ای که می‌خواهند چند کار را هم‌زمان باهم انجام دهند ابزاری بسیار مفید است اما علاوه‌بر ابزار سرگرمی خانگی جایگزین تلویزیون‌های هوشمند و تلفن‌های همراه می‌تواند به‌عنوان آینه خودروها برای ارائه اطلاعات مربوط به نقاط کور، در صنایع پوشاک و پزشکی شخصی‌سازی‌شده هم کاربردهای مهمی داشته باشد.

برای‌مثال، آینه‌های هوشمندی که به فناوری واقعیت افزوده مجهز می‌شوند به خریداران فروشگاه‌های آنلاین پوشاک امکان می‌دهند که با ایستادن جلوی آینه در منزل و بدون اینکه واقعا لباس مورد نظرشان را امتحان کنند آن را به‌صورت واقعیت افزوده بر بدن خودشان ببیند.

آینه‌های هوشمند؛ دستیاران آینده پزشکان

اما آینه‌های هوشمند علاوه‌بر امکاناتی که به آنها اشاره شد می‌توانند نقش مهم‌تری هم ایفا کنند و آن ارائه اطلاعاتی درخصوص وضعیت سلامت کاربر براساس تحلیل داده‌هایی است که ازطریق حالات چهره دریافت کرده‌اند. این امکان، در جهانی که هرروز سوی سالمند‌شدن و برای مردمی که گام‌به‌گام به تنها زندگی‌کردن پیش‌ می‌روند می‌تواند در آینده به ابزاری مهم در حیطه استفاده از اینترنت اشیا تبدیل شود.

سال ۲۰۱۸ در در ژورنال نیچر پزشکی دیجیتال، نتایج پژوهشی منتشر شد که به بررسی کاربردهای بالقوه آینه‌های هوشمند در بخش مراقبت‌های بهداشتی، به‌ویژه در زمینه پزشکی شخصی‌شده می‌پردازد. 

محققان این مطالعه برای آینه هوشمند به‌عنوانی دستگاهی که امروزه در خانه‌های هوشمند نوظهور وجود دارد و در آینده‌ای نه‌چندان دور می‌تواند به‌عنوان ابزاری عمومی استفاده شود قابلیت‌های کاربردی مفیدی در بخش مراقبت‌های بهداشتی پیش‌بینی می‌کنند.

این آینه‌ها می‌توانند با سامانه‌های نظارت بر وضعیت سلامت ادغام شوند و به افراد به‌ویژه سالمندان یا بیمارانی که تنها زندگی می‌کنند کمک کنند تا به‌سادگی با تماشا در آینه از وضعیت لحظه‌به‌لحظه سلامتی خودشان آگاه شوند. این دستگاه‌ها که نسل دوم آینه‌های هوشمند هستند از حسگرهای چندوجهی شامل دوربین‌های متعدد، حسگرهای تشخیص حرکت، لیزر، میکروفون، بلندگوها و همچنین نرم‌افزار مبتنی‌بر هوش مصنوعی (AI) و ابزار ضبط و برقراری ارتباط با چندین پایگاه داده‌ها مجهزند و به فضاهای ابری دسترسی دارند و قادرند اندازه‌گیری‌های فیزیولوژیکی را به‌صورت غیر‌تهاجمی و فقط براساس ردیابی و تشخیص حرکات بدن ثبت کنند.

به‌این‌ترتیب، نسل دوم آینه‌های هوشمند را می‌توان به‌مثابه سکویی همه‌منظوره در نظر گرفت که علاوه‌بر مهندسان، تاجران، علاقه‌مندان سرگرمی و عموم مردم، دانشمندان و پزشکان هم می‌توانند از آن، برای جمع‌آوری مقادیر بالایی از داده‌های زیست‌پزشکی و توسعه طیف گسترده‌ای از برنامه‌ها استفاده کنند. 

دانشمندان این مطالعه، بعضی از نمونه‌های آینه‌های هوشمند نسل دوم را برای بررسی توانمندی‌های این دستگاه‌ها بررسی کردند. این آینه‌ها قادرند برپایه مجموعه‌ای از پارامترهای فیزیولوژیکی حالات روحی و احساسی و همچنین خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و متابولیکی را در کاربر نشان دهند و با دریافت سیگنال‌های نوری بازتاب‌شده از صورت و بدن فرد را که مقابل آینه می‌ایستد و با تجزیه‌وتحیل این سیگنال‌ها و تشخیص کوچک‌ترین تغییرات که به تغییر وضعیت نبض نسبت داده می‌شود تخمین‌هایی از ضربان قلب کاربر ارائه کنند. بیمار با مشاهده این اطلاعات می‌تواند مراقبت‌های مورد نیاز را برای کنترل وضعیت انجام دهد. ازسویی دیگر، این آینه‌ها ازطریق اینترنت اشیا می‌توانند به مراکز درمانی و اورژانس متصل شوند تا درصورتی‌که وضعیت بیمار خارج از کنترل دارویی شد برای دریافت مراقبت‌های بیشتر آمبولانس اعزام شود.

این دانشمندان، در ادامه، دو آینه هوشمند عرضه‌شده در حوزه سلامت را با نام‌های «فیت‌میرر» و «وایز میرر» بررسی کردند.

Fit Mirror نمونه‌ای از آینه‌های هوشمند نسل دوم است که باعث افزایش انگیزه افراد در انجام فعالیت‌های بدنی روزانه آنها می‌شود. این آینه، ازطریق نمایشگر تعاملی، تمرین‌هایی را متناسب با وضعیت جسمی کاربر پیشنهاد می‌کند و فرد را برای انجام فعالیت‌های بدنی تقویت‌کننده تحریک می‌کند.

Wize Mirror هم آینه هوشمندی است که خطرات قلبی‌متابولیکی و سطوح اضطراب را از اندازه‌گیری‌های آنتروپومتریک ویژگی‌های چهره تخمین زد.