شناسایی ۱۴ تله تکاملی که آینده بشر را تهدید می‌کند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که بشر در معرض خطر افتادن در ۱۴ بن‌بست تکاملی است که «تله‌های تکاملی» نامیده می‌شوند. این تحقیق با تمرکز بر «عصر آنتروپوسن» نیاز به همکاری جهانی و تحول اجتماعی فعال را برای اجتناب از این تله‌ها برجسته می‌کند.

هوش مصنوعی نامناسب آن چیزی نیست که باید بیشتر نگران آن باشید (هنوز).

این اولین بار است که دانشمندان از مفهوم تله‌های تکاملی برای کل جوامع بشری استفاده کردند. آن‌ها متوجه شدند که نوع بشر در خطر گیرافتادن در ۱۴ بن بست تکاملی است، از نقاط اوج آب و هوای جهانی گرفته تا هوش مصنوعی ناهماهنگ، آلودگی شیمیایی و تسریع بیماری‌های عفونی.

عصر آنتروپوسن: موفقیت و چالش‌ها

تکامل نوع بشر یک داستان موفقیت فوق العاده بوده است؛ اما آنتروپوسن - عصر زمین‌شناسی پیشنهادی که توسط ما انسان‌ها شکل گرفته است - شکاف‌های بیشتری را نشان می‌دهد. چندین بحران جهانی مانند همه‌گیری کووید-۱۹، تغییرات آب و هوایی، ناامنی غذایی، بحران‌های مالی و جنگ‌ها به طور همزمان در چیزی که دانشمندان از آن به عنوان «چند بحران» یاد می‌کنند، آغاز شده‌اند.

عصر آنتروپوسن پیشنهادی برای آغاز یک عصر جدید قلمداد می‌شود، دورانی که سرآغاز تأثیر عمده فعالیت‌های انسان بر اکوسیستم و ساختار زمین شناختی سیاره است.

خلاقیت انسان و پیامد‌های ناخواسته

«پیتر سوگارد یورگنسن» «Peter Søgaard Jørgensen» محقق مرکز تاب آوری استکهلم در دانشگاه استکهلم و آکادمی سلطنتی دینامیک اقتصاد جهانی علوم و برنامه زیست کره و آزمایشگاه آنتروپوسن سوئد می‌گوید: انسان‌ها یک گونه فوق العاده خلاق هستند. ما قادر به نوآوری و سازگاری با بسیاری از شرایط هستیم و می‌توانیم در مقیاس‌های شگفت آور بزرگ همکاری کنیم؛ اما معلوم می‌شود که این قابلیت‌ها عواقب غیرعمدی دارند. به زبان ساده، می‌توان گفت که نوع انسان برای آینده خود بسیار موفق و از جهاتی بسیار باهوش بوده است.

یوگنسن نویسنده اصلی یک مطالعه برجسته جدید است که روز گذشته به عنوان بخشی از یک ارزیابی بزرگتر در نشریه Philosophical Transactions of the Royal Society B منتشر شده است.

این ارزیابی بینش‌هایی را از طیف گسترده‌ای از رشته‌های علمی مختلف در سراسر علوم طبیعی و اجتماعی و علوم انسانی جمع‌آوری می‌کند تا بفهمد که چگونه آنتروپوسن تکامل یافته و چگونه پایداری جهانی می‌تواند در آینده به تکامل خود ادامه دهد.

شناسایی و درک تله‌های تکاملی

مطالعه جدید نشان می‌دهد که چگونه بشر می‌تواند در «تله‌های تکاملی» گیر کند، بن بست‌هایی که از نوآوری‌های اولیه موفق به وجود می‌آیند. در اولین تلاش هدفمند، آن‌ها ۱۴ مورد از این موارد را شناسایی می‌کنند، از جمله ساده سازی کشاورزی، رشد اقتصادی که برای انسان یا محیط زیست سودی ندارد، بی ثباتی همکاری جهانی، نقاط اوج آب و هوا و هوش مصنوعی.

تله‌های تکاملی در دنیای حیوانات و جوامع انسانی

تله‌های تکاملی یک مفهوم شناخته شده در دنیای حیوانات است. یورگنسن می‌گوید: درست مانند بسیاری از حشرات که توسط نور جذب می‌شوند، یک انعکاس تکاملی که می‌تواند آن‌ها را در دنیای مدرن بکُشد، نوع بشر نیز در معرض خطر واکنش به پدیده‌های جدید به روش‌های مضر است.

ساده سازی سیستم‌های کشاورزی نمونه‌ای از چنین تله‌ای است. تکیه بر چند محصول بسیار پربازده مانند گندم، برنج، ذرت و سویا به این معناست که کالری تولیدشده طی قرن گذشته به شدت افزایش یافته است؛ اما این بدان معناست که سیستم غذایی در برابر تغییرات محیطی، مانند تغییرات آب و هوایی شدید یا بیماری‌های جدید بسیار آسیب پذیر شده است.

شدت و ارتباط تله‌ها

از ۱۴ تله تکاملی، ۱۲ تله در وضعیت پیشرفته قرار دارند، به این معنی که نوع بشر در آستانه گیرافتادن در وضعیتی است که خارج شدن از آن بسیار دشوار می‌شود. علاوه بر این، جوامع در ۱۰ مورد از این ۱۴ مورد به حرکت در جهت اشتباه ادامه می‌دهند. به طور نگران کننده ای، این تله‌های تکاملی تمایل به تقویت یکدیگر دارند. اگر جوامع در یک بن بست گیر بیفتند، به احتمال زیاد در بقیه نیز گیر خواهند کرد. دو بن بست که در حال حاضر کمتر پیشرفت کرده اند، استقلال فناوری – هوش مصنوعی و رباتیک – و از دست دادن سرمایه اجتماعی از طریق دیجیتالی شدن است.

این ارزیابی جدید به این موضوع می‌پردازد که چرا جوامع برای خروج از این تله‌ها به سختی تلاش می‌کنند.

از دیگر موارد این تله‌ها می‌توان شهرنشینی، مصرف گرایی بیش از حد، رشد اقتصادی کوتاه مدت، قطبی شدن سیاست، کاهش تعاملات چهره به چهره در جوامع محلی ناشی از دیجیتالی شدن و رسانه‌های اجتماعی و تمرکز بیش از حد بر کارایی و رشد را ذکر کرد.

بدتر شدن بحران‌های زیست محیطی جهانی به شکل تغییرات آب و هوایی و از دست دادن تنوع زیستی و افزایش سطح تنش بین دولت‌های ملی بزرگ یا بلوک‌های سیاسی منطقه‌ای و افزایش درگیری‌های مسلحانه تله‌هایی هستند که زندگی بشر را تهدید می‌کنند.

چالش‌های جهانی و نیاز به همکاری

«لن وانگ ارلندسون» «Lan Wang-Erlandsson» یکی از نویسندگان این مطالعه می‌گوید: نیرو‌های تکاملی که آنتروپوسن را ایجاد کردند در سطح جهانی به خوبی کار نمی‌کنند. در سیستم‌های جهانی امروزی، مشکلات اجتماعی و زیست محیطی در مکان‌هایی رشد می‌کنند که برای جوامعی که می‌توانستند از آن‌ها جلوگیری کنند، دور به نظر می‌رسند. همچنین، پرداختن به آن‌ها اغلب نیازمند همکاری جهانی در مقیاسی است که بسیاری از نیرو‌های تکاملی معمولا به خوبی با آن همسو نیستند.

فراخوان اقدام برای بشریت

محققان استدلال می‌کنند این بدان معنا نیست که بشر محکوم به شکست است؛ اما ما باید به طور فعال جوامع خود را متحول کنیم. تاکنون، آنتروپوسن تا حد زیادی محصول جانبی ناخودآگاه سایر فرآیند‌های تکاملی بوده است.

یورگنسن می‌گوید: زمان آن فرا رسیده است که انسان‌ها از واقعیت جدید آگاه شوند و به طور جمعی به جایی که می‌خواهیم یک گونه تلقی شود، حرکت کنند. ما توانایی انجام این کار را داریم و در حال حاضر نشانه‌هایی از چنین حرکاتی را می‌بینیم. خلاقیت و قدرت مان برای نوآوری و همکاری ما را با ابزار‌های عالی برای طراحی فعال آینده خود مجهز می‌کند. می‌توانیم طبق معمول، از بن‌بست‌ها خارج شویم، اما برای آن، باید ظرفیت جمعی عاملیت انسانی و تنظیمات طراحی را در جایی که می‌تواند شکوفا شود، پرورش دهیم.

وی ادامه داد: کار بسیار ساده‌ای که همه می‌توانند انجام دهند این است که بیشتر درگیر طبیعت و جامعه باشیم و در عین حال از پیامد‌های مثبت و منفی جهانی اقدامات محلی خودمان یاد بگیریم. هیچ چیز بهتر از این نیست که خودتان را در معرض چیزی قرار دهید که نیاز به محافظت دارد.