مراکز «هم‌آفرینی» ایجاد می‌شوند/ استقبال شرکت‌های بزرگ زمینه‌ساز زیرساخت زیست‌بوم فناوری و نوآوری

به گزارش خبرنگار علم و فناوری آنا، در راستای ضرورت تقویت و توسعه زیست‌بوم نوآوری کشور و به‌منظور تدوین یک ساختار واحد و نظام‌مند، ساز و کار ایجاد «مراکز هم‌آفرینی» فراهم شده‌اند تا با ایجاد یک فضای تعاملی به اشتراک‌گذاری ظرفیت‌ها و قابلیت‌ها مانند منابع، سرمایه‌گذاری، فناوری، خط تولید، تأمین‌کنندگان و توزیع‌کنندگان پرداخته شود.

برای ایجاد چنین مراکزی، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری بعد از بررسی و ارزیابی به اعطای گواهی صلاحیت می پردازد.

در این مراکز، ظرفیت‌های مازاد و بدون استفاده خط تولید جهت تولید محصولات و خدمات جدید مطرح می‌شود. مراکز هم‌آفرینی که یکی از ارکان زیست بوم فناوری و نوآوری محسوب می‌شود، غالباً به شکل‌گیری، توسعه، تولید و تجاری سازی محصولات و خدمات جدید با سرعت بالاتر و ریسک کمترکمک می‌کنند.

افزایش حضور موثر بخش خصوصی در زیست‌بوم نوآوری و تقویت ارتباط سرمایه‌گذاران، تولیدکنندگان و فناوران، هم‌افزایی در راستای کاهش هزینه عملیاتی شکل‌گیری و تولید محصولات و خدمات جدید و تقاضامحور از اهداف مراکز هم‌آفرینی محسوب می‌شود.

این مراکز به اعضای اکوسیستم فناوری و نوآوری خدمات ارائه می‌کنند. خدمات قابل ارائه در مراکز هم‌آفرینی به اشتراک‌گذاری ظرفیت‌های منابع انسانی فنی و تخصصی، ظرفیت‌های مشاوره، منتورینگ کسب و کار و بازار و منتورینگ فنی، قابلیت‌های طراحی، برندینگ، قیمت گذاری و بازاریابی کمک می کند.

همچنین همکاری در اخذ مجوز‌ها و استاندارد‌های لازم، به اشتراک گذاری تجهیزات و فضا‌های اداری، تخصصی، کارگاهی و آزمایشگاهی، به اشتراک‌گذاری ظرفیت خط تولید (در مقیاس آزمایشگاهی، نیمه صنعتی و صنعتی) و شبکه توزیع برای توسعه، تولید و تجاری‌سازی محصولات و خدمات جدید، به اشتراک‌گذاری پتانسیل‌های زنجیره تامین و شبکه ارتباطی با دستگاه‌ها و نهاد‌های دولتی و خصوصی، به اشتراک‌گذاری کلیه امکانات و زیرساخت‌های لازم جهت تکمیل فرآیند توسعه نمونه اولیه، تست و آزمون، اخذ مجوز‌های لازم، تولید، تجاری‌سازی و فروش محصولات و خدمات جدید از دیگر اهداف مراکز هم‌آفرینی به شمار می‌رود.

شرایط و معیار‌های ایجاد و فعالیت مراکز «هم‌آفرینی»

برای ایجاد مراکز هم‌آفرینی شرایطی باید مهیا باشد. اشتراک گذاری زیرساخت‌ها و تجهیزات، وجود و اختصاص فضای آزمایشگاهی، کارگاهی و فب لب جهت توسعه نمونه اولیه (میزان فضای لازم حسب مورد به تشخیص دفتر)، وجود و اختصاص منتور‌های تخصصی، تکنسین و مهندسین فنی و سایر منابع انسانی لازم در حوزه‌های تخصصی فعالیت مرکز، وجود و اختصاص ظرفیت مازاد خط تولید جهت تولید نیمه صنعتی و صنعتی (میزان ظرفیت لازم حسب مورد به تشخیص دفتر) از جمله شرایطی است که باید توسط مراکز هم‌آفرینی ایجاد شود تا اکوسیستم فناوری و ونوآوری جان بگیرد.

پیشرفته بودن و دارابودن سطح بالای دانش فنی و الزامات کاربرِی بسیار تخصصی، عدم دسترسی راحت به تجهیزات در منطقه فعالیت، هزینه بالای تامین تجهیزات برای سایر شرکت‌های نوپا، فناور و دانش‌بنیان، تقاضا و نیاز بالای شرکت‌های نوپا، فناور و دانش‌بنیان منطقه به تجهیزات، وجود بازار قابل توجه برای محصولات و خدمات جدید باید از ویژگی‌های مراکز هم‌آفرینی باشد.

از جمله وظایفی که باید مراکز هم‌آفرینی داشته باشد، این است که نیاز‌های فناورانه و چشم انداز جهت توسعه محصول و خدمت جدید در صنعت را مطرح کند. این مراکز باید قدرت تعامل، شبکه‌سازی و آشنا به ظرفیت‌ها و مزیت‌های اقتصادی منطقه باشد.

همچنین این مراکز باید زنجیره تامین و شبکه‌های ارتباطاتی قوی با نهاد‌های مالی، شرکای تجاری، نهاد‌های نظارتی و حاکمیتی داشته باشد. وجود ظرفیت لازم جهت پیگیری و اخذ مجوز‌ها و استاندارد‌های مورد نیاز برای تولید و فروش محصولات و خدمات جدید از دیگر الزامات مراکز هم‌آفرینی است.

وجود برند شناخته شده، شبکه توزیع و بازار مناسب در حوزه تخصصی، توانایی مدیریت مالی و سرمایه‌گذاری لازم جهت شکل‌گیری و توسعه محصولات و خدمات جدید، دارا بودن برنامه راهبردی و مدل اقتصادی برای تحقق و دستیابی به اهداف نیز از دیگر ویژگی‌های مراکز هم‌آفرینی به شمار می‌رود.

مدل همکاری نهاد موسس با تیم‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور نحوه همکاری مرکز با تیم‌ها و شرکت‌های دانش بنیان و فناور در قالب مدل‌های مختلفی است.

انجام تمام یا بخشی از فرآیند توسعه نمونه اولیه، تست و آزمون، اخذ مجوز‌های لازم، تولید، تجاری‌سازی و فروش محصول با به اشتراک‌گذاری کلیه ظرفیت‌های سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و مغزافزاری نهاد موسس، در قالب یکی از مدل‌های مشارکتی و سرمایه‌گذاری مشخص نهاد موسس با تیم‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور، بهرهبرداری تیم‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور صرفًا از تجهیزات و خط تولید مستقر در مرکز، طی قرارداد و با تعرفه مشخص نحوه همکاری تیمهای استارت آپی با مراکز هم‌آفرینی است.

بر اساس آخرین آمار از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، چندین شرکت بزرگ و هلدینگ در صدد هستند که این مراکز هم آفرینی را ایجاد کنند. این معاونت وظیفه بررسی و ارائه گواهی صلاحیت را به مرکز شتابدهی نوآوری پارک فناوری پردیس محول کرده است.

انتهای پیام/

میترا سعیدی کیا