روشی جدید برای از بین بردن «سرطان پانکراس» با حداقل عوارض جانبی

به گزارش گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا به نقل از وبگاه (سای تک دیلی)، یک ایمونوتراپی جدید سیتوکین‌های کشنده سرطان را فقط در داخل تومور آزاد می‌کند.

محققان دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو (UCSF) یک ایمونوتراپی جدید مبتنی بر سلول T ایجاد کرده‌اند که به طور انتخابی سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهد و یک سایتوکین ضد سرطان قوی را به‌ویژه در هنگام مواجهه با تومور تولید می‌کند.

این درمان به طور موثر ملانوم و سرطان لوزالمعده را در موش‌ها با حداقل عوارض جانبی از بین برد. این نشان دهنده یک رویکرد جدید امیدوارکننده برای درمان این سرطان‌ها و سایر سرطان‌های دشوار است.

این سلول‌ها IL-۲، یک مولکول التهابی طبیعی تولید شده توسط سیستم ایمنی را که دارای اثرات ضد سرطانی قدرتمندی است، می‌رسانند. این سلول‌های T را که سلول‌های ایمنی هستند که می‌توانند سلول‌های سرطانی را از بین ببرند و با عفونت مبارزه کنند، شارژ می‌کند.

اثرات ضد سرطانی قوی IL-۲ برای مدت طولانی شناخته شده است، با این حال، تجویز سیستمیک IL-۲ به دلیل عوارض جانبی شدیدی که می‌تواند ایجاد کند، محدود شده است.

در این مطالعه که اخیراً در ژورنال Science منتشر شده است، محققان با برنامه‌ریزی سلول‌های T نفوذگر به تومور برای ساختن IL-۲ خود در هنگام شناسایی سلول سرطانی، توانستند سیتوکین موجود در سرطان را حفظ کنند.

وندل لیم، دکترای بایرز، گفت: ما از توانایی این سلول‌ها استفاده کرده‌ایم تا عامل‌های انتقال محلی باشند و تقویت‌کننده‌های سلول T خود را تنها زمانی که تشخیص دهند در جای درست قرار دارند به کار می‌برند. استاد برجسته زیست شناسی سلولی و مولکولی، مدیر موسسه طراحی سلولی UCSF و نویسنده ارشد این مطالعه. من فکر می‌کنم این مدلی است برای اینکه چگونه می‌توانیم از سلول‌درمانی برای ارائه بسیاری از انواع عوامل درمانی قوی، اما سمی به روشی بسیار هدفمندتر استفاده کنیم.

لیز خوردن از کنار موانع

سلول درمانی در برابر بسیاری از سرطان‌های خون بسیار موثر بوده است، جایی که سلول‌ها به راحتی قابل دسترسی هستند، زیرا آزادانه شناور هستند. با این حال، تومور‌های جامد، دیواره‌های دفاعی متعددی ایجاد می‌کنند که از ورود سلول‌های T درمانی جلوگیری می‌کند؛ و حتی اگر سلول‌ها وارد تومور شوند، اغلب قبل از اینکه بتوانند سلول‌های سرطانی را از بین ببرند خسته می‌شوند.

از دهه ۱۹۸۰، انکولوژیست‌ها می‌دانستند که دوز‌های بالای IL-۲ سلول‌های T را قادر می‌سازد بر این موانع غلبه کنند و سیتوکین به عنوان یک درمان سرطان در موارد چالش برانگیز سرطان مورد استفاده قرار گرفته است. اما تزریق سیستمیک IL-۲ به بیماران می‌تواند باعث تب بالا، نشت رگ‌های خونی و نارسایی اندام شود.

لیم و نویسنده اصلی گرگ آلن، MD، Ph.D. استادیار پزشکی و یکی از همکاران موسسه طراحی سلولی، با هدف مهار اثرات IL-۲ با مهندسی سلول‌هایی که پاسخ ایمنی کشنده سرطان را تنها در جایی که لازم است (در تومور) تقویت می‌کنند، داشتند.

آن‌ها تصمیم گرفتند به دنبال تومور‌هایی باشند که درمان آن‌ها دشوار بود، مانند تومور‌های لوزالمعده، تخمدان و ریه، که سد‌هایی تقریباً آهنی در برابر سلول‌های T ایجاد می‌کنند.

محققان برای مهندسی سلول‌های T که می‌توانند زمان حضور در تومور را حس کنند، از یک گیرنده مصنوعی Notch (یا synNotch) استفاده کردند، یک نوع انعطاف‌پذیر از حسگر مولکولی، که آزمایشگاه لیم چندین سال قبل آن را توسعه داد. این گیرنده‌ها غشای سلولی را می‌پوشانند و انتهای آن هم در داخل و هم از خارج سلول بیرون زده است. بخش بیرونی سلول‌های تومور را شناسایی کرده و به آن‌ها متصل می‌شود و بخش داخلی را تحریک می‌کند تا تولید IL-۲ را به حرکت درآورد.

این تیم سلول‌های synNotch را بر روی تعدادی از تومور‌های کشنده از جمله ملانوما و سرطان لوزالمعده آزمایش کردند و دریافتند که سلول‌ها دقیقاً طبق برنامه عمل می‌کنند. ما توانستیم این سلول‌های درمانی را طوری طراحی کنیم که از موانع دفاعی تومور عبور کنند. 

آلن گفت: هنگامی که در تومور قرار می‌گیرند، می‌توانند جای پای خود را ایجاد کنند و به طور موثر کشتن سلول‌های سرطانی را آغاز کنند. ما در بالای این تومور‌ها قرار گرفتیم و در برخی موارد آن‌ها را درمان کردیم.

مدار بازخورد مثبت

این رویکرد موفقیت خود را مدیون مهندسی مداری در سلول است که پاسخ ایمنی را به روشی کنترل شده تقویت می‌کند. این سلول را وادار می‌کند تا IL-۲ را فقط تحت شرایط خاصی که برای شناسایی برنامه‌ریزی شده است تولید کند.

آلن گفت: این مدار القایی واقعاً یک حلقه بازخورد مثبت است، یک عنصر مهم در پشت ساخت سلول‌های T طراح که قادر به کارکرد بسیار مؤثر هستند.

مدار زمانی شروع می‌شود که گیرنده synNotch به سلول T می‌گوید IL-۲ بسازد. این IL-۲ از سلول تغذیه می‌کند و باعث تقسیم آن می‌شود و در نتیجه سلول‌های بیشتری ایجاد می‌کند که حتی IL-۲ بیشتری می‌سازد. کل فرآیند در داخل تومور محدود می‌شود و از بقیه بدن در برابر آسیب محافظت می‌کند.

آلن که هم محقق و هم انکولوژیست است، امیدوار است در سال ۲۰۲۴ آزمایش رویکرد درمانی را در آزمایشات بالینی با بیماران مبتلا به سرطان پانکراس آغاز کند.

او گفت: پیشرفته‌ترین روش‌های ایمنی در بسیاری از این تومور‌های سخت سخت کار نمی‌کنند. ما فکر می‌کنیم این نوع طراحی می‌تواند بر یکی از موانع اصلی غلبه کند و آن را به روشی ایمن و عاری از عوارض جانبی انجام دهد.