سرودهای مردمی در آستانه تولد دوباره/ دهه نودی‌ها پای کارند، نوبت مدیران است
تاکید رهبر معظم انقلاب مبنی بر اهمیت سرود ضرورت بازنگری در این هنر ارزشی را تداعی می‌کند و نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و بهره‌گیری از ظرفیت‌های مختلف جامعه است.
به گزارش خبرگار حوزه موسیقی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، سرگذشت سرودهای مردمی و حماسی که با وقوع انقلاب اسلامی قوام گرفت از آن رو شنیدنی است که با وجود اشتیاق مردم، نوای کم‌رمق آن به سختی شنیده می‌شود.
سال‌های ۵۶ و ۵۷ را می‌توان اوج شکوفایی سرودهای انقلابی دانست. گفته می‌شود تنها در این دو سال به واسطه روحیه حماسی و آزادی طلب مردم و استقبال مخاطب و همچنین به دلیل رقابت گروه‌های سیاسی بیش از ۵۰ سرود ساخته شده و در آلبوم‌هایی که متولدین دهه ۵۰ و ۶۰ به یاد دارند در قالب نوارهای کاست به فروش رسید.
سرودهای مردمی بخشی از تاریخ و یکی از مهمترین رویدادهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی ایران بود که خود به تنهایی قادر به توصیف آنچه در این برهه تاریخی به مردم کشور رفته است، بوده و هنوز هم به واسطه حس و حال حماسی و شور و شوقی که در شنونده ایجاد می‌کند، طرفداران بسیاری دارد.
این سرودها که توسط گروه‌های مختلف درگیر در مبارزات انقلابی ساخته می‌شد بعدها با پالایش مطلوبی اوج همبستگی و اتحاد در بین مردم را شکل داد. سرودهای انقلابی با مضامینی همچون دفاع از ارکان کشور، اتحاد ملت، مبارزه با ظلم و طاغوت و ارج نهادن به انقلاب و رهبر بزرگ آن امام راحل(ره) و بعدها حمایت از رزمندگان دفاع مقدس و ارج نهادن به مقام شامخ شهدا ساخته شد و ارائه‌ای زنده از یکدلی مردم به شمار می‌رفت.
اما بعد از سپری شدن جنگ تحمیلی و ورود به دهه ۷۰ در تاریخ ایران، سرودها از رمق افتاده و چندان به مانند سابقه تاریخی خود بروز و ظهور ندارد؛ تا جایی که این افول تا دهه ۹۰ هم به طول انجامید.
کم‌رمق شدن و شاید بتوان گفت فراموشی سرود در حالی تجربه شد که مردم همچنان علاقه‌مند به آن بودند. در دهه ۶۰ مدارس و دانشگاه‌ها و تمامی گردهمایی‌ها مملو از علاقه‌مندانی بود که سرودی را دسته‌جمعی می‌خواندند. سرودهای حماسی و انقلابی و سرودهایی که مضامین اعتقادی و مذهبی در آن گنجانده می‌شد به گونه‌ای بخشی از عقاید جمعی مردم کشور بود. کوچک و بزرگ با پیوستن به خوانش چنین سرودهایی همراهی خود را با مضامین آن به نمایش می‌گذاشت.
با وجود تمامی شور و شوقی که در پی خوانش جمعی سرودها تجربه می‌شد و بخشی از فرهنگ شفاهی ایرانی را تشکیل داده بود، در برهه‌ای سرودها کمرنگ شدند. هر چند گروهی معتقدند به دلیل کارکرد سرودها در آستانه انقلاب و پس از آن، تولید و نشر آن ها در اوج بوده و بعدها کشور در حال سازندگی و ترمیم خود از جنگی تحمیلی بود اما امروز با گذشت ۴ دهه از پیروزی انقلاب اتفاقی نو موجب شده تا توجه دوباره به سرودها در سر تیتر اظهارات مسئولان کشوری قرار گیرد.
کودکان دهه نود آغازگر نهضت احیای سرود
۲۷ اسفند سال۱۴۰۰،در حرم مطهر حضرت معصومه (س) ۳۱۳ کودک دهه نودی سرودی را با نام «سلام فرمانده» اجرا کردند که با مضمونی مذهبی از ارادت به حضرت ولیعصر(عج) و همراهی با آرمان‌های انقلاب اسلامی می‌گفت. این سرود در مدت زمان کوتاهی در محافل و جمع‌های متعددی به اجرا درآمد و مجددا خاطراتی از شور و شعف حماسی سرودهای انقلابی را زنده کرد.
سرود که بخشی از هنر این مرز و بوم بوده و چنانکه ذکر آن رفت به تجربه اثبات کرده که مورد استقبال مردم است، با حرکت نمادین ۳۱۳ کودک که تداعی ۳۱۳ سرباز گمنام امام زمان (عج) بود، در واقع اتفاقی مهم و فراموش شده را دوباره در اذهان مردم زنده کرد. این سوال به وجود آمد که چرا از اهمیت سرود برای نشر ارزش‌ها و تهیج افکار عمومی و همچنین برای اتحاد و یکدلی مردم غافل بوده‌ایم.
در بهمن ماه سال 1400 و با برپایی اولین لیگ سرود کشور، تصمیم برای احیای این هنر ارزشی با تاکیدات بیشتری همراه شد. در آن زمان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خبر از راه اندازی مرکز سرود و آهنگ‌های انقلابی در دفتر موسیقی این وزارت خانه داد.محمد مهدی اسماعیلی چنین تصمیمی را در پی احیای هنر سرودهای ارزشی و انقلابی عنوان و به ضرورت بازگشت به گذشته و بهره مجدد از سرود دانست.
وی اخیراً نیز در دیدار با عوامل نخستین جشنواره ملی و بین المللی سرود فجر متذکر شد: سرود از جمله تولیدات فرهنگی است که همگام با انقلاب رشد کرده و به واسطه جایگاه مردمی خود مورد توجه بوده است. به همین دلیل سرمایه گذاری در راستای احیای آن مورد اسقبال خواهد بود.اسماعیلی که استقبال از سرود «سلام فرمانده» را قابل توجه توصیف کرده است معتقد است سرود نقش موثری در حفظ ارزش‌های انقلاب اسلامی داشته و چنین کارکردی باید مورد توجه قرار گیرد.
این اظهارات که با تاکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر اهمیت سرود ضرورت بازنگری در این هنر ارزشی را تداعی می‌کند، البته نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و بهره‌گیری از ظرفیت‌های مختلف جامعه است.صرف اجرای یک سرود برای مدتی کوتاه قادر نخواهد بود جایگاه آن را به شکل شایسته احیا کند.
لازم به یادآوری است که رهبر معظم انقلاب در دیدار با شاعران در سال ۱۳۹۵ تاکید کرده بودند«یکی از خصوصیات سرود این است که در جامعه فرهنگ‌سازی می‌کند و سطح هم نمی‌شناسد؛ یعنی از سطوح بالای معرفتی و علمی و مانند اینها تا سطوح عامه مردم همه را با سرعت فرا می‌گیرد.»
با وجود این تاکیدات سوال این است که وزارت ارشاد چقدر در حمایت سرود جدیت دارد؟ و آیا حمایت از سرود صرفا به برگزاری جشنواره و یا ایجاد بخشی در دفتر موسیقی محدود خواهد ماند.
دبیرخانه جشنواره بین المللی سرود فجر مدعی بوده که «در یک دهه اخیر گروه‌های سرود در سراسر کشور در مناسبت‌ها و موضوعات مهم انقلاب اسلامی همواره نقش آفرینی نموده‌اند. با پیدا شدن ویروس منحوس کرونا سرود یک فناوری برای برگزاری جشن‌های خیابانی نیمه شعبان و عید سعید غدیر و غیره شد که توانست نشاط و شادی را در محله‌ها و شهرها و روستاها به ارمغان آورد.از حدود سال ۹۶ و ۹۷ جشنواره‌های سرود استانی بصورت خاص در استانها شکل گرفت و ضرورت دارد از این ظرفیت برای تولیدات فاخر و نمایش دادن ظرفیت‌های گروه‌های سرود در سطح ملی استفاده نمود. از این رو باتوجه به ظرفیت‌ها و استعدادهای هنری که در این عرصه وجود دارد، برگزاری یک جشنواره فاخر ملی سرود ضروری به نظر می‌رسد.»
در عین حال وزارت ارشاد نیز اقدامات اولیه برای احیای سرود را آغاز کرده است اما سایر نهادها از جمله مدرسه و دانشگاه و نهادهای فرهنگی و مذهبی برای نهادینه کردن این هدف متعالی تا چه میزان پای کار آمده‌اند و آیا می‌توان روزی را دید که این میوه به بار نشسته و بار دیگر سرود بخشی از تجربه مردم باشد؟
انتهای پیام/۴۱۰۴/
انتهای پیام/
