60 درصد ساختمان‌ها در مقابل زلزله مقاومت می‌کنند/ کاهش آسیب‌های زلزله با رعایت مسایل ایمنی ساختمان

به گزارش گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، هرچند وقوع زلزله قابل پیش بینی نیست اما می‌توان تدابیری برای به حداقل رساندن میزان صدمات و خسارت‌های ناشی از این حادثه طبیعی اندیشید. مقاوم‌سازی ساختمان‌ها یکی از مهمترین آنهاست زیرا سازه‌های شهری هر چقدر از استاندارد لازم برخوردار باشند، به همان میزان در برابر آسیب‌های احتمالی زمین لرزه مقاوم و سازگار خواهند بود. قرار گرفتن برخی از شهرها مانند تهران و تبریز روی گسل‌ها، احتمال ویرانی ساختمان‌های این شهرها را چند برابر بیشتر کرده است از اینرو باید با رعایت اصول مهندسی و استانداردهای لازم، ایمنی سازه‌های این شهرها را افزایش و میزان مرگ‌ومیرها و خسارات مالی را کاهش دهیم.

امروزه کشورهای پیشرو و زلزله خیز مانند ژاپن با بکارگیری فناوری‌های نوین و تکنولوژی‌های هوشمند، ساختمان‌ها و سازه‌هایی مقاوم در برابر لرزش‌های ناشی از زمین لرزه ساخته‌اند و میزان آسیب‌های جانی و خسارت‌های مالی را کاهش داده‌اند. ایران نیز یکی از کشورهای زلزله خیز جهان است که متاسفانه هر ساله شاهد وقوع زمین لرزه در یکی از نواحی آن هستیم. اهمیت این مساله ضرورت ساخت و سازهای مقاوم در برابر زلزله را دو چندان کرده است.

باید با زلزله سازگاری داشته باشیم

سید محمود فاطمی عقدا، عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی، رئیس اسبق مرکز تحقیقات مسکن وزارت راه و شهر سازی و رئیس اسبق انجمن زمین شناسی مهندسی ایران در این خصوص به آنا می‌گوید: در حال حاضر با توجه به موقعیت زلزله‌ها که نتیجه ایجاد تنش در پوسته زمین و آزاد شدن آنها هستند، سیستم‌هایی کارآمدی خوبی دارند که بتوانند تغییرات تنش پوسته زمین را رصد و شرایط شکست پوسته در محل‌های محتمل وقوع زلزله را ارزیابی و تحلیل کنند و همچنین بتوانند برآوردی دقیق و واقعی از میزان خسارت‌های مالی و جانی داشته باشند.

امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، فناوری‌های زیادی به وجود آمده‌اند که می‌توانیم به راحتی محل گسل‌ها، روند تغییرات ارتفاعی و بالا آمدگی پوسته را رصد کنیم. همچنین می‌توانیم با پایش اثرات جوی، احتمال وقوع زلزله را برآورد کنیم. در حال حاضر سنسورها و ابزار دقیقی وجود دارند که به ما این اجازه را می‌دهند که بتوانیم با دقت بالا تغییرات محیطی را ارزیابی کنیم و برآورد خوبی از پیش بینی وقوع زلزله‌ها داشته باشیم. هرچند اکنون این امکانات وجود دارد اما با توجه به ماهیت زمین لرزه‌ها و شرایط زمین ساختی مناطق مستعد وقوع زلزله، نمی‌توان صد در صد نسبت به وقوع زلزله مطمئن بود لذا مهمترین توصیه و اصل، پیشگیری است. اکنون برای کشورهایی مانند ایران که روی پهنه فعال تکتونیکی قرار دارند و هر از چندگاهی شاهد وقوع زلزله هستیم، بهترین کار سازگاری با زلزله است. اگر مردم آموزش‌های لازم را ببینند و مسایل ایمنی در ساخت و سازها رعایت شود، مطمئنا شاهد کاهش اثرات و آسیب‌های وقوع زلزله در کشور خواهیم بود.

کاستی‌های ساخت و سازها حاصل ضعف نظارتی

فاطمی می‌گوید: هرچند هم‌اکنون ساخت و سازهای ایران بر اساس ضوابط و مقررات موجود در آیین نامه 2800 و دیگر مقررات ملی ساختمان برای انواع سازه‌ها و سیستم‌های ساختمانی برای اجزای سازه و غیر سازه طراحی و ساخته می‌شوند اما امکان دارد در اجرا کاستی‌هایی نیز داشته باشند و ضعف‌هایی در ساختمان‌ها به علت نداشتن کیفیت مصالح ایجاد شود. در مجموع می‌توان گفت 60 تا 70 درصد سازه‌هایی که ساخته می‌شوند استحکام لازم را در برابر وقوع زلزله‌های احتمالی را دارند. در حال حاضر نیز پیگیری‌های زیادی صورت می‌گیرد تا تخلفی صورت نگیرد و ساختمان‌ها از استحکام لازم برخوردار باشند.

در حال حاضر ایران ضوابط و مقررات خوبی برای ساخت و سازها دارد و از نظر آیین نامه‌ها نه تنها کم و کسری از کشورهای پیشرو دنیا ندارد بلکه پیشگام تر نیز است. منتها اکنون ما از نظر نظارت بخش تولید مصالح و نظارت بر ساخت و سازها ضعف داریم. کاستی‌های موجود در ساخت و سازهای اصولی نتیجه ضعف نظارتی مان است که باید این بخش را تقویت کنیم.

اکنون طبق تحقیقات تقریبا 40 درصد از ساختمان‌های کلانشهر تهران در برابر زلزله آسیب پذیرند که آسیب پذیری آنها درجات مختلفی دارد. بر اساس نقشه‌های خطر و اطلاعات این مرکز، اغلب نواحی که دارای بافت‌های فرسوده هستند و بخشی از ساختمان‌هایی که قدمت ساخت آنها زیاد است و آیین نامه‌ها حساسیت زیادی برای اجرای ساخت و سازشان نداشت، بیش از سایر نواحی در معرض خطر و آسیب‌های احتمالی وقوع زمین لرزه قرار دارند.

ساختمان‌ها باید 100 درصد اصولی ساخته شوند

عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی می‌گوید:خوشبختانه پیشرفت‌های خوبی اکنون در صنعت ساختمانی کشور حاصل شده است و روز به روز شاهد بهتر شدن مصالح، پیشرفت سیستم‌های ساختمانی، روش‌های اجرای و استاندارد شدن ساختمان‌های کشور هستیم؛ اکنون در بحث ذخیره سازی انرژی، مصالح و مواد اولیه خوبی داریم و در ساخت و سازهایمان از پنجره‌های پی وی سی، شیشه‌های دو جداره و سه جداره استفاده می‌کنیم. مصالح نیز قابلیت عدم تبادل انرژی را فراهم می‌کنند اما در مقایسه با کشورهای پیشرو ما فاصله زیادی داریم زیرا ساختمان باید 100 درصد اصولی و با رعایت استاندارد های لازم ساخته شود حتی یک درصد غیر اصولی ساختن ساختمان نیز غیر قابل قبول است. ما اکنون 30 الی 40 درصد با این استانداردها فاصله داریم که جای نگرانی و تاسف دارد. ما اکنون امکانات و تکنولوژی‌های لازم را داریم. شرایط مان بد نیست. اگر نظارت‌ها دقیق‌تر شود، این مشکلات رفع خواهد شد. امیدواریم با روی کار آمدن دوره جدید مدیران نظام مهندسی و سختگیری بیشتر آنها شاهد بهبود روند ساخت و سازهای اصولی در ایران باشیم.

انتهای پیام/