روش جدیدی که باکتری‌های مضر موادغذایی را به کمک ویروس‌ها از بین می‌برد

به گزارش خبرنگار گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، اگر یک روش ساده برای از بین بردن همه باکتری‌های مضر موجود در غذا وجود داشت، استفاده از آن بسیار مفید و کارآمد می‌شد، اما استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها برای از بین بردن باکتری‌های مواد غذایی مطمئناً راه حل مناسبی نخواهد بود. با این حال محققان یک اسپری جدید تولید کرده اند که با کمک ویروس‌های ایمن، باکتر‌های مضر موجود در غذا را می‌کشند.

این اسپری که توسط زینب حسین دوست و توحید دیدار از دانشگاه مک مستر کانادا ساخته شده است از دانه‌های میکروژل ویروسی به نام باکتریوفاژ تشکیل شده است. اگرچه باکتریوفاژ‌ها برای انسان بی ضرر است، اما باکتری‌ها را می‌بلعند و می‌کشند. نکته مهمی که وجود دارد این است که برخی از باکتریوفاژ‌ها انواع خاصی از باکتری‌ها را شکار می‌کنند. درواقع آن‌ها همه باکتری‌های مضر و مفید را یکجا از بین می‌برند.

بر اساس تحقیقات پیشین محققان این دانشگاه، فرآیند تولید دانه‌ها با ایجاد نوعی محلول مایع آغاز شده کا از باکتریوفاژ‌ها و یک ترکیب آلی اتصال عرضی به نام گلوتارآلدئید ساخته شده است.

این محلول بر روی یک لایه پلیمری نازک دو لایه قرار می‌گیرد. لایه پایه پایین جامد است، در حالی که لایه قالب بالایی از یک شبکه لانه زنبوری دارای سوراخ‌های ریز تشکیل شده است. در این روش ورقه پر از محلول به مدت ۱۰ دقیقه در خلاء قرار داده می‌شود و در نهایت به مدت دو روز در یک محیط خنک و مرطوب قرار می‌گیرد. در طول این مدت، گلوتارآلدئید باعث می‌شود که تمام باکتریوفاژ‌های منفرد در هر سوراخ لانه زنبوری به صورت خودآرایی به شکل شبکه‌هایی از نانو رشته‌ها درآیند و در نتیجه یک دانه ژلاتینی در آن سوراخ تشکیل شود.

هنگامی که لایه بالایی کنده می‌شود، دانه‌های میکروژل را می‌توان از لایه زیرسن برداشت. هر دانه حدود ۲۰ میکرون عرض دارد و تقریباً نیم میلیون باکتریوفاژ را در خود جای داده است. در این حالت، ویروس‌ها به طور قابل توجهی قوی‌تر از حالت انفرادی هستند.

زینب حسین دوست یکی از دانشمندان برجسته این پژوهش می‌گوید: آن‌ها مانند قطعات لگو میکروسکوپی به هم متصل می‌شوند. این ساختار طبیعی سازمان یافته باعث می‌شود ماندگاری موادغذایی افزایش پیدا کند و بسته بندی، نگهداری و استفاده از آن‌ها آسان‌تر شود.

در آزمایشات، اسپری کردن دانه‌های باکتریوفاژ روی کاهو و گوشت آلوده باکتری‌های‌ای کلای را ظرف ۹ ساعت از بین برد. دانشمندان بیان می‌کنند که در صورت استفاده از انواع دیگر باکتریوفاژها، این اسپری می‌تواند باکتری‌های مضری مانند سالمونلا و لیستریا را نیز از بین ببرد.

امید است که در نهایت بتوان از این اسپری هنگام پردازش و بسته بندی مواد غذایی و یا حتی در هنگام رشد محصولات تازه استفاده کرد. این فناوری علاوه بر این می‌تواند کاربرد‌های پزشکی نیز داشته باشد و از آن برای کشتن باکتری‌های زخم‌های عفونی استفاده شود.

این تحقیق اخیراً در مجله Nature Communications منتشر شده است.