لزوم مهارت‌پایه کردن آموزش در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی/ رشته‌های مهارتی در دانشگاه آزاد اسلامی با تکیه بر سند آمایش راه‌اندازی می‌شود

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، بیستمین جلسه شورای دانشگاه آزاد اسلامی به ریاست دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و با حضور علی سروری مجد مشاور ریاست دانشگاه و رئیس مرکز حوزه ریاست، روابط عمومی و هماهنگی استان‌ها، معاونان و رؤسای دانشگاه آزاد اسلامی استان‌ها صبح امروز در واحد تبریز برگزار شد.

دکتر طهرانچی در این جلسه به ارائه مطالبی درخصوص تبیین، حلقه میانی تحول‌خواهی و تحول‌آفرینی پرداخت و گفت: الزاماً هر تحول‌خواهی به تحول‌آفرینی ختم نمی‌شود، چرا که در این میان یک حلقه میانی به نام تبیین وجود دارد. اگر تبیین صورت نگیرد، تحول‌خواهی در همان نقطه اول حبس می‌شود.

وی با بیان اینکه تبیین یکی از مباحث جدی در حوزه تحول است، بر لزوم توجه به تبیین در واحدهای دانشگاهی تأکید کرد و افزود: مقام معظم رهبری در یکی از فرمایشات خود در چهاردهم خرداد سه سال پیش، امام خمینی (ره) را تحول‌خواه معرفی کردند و این نکته‌ مهمی است که باید به عنوان الگو موردتوجه جدی قرار گیرد.

مظهر تحول‌آفرینی در دانشگاه آزاد اسلامی اقدامات است

دکتر طهرانچی با بیان اینکه مظهر تحول‌خواهی در دانشگاه آزاد اسلامی، سند تحول و تعالی دانشگاه است، گفت: بر این اساس، مظهر تحول‌آفرینی دانشگاه نیز اقدامات صورت گرفته است. بنابراین برای تحول‌آفرینی باید به انجام اقدامات مؤثر در راستای سند تحول و تعالی دانشگاه توجه شود.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: طبق فرمایشات مقام معظم رهبری، تحول پشتوانه فکری می‌خواهد. ایشان می‌فرمایند «تحول صحیح احتیاج دارد به پشتوانه‌ فکری؛ یعنی هر حرکت بی‌پشتوانه‌ فکری را نمی شود تحول دانست. بعضی از حرکت‌های سبک و سطحی را نمی شود به حساب تحول گذاشت؛ تحول پشتوانه‌ فکری می‌خواهد. فرض کنید یکی از مسائلی که امروز باید حتماً تحول در آن به وجود بیاید، مسئله‌ عدالت است. در زمینه‌ عدالت باید تحوّل ایجاد کنیم و این باید متکی باشد به یک مبنای فکری که اندیشه متقن و شکل‌یافته‌ ما در زمینه‌ عدالت چیست؛ آن وقت براساس آن برویم سراغ تحول؛ یعنی این پشتوانه‌ فکری یکی از چیزهای لازم است که از دارایی‌های معنوی ماست؛ یعنی ما بایستی از دارایی‌های معنوی‌مان در این زمینه استفاده کنیم که عبارت است از احکام اسلام و مقررات اسلامی و آیات کریمه‌ قرآن و کلمات اهل‌بیت (علیهم السلام)؛ از اینها باید استفاده کنیم و بر اساس اینها باید تحول ایجاد بکنیم.» بر این اساس؛ ما باید در دانشگاه و برای موضوع تبیین، این فرمایشات مقام معظم رهبری را نصب العین قرار دهیم و بر این اساس حرکت کنیم.

وی با اشاره به سیر تحولی دانشگاه آزاد اسلامی، اظهار داشت: این دانشگاه در گام اول بر محور توسعه دانش بود و قرار است در گام دوم خود به دانشگاه حل مسئله تبدیل شود. دوره میانی در این مبحث، دانشگاه با درک مسئله زیست بوم است که باید به آن توجه شود.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: باید دانشگاه به عنوان کانون تعلیم و تربیت قوه عاقله کشور در مباحث چیستی، چرایی و چگونگی مورد توجه قرار گیرد. تمدن علمی برگرفته از نعمتی است که خداوند تحت عنوان سمع، ابصار و افئده به انسان عطا کرده است. تربیت علمی و تربیت اخلاقی در کنار هم می‌تواند منجر به شکل‌گیری تمدن شود. ابصار، ابزار درک و شناخت است، سمع و افئده می‌تواند عالم ساز باشد، اما زمانی که عالم مسائل را ناظر بر موقعیت‌های اجتماع ببیند و راه‌حل ارائه کند، می‌توان از او به نام فیلسوف اجتماعی نام برد. ازاین‌رو فیلسوف باید نظریه‌پرداز باشد و با نگاه به بیرون از نهاد علم، مسئله یابی کند.

دکتر طهرانچی خاطرنشان کرد: دقت کنید که دانشگاه نباید به گونه ای باشد که دانشجویان صرفاً سرگرم کار خود و اساتید نیز سرگرم کار خود باشند. باید در این زمینه تلاش صورت گیرد تا حکایت دانشگاه اینگونه نباشد. درواقع دانشگاه باید مجمع عالمان باشد که علم آنها با توجه به آیات الهی به دست آمده باشد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به نگاه قرآنی به فراگیری به عنوان گام اول کسب علم، گفت: گام اول، سمع است. سمع به عنوان قدرت فراگیری و مرحله پس از فراگیری، خردورزی است. خردورزی و عقلانیت بسیار حائز اهمیت است و باید در مورد آن توجه لازم صورت گیرد. درواقع خردورزی گام دوم کسب علم است. یعنی باید در کنار کسب علم، خردورزی نیز به دانشجویان آموخت.

وی ادامه داد: از آنجایی که برای تحقق دانش عمیق نیازمند تفکر هستیم، پس وقتی تأکید می شود که دانشگاه آزاد اسلامی می‌خواهد از آموزش حافظه‌محور به سمت آموزش عمیق حرکت کند، حلقه آن تفکر است که باید برای آن برنامه‌ریزی‌های لازم صورت گیرد. درواقع حلقه مکمل تولید علم، تفکر است. در این راستا وقتی ذکر و تفکر همراه هم شوند، حلقه دانشگاه اسلامی شکل می‌گیرد. خشیت ناشی از تفکر و ذکر با هم است و لزوم اینکه دانشمندی خاشع باشد، این است که ذکر و تفکر را با هم داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: ابوریحان بیرونی در مقدمه کتاب «استخراج الاوتار» در توصیف هندسه می‌گوید که هندسه مایه تعقل صورت‌های مجرد از ماده است و تمرین در آن موجب می‌شود که فهم ما از نمودارهای طبیعت به فهم نمودارهای الهی ارتقا یابد.

درک مسئله گذار از مسئله‌سازی به مسئله‌یابی است

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به موضوعی تحت عنوان علم ناظر به زیست بوم، گفت: در این زمینه درک مسئله واقعی حائز اهمیت است. درواقع علم بدون درک مسئله نمی‌تواند راهگشا باشد و از طرفی درک گذار از مسئله‌سازی به مسئله‌یابی است. وقتی در سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی بر ارتقای پاسخگویی و قدرت حل مسئله تأکید می‌شود، به معنای گذار از مسئله‌سازی به مسئله‌یابی است. یعنی دانشگاه باید پیرامون خود را ببیند و مسئله‌یابی کند. درواقع قبل از حل مسئله، درک مسئله مهم است. اگر در این زمینه درک باطنی مسئله صورت گیرد، شهود اتفاق می‌افتد که از اهمیت زیادی برخوردار است و باید بدان توجه شود.

سند آمایش دانشگاه آزاد اسلامی یک سند درک مسئله است

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به گام سوم کسب علم تصریح کرد: در این گام، مشاهده و درک مسئله واقعی مهم است و حلقه میانی فراگیری و نظریه‌پردازی است. در این زمینه سند آمایش دانشگاه آزاد اسلامی یک سند درک مسئله است و اقدامات واحدها براساس سند آمایش دانشگاه، باید اقدامات درک مسئله‌ای باشد.

دکتر طهرانچی، ضمن توصیف گام چهارم کسب علم، گفت: در این گام، دانش کاربست و حل مسئله واقعی حلقه نهایی فراگیری، مشاهده و نظریه‌پردازی است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: یکی از ابعاد علم، جهت است و باید جهت‌دار باشد. اگر علم با جهت‌گیری الهی همراه باشد، علم نافع بوده و مثمر ثمر خواهد بود.

وی با بیان اینکه علم یک‌بعدی به خالقیت خداوند باری تعالی نظر دارد، گفت: این در حالی است که علم سه‌بعدی به ربوبیت خداوند باری تعالی نظر دارد که باید این علم مورد توجه قرار گیرد. خداوند اولین تبیین‌کننده است که آیات و نشانه‌های خود را برای ما تبیین کرده است. تبیین‌کننده باید علیم و حکیم باشد. پس از خداوند، توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است که اراده الهی نیز به تبیین است و پیامبران نیز آمده‌اند که تبیین‌کننده باشند. البته در مسئله تبیین، بیان به «لسان قوم» بسیار مهم است. ابعاد تبیین در حوزه‌های بینشی، گرایشی و کنشی است و لازم است که تبیین در تمامی این سطوح صورت گیرد. در سطح بینشی شامل تعلیم و تربیت تخصصی، در سطح گرایشی شامل تعلیم و تربیت فرهنگی و اجتماعی و در سطح کنشی شامل تعلیم و تربیت مهارتی است. درواقع تبیین باید بینش‌ساز، کنش‌ساز و گرایش‌‎ساز و درنهایت تعالی‌بخش باشد.

دکتر طهرانچی ادامه داد: تبیین غیر از آموزش است و درواقع اهمیت آن بالاتر از آموزش است. لازم است در این زمینه ابعاد مسئله برای دانشجویان باز شده و تبیین برای دانشجویان توسط افراد علیم و حکیم که از علم و حکمت الهی بهره‌مند هستند، صورت گیرد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به مسئله تبیین در کلام رهبری اشاره کرد و گفت: مقام معظم رهبری در یکی از فرمایشات خود خطاب به جوانان تأکید دارند که «خودتان را آماده کنید، این تجهیزات را در خودتان افزایش بدهید و به معنای واقعی کلمه خودتان را مجهز کنید و در این میدان وارد بشوید. در میدان تبیین و افشاگری.» بنابراین باید دانشجویان در این زمینه تمام تلاش خود را به کار برند.

واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی چرخش تحول‌آفرین از آموزش حافظه محور به یادگیری تعالی‌بخش را در دستورکار قرار دهند

دکتر طهرانچی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به رویکردهای تحول‌آفرین سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی، به رویکرد تحول در نظام آموزش اشاره کرد و گفت: در این رویکرد تأکید شده که چرخش تحول‌آفرین از آموزش حافظه محور به یادگیری تعالی‌بخش عمیق، کاربردی، فایده‌محور، بسترساز اشتغال دانش‌بنیان و... باید صورت گیرد و در این زمینه واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی لازم است توجه جدی به خرج دهند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تأکید کرد: اگر می‌خواهیم واحدهای دانشگاهی، تأثیر اقتصادی در کشور داشته باشند، باید به سمت صنایع نوآورانه و آموزش مهارت‌های جدید براساس سند آمایش حرکت کنند. این مسئله بسیار حائز اهمیت است.

وی با اشاره به برگزاری رویداد «عصر امید»، گفت: این رویداد پرچم تحول دانشگاه آزاد اسلامی در نظام پژوهش را نشان داد که بسیار رضایت‌بخش بود. از دکتر دهقانی فیروزآبادی نیز بسیار قدردانی می‌کنم که این رویداد را به عنوان یک نقطه عطف بسیار زیبا اجرا کرد. در این زمینه لازم است به نمایندگی از مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی، از حمایت‌های دکتر ولایتی رئیس هیأت موسس و هیأت امنای دانشگاه که از رویداد «عصر امید» به عنوان یک حرکت جهادی یاد و تقدیر کرد، تشکر کنم.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به لزوم تحول در نظام فرهنگی و تربیتی، تصریح کرد: رویکرد تحول آفرین در این زمینه نیز در سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی آمده که واحدها باید به آن توجه ویژه داشته باشند. در این زمینه استاد قطب اثرگذار است و بیانیه «نقش دانشگاه در تعلیم و تربیت اجتماعی» نیز در همین زمینه تدوین شده که باید به آن توجه کرد. این بیانیه برای قابل فهم بودن، به لسان قوم تدوین شده تا رفتارسازی اجتماعی به وجود آورد و دانشگاه الگوساز شود. این بیانیه باید توسط بسیج اساتید، استادان، مدیران گروه‌ها و... در واحدها پیاده شود و در بحث تعلیم و تربیت اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد چرا که موجب آموزش انقلابی دانشجویان خواهد شد.

کیفیت در محیط دانشگاه از همراهی یاددهی و یادگیری به دست می‌آید

دکتر طهرانچی با بیان اینکه یکی از شش ساحت تربیت قوه عاقله، ساحت اجتماعی سیاسی است، گفت: دستاورد این حوزه، تحصیل و توانمندسازی، رفتارسازی اجتماعی و... است که باید به آن توجه شود.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بر لزوم کارآمادگی در محیط جامعه تأکید کرد و افزود: نقش استاد، یاددهی است و نقش دانشجو یادگیری است. کیفیت در محیط دانشگاه از همراهی یاددهی و یادگیری به دست می‌آید و در این زمینه باید کارآمادگی در محیط جامعه نیز صورت گیرد.

لزوم مهارت‌پایه کردن آموزش در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی

وی با تأکید بر اهمیت علم و کاربرست آن، گفت: علم بدون کاربست موجب رویگردانی مردم از آموزش‌پذیری می‌شود. بنابراین باید در این زمینه برنامه ریزی بسیار انجام داد. مهارت‌پایه کردن آموزش نیز از اهمیت بسیار برخوردار است. این موضوع باید توسط واحدهای دانشگاهی اجرایی شود. درواقع مهارت‌پایه کردن آموزش همان طرح پویش دانشگاه است که باید اجرایی شده و دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی در این زمینه تلاش کنند.

دکتر طهرانچی با اشاره به نگاه جدید دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه آموزش‌های مهارتی، تصریح کرد: معاون آموزشی در واحدها از این پس معاون آموزشی و مهارتی خواهد بود و معاون سما نیز به عنوان معاون امور مدارس فعالیت می‌کند. همچنین لازم است واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی درخواست رشته را برمبنای آمایش درونی و بیرونی مطرح و پیگیری کنند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تأکید کرد: در این دانشگاه رشته‌های مهارتی با تکیه بر سند آمایش راه‌اندازی می‌شود؛ چرا که شعار دانشگاه آزاد اسلامی «دانشگاه بسترساز اشتغال دانش بنیان» است و ما باید در این زمینه حرکت کنیم.

لزوم تشکیل هسته مأموریت‌گرایی در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی

وی با تأکید بر اهمیت تشکیل هسته مأموریت‌گرایی در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی، گفت: این هسته‌ها شکل گرفته باید و در راستای آموزش‌های مهارتی و آموزش‌هایی که بسترساز اشتغال دانش بنیان باشد، فعالیت کنند. واحدهای دانشگاهی لازم است هسته‌های فکری تشکیل دهند و اساتید باید در این هسته‌ها درگیر شوند؛ چرا که میزان موفقیت واحدها در میزان درگیری اساتید با این مسائل و همراهی بدنه است.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: تبیین باعث هم‌آوایی و هم‌افزایی می‌شود. در این زمینه لازم است ابتدا هم‌آوایی ایجاد شود تا به هم‌افزایی بیانجامد.

دانشگاه آزاد اسلامی یک مسیر تکاملی و تعالی‌بخش را طی می‌کند

در ادامه این جلسه، نوید ادهم دبیرکل هیأت موسس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه وظیفه دبیرخانه هیأت موسس، نظارت راهبردی بر دانشگاه است، گفت: براساس یک روند، فعالیت‌های دانشگاه آزاد اسلامی رصد شد و به این نتیجه رسیدیم که جریان دانشگاه آزاد اسلامی در ابعاد مختلف یک مسیر تکاملی و تعالی بخش را طی می‌کند و حرکت این دانشگاه یک حرکت رشدیابنده است.

وی ادامه داد: دانشگاه آزاد اسلامی در ابعاد مختلف مدیریتی، فرآیند رشدیابنده دارد و دکتر ولایتی نیز از اقدامات دکتر طهرانچی، معاونان و سایر مسئولان قدردانی کرده است.

وی همچنین به برگزاری رویداد «عصر امید» اشاره کرد و گفت: این رویداد کار بسیار ارزشمندی بود که دستاوردهای بسیار مؤثری داشت و یک حرکت مثمر ثمر و اثربخش بود.

انتهای پیام/