آنا گزارش می‌دهد؛
ذبح یک سیمرغ در شب اختتامیه فیلم فجر/ جایزه بهترین فیلم مردمی را از نو تعریف کنیم
فارغ از این که تصمیم دبیر جشنواره چهلم برای حذف جایزه آرای مردمی تا چه اندازه درست است، از فردای برگزاری اختتامیه جشنواره چهلم باید به فکر انتخاب یک شیوه استاندارد برای جایزه بهترین فیلم از نگاه مردم بود.
به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، شامگاه امروز (جمعه ۲۲ بهمن ۱۴۰۰) چهلمین جشنواره فیلم فجر با برگزاری مراسم اختتامیه به پایان می‌رسد و سیمرغ‌های بلورین روی شانه صاحبان خود خواهد نشست. یکی از وجوه تمایز جشنواره فیلم فجر با سایر جشنواره‌های سینمایی امکان انتخاب یک فیلم از سوی مخاطبانی است که فیلم‌های حاضر در جشنواره را تماشا می‌کنند. این بخش در سی‌ونه دوره گذشته جز بخش‌های جذاب جشنواره بود است.
واکنش مسئولان جشنواره فیلم فجر
نحوه شمارش آرای مردمی در سال‌های اخیر به‌صورت دستی و کاغذی بود. بدین صورت که زمان خروج بیننده بخشی از بلیتی تماشای فیلم را داخل جعبه رأی‌گیری می‌انداخت و شمارش این آرا با نظارت خانه سینما بود. تا اینکه در سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر سامانه‌ای به‌نام «سمفا» طراحی شد تا آرای مردمی با دقت بیشتری بررسی شود. این سامانه به‌صورت لحظه‌ای مخاطبان را در جریان آرای داده شده به فیلم‌های جشنواره قرار می‌داد. اما متاسفانه سوءاستفاده‌هایی در مواجهه با این طراحی جدید رخ داد که این دوره از جشنواره با حواشی زیادی مواجه شد.
برخی صاحبان آثار به روند مبهم شمارش آرا معترض شدند. این شانزدهمین دوره ایست که سیمرغ بهترین فیلم مردمی در جشنواره قرار داده شده و از همان ابتدا هم حواشی‌هایی را به دنبال داشت. سال گذشته هم اعتراضاتی وجود داشت مبنی بر اینکه عده‌ای موفق نشدند از طریق پیامک رای خود را به فیلم موردنظر بدهند. در چهلمین جشنواره فیلم فجر نیز اتفاقی همانند دوره پیشین ابهامات بسیاری از سوی برخی فیلمسازان و صاحبان آثار در مورد اعتبار نظرسنجی مردمی سامانه سمفا مطرح شد که باعث واکنش مسئولان جشنواره فیلم فجر شد.
نامه رئیس سازمان سینمایی به دبیر جشنواره
با افزایش نارضایتی و اعتراضات گسترده، محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی از دبیر جشنواره چهلم خواست در زمینه اخذ آرای مردمی این دوره جشنواره، شفاف‌سازی کند. در متن این نامه آمده است: «احتراما، نظر به ادعاهای مطرح‌شده و اظهارات متناقض تعدادی از صاحبان آثار مبنی بر روند مبهم فرآیند آرای مردمی و تشکیک در این زمینه؛ به منظور حفظ و صیانت از حقوق همه آثار حاضر در بخش سودای سیمرغ و در راستای شفاف‌سازی فرایند آرای مردمی، شایسته است در اسرع وقت با تشکیل کمیته‌ای متشکل از مدیران کمیته نمایش و سالن‌های سینما، فناوری و اطلاعات، سمفا و حراست نسبت به بررسی دقیق وضعیت و واکاوی شبهات مطرح‌شده، راستی‌آزمایی صورت گرفته و نتیجه در اولین فرصت به این‌جانب گزارش شود.
با تشکر
محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی»
مسعود نقاش‌زاده، دبیر جشنواره پس از دریافت این نامه و اعتراضاتی که صورت گرفت، کمیته‌ای را مأمور بررسی و پیگیری ادعاهای مطروحه در مورد صحت و دقت آرای مردمی جشنواره کرد.
تکمیل ظرفیت بلیت یا سالن‌هایی که خالی ماندند؟!
علی مرادخانی مدیر روابط عمومی بنیاد فارابی درباره حواشی سامانه سمفا، گفت: «من می‌گویم یا واقعا باید مسئله رای‌گیری مردمی برای فیلم‌ها روشن شود و یا باید به کل این رای‌گیری را از ساختار جشنواره فیلم فجر حذف کنیم. در حال حاضر صحبت بر سر نحوه رای‌گیری مردمی برای فیلم‌های چهلمین جشنواره فیلم فجر در پردیس‌های سینمایی کوروش و لوتوس است. به‌نظرم مسئولان این پردیس‌های سینمایی باید بیایند و پاسخگوی سوالات باشند تا سوء تفاهم‌ها رفع شوند، چراکه ما در این روزگار ناگزیر به شفافیت هستیم. هم‌اکنون تولیدکنندگان فیلم‌های «شادروان»، «مرد بازنده»، «دسته دختران» و «موقعیت مهدی» اعتراضشان به نحوه رای‌گیری مردمی برای فیلم‌ها را اعلام کرده‌اند. در برخی مواقع دیده شده است که تعداد زیادی بلیت برخی از فیلم‌ها به فروش رفته اما سالن‌های اکران آن فیلم‌ها خالی بوده است، گویا در چنین مواقعی نهاد یا شخصی تمامی بلیت‌ها را خریداری کرده است تا بگوید فیلم مورد نظر با استقبال خوبی مواجه شده است.»
از بین رفتن حقوق آرای مردمی در سامانه سمفا
عباس نادران، تهیه‌کننده فیلم «شادروان» با انتقاد از شیوه رای‌گیری برای انتخاب بهترین فیلم از نگاه مردم در جشنواره فیلم فجر، اظهار کرد: برخی قبل از جشنواره فیلم فجر امسال می‌گفتند که در سال‌های گذشته برای دریافت سیمرغ مردمی، بعضی از تهیه‌کننده‌ها ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون هزینه می‌کردند و سیمرغ را دریافت کردند. ظاهراً امسال اتفاقاتی افتاده که دیگر خیلی نیاز به هزینه‌های میلیونی برای گرفتن سیمرغ مردمی نیست. آن چیزی که با توجه به شواهد و اسناد وجود دارد، تخلف گسترده طراحی شده سامانه سمفا جشنواره برای برخی از فیلم‌ها است؛ اینکه برای مخاطبان حاضر در سالن سینما پیام آرای مردمی ارسال نمی‌شود، وقتی ارسال می‌شود که زمان رأی دادن منقضی شده یا اینکه پیام می‌رود، کُد تعریف نمی‌رود؛ در هر سیستمی یک درصد خطا قابل قبول است. یعنی برای یک سیستم ۳ درصد تا ۵ درصد اشتباه و ایراد سیستماتیک وجود دارد، اما در یک سالن سینما، ۳۹۷ نفر حضور داشتند. فقط و فقط برای ۲۰ نفر از آن ۳۹۷ پیامک نظرسنجی ارسال شده است! این دیگر یک اشتباه سیستماتیک نیست. این یک کار طراحی شده از طرف سامانه سمفا برای از بین بردن حقوق آرای مردمی است.
مطالبه تهیه‌کننده «شادروان» از مسئولان جشنواره
نادران در ادامه خاطرنشان کرد: مطالبه ما دو چیز است؛ آرایی که در آن به نفع یک فیلم مشخص تخلف شده باید ابطال شود. نکته دیگر اینکه برای مخاطبان فیلم‌های «شادروان»، «مرد بازنده»، «دسته دختران» و چند فیلم دیگر که امکان رأی مردمی را نداشتند، پیامک برای همه افرادی که بلیت تهیه کردند، ارسال شود تا برای امکان رأی‌دهی در دسترس آن‌ها قرار بگیرد. اگر ما نتوانیم در طول این جشنواره حق خودمان را از سامانه سمفا بگیریم، من خودم شخصاً تا حصول نتیجه از همه مراجع قانونی که لازم باشد این ماجرا را پیگیری می‌کنم و کوتاه نمی‌آیم. دلیل‌اش این است که یک عده که در این قصه منافع مشترک دارند، حیثیت جشنواره فجر را به بازی گرفته‌اند.
خواستار حذف سیستم رأی‌گیری سمفا
تهیه‌کننده فیلم «شادروان» با اشاره به اینکه دبیر جشنواره، مسعود نقاش‌زاده اجازه نمی‌دهد حقی تضییع شود، بیان کرد: از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس سازمان سینمایی عاجزانه تقاضا دارم که اجازه ندهند عده‌ای سودجو همانند سال‌های گذشته، حیثیت فرهنگی جمهوری اسلامی را به بازی بگیرند. از دستگاه فرهنگی دولت سیزدهم توقع می‌رود که وقتی شعار مبارزه با فساد و برقراری عدالت را می‌دهند، الان که جشنواره فیلم فجر با چنین فسادی مواجه شده، باید جلوی این فساد بایستیم. ادعای ما تهیه‌کنندگان صحت‌سنجی شود؛ یا ما دروغ می‌گوییم که قطعاً باید به اشد مجازات با ما برخورد شود یا اینکه حقیقت را بازگو کرده‌ایم و باید حق ما را بدهند. واضح و مبرهن است؛ سامانه سمفا اساساً صلاحیت این را ندارد که آرای مردمی را به‌عنوان مهم‌ترین سیمرغ مردمی بررسی کند و آرای مردمی را بگیرد. این سیستم رأی‌گیری باید منزوی و برداشته شود.
این دیگر سیمرغ مخاطب‌پسندترین فیلم نیست!
هم‌چنین محمدرضا منصوری، تهیه‌کننده فیلم سینمایی «دسته دختران» درباره اختلالات اخیر در سامانه ثبت آرای مردمی چهلمین جشنواره فیلم فجر، اظهار کرد: «در روزهای اخیر بسیار شاهد عدم ارسال پیامک نظرسنجی یا تاخیر در ارسال پیامک در برخی سینماهای خاص برای مخاطبان فیلم بودیم. در حالی که انتظار می‌رفت با آنلاین و هوشمند شدن سامانه ثبت آرای مردمی در جشنواره فجر توسط سامانه سمفا، از میزان شائبه‌ها و نگرانی‌ها درباره صحت و سقم آرای مردمی کاسته شود، در یکی دو سال اخیر شاهد اتفاقات عجیب و غریب‌تری هستیم. به طوری که مواردی بوده که حتی فیلم دیگری را دیده‌اند، اما پیامک نظرسنجی فیلم دیگری برای آن‌ها ارسال می‌شود!»
منصوری با اشاره به آن‌که نمی‌توان تاثیر تعداد تماشاگر و مخاطب فیلم‌ها را در بررسی کیفی آرای مردمی نادیده گرفت، بیان کرد: «توجه به میانگین رأی اتفاق خوبی است، اما مگر می‌شود فیلمی با تنها ۳۰۰ رأی در میان فیلم‌های بالای جدول باشد! این دیگر سیمرغ مخاطب‌پسندترین فیلم نیست وقتی کمتر از یک‌سوم متوسط مخاطبان فیلم‌های جشنواره آن فیلم را حتی برای دیدن انتخاب نکرده‌اند.»
بیشتر بخوانید:
- سمفا؛ مرجعی برای حفظ آرای مردمی جشنواره یا عامل حذف آن؟
- مسئله رای‌گیری مردمی فیلم‌های جشنواره در سمفا روشن شود/ «بدون قرار قبلی» برداشتی از داستان‌های مصطفی مستور است
- درخواست اهالی سینما برای ابطال آرای «سمفا»/ «سیمرغ مردمی» با سرهم‌بندی‌های «سمفا» معتبر نمی‌ماند
- افشاگری تهیه‌کننده «شادروان» درباره دست کاری آرای مردمی در جشنواره فیلم فجر/ اجازه نمی‌دهیم حقمان پایمال شود!
و اما پر کشیدن سیمرغ بهترین فیلم از نگاه مردمی
کمیته کارشناسی بررسی آرای مردمی اعلام کرد به‌دلیل پاره‌ای از اشکالات و نقص فنی در ارسال پیامک، بعضی از مخاطبان آن را دریافت نکرده‌اند. قطعی و اختلال اینترنت در برخی سینماها، نتایج نظرسنجی مردمی برای ستاد جشنواره را غیرقابل اطمینان کرد. زیرا از خرید بلیت توسط تماشاگران واقعی، تا حضور تماشاچی در سینما، دریافت بلیت فیزیکی و پیامک توسط تماشاگر و نهایتاً ثبت رأی در سامانه، زنجیره‌ای از فرآیندهای فنی و انسانی مختلف را در بر می‌گیرد که باید در همه مراحل اطمینان‌بخش باشد تا بتوان به دقت نتایج اعتماد کرد.
بنابراین نقاش‌زاده به‌خاطر صیانت از آرای مردم، حفظ حقوق صاحبان آثار و جلوگیری از ضایع شدن کوچک‌ترین حقی از فیلمسازان، خبر حذف جایزه داوری مردمی را در این دوره از جشنواره داد. وی علت این امر را فقدان سازوکار مطمئن برای دسترسی به آرای واقعی تماشاگران اعلام کرد.
با نظرات علاقه‌مندان سینما بازی نشود!
سعید الهی، دبیر بخش فرهنگی جشنواره نیز در صفحه شخصی خود با انتشار عکسی ضمن تأیید اقدام محمد خزاعی و مسعود نقاش‌زاده، به انتقاد از سیستم رأی‌گیری سمفا پرداخت.
گزینه ضعیف یا متوسط ندارد؟!
از سویی دیگر کیوان کثیریان، روزنامه‌نگار و منتقد سینمایی نیز در صفحه شخصی خود از حذف سیمرغ آرای مردمی ناراضی بوده و با انتشار عکسی واکنش نشان داد.
حذف بخش آرای مردمی در شأن جشنواره فجر نبود
برخی از فیلمسازان از نتیجه رأی‌گیری این سامانه ابراز نارضایتی کرده بودند و معتقد بودند استفاده بی‌دلیل و فکر نشده از سامانه فروش سمفا و کنار گذاشتن نظارت صنفی خانه سینما بر روند رأی‌گیری مردمی، نتیجه‌ای جز بی‌اعتبار کردن مهم‌ترین سیمرغ جشنواره نداشت. با این حال بسیاری از اهالی سینما معتقدند که آرای مردمی واقعی یعنی تعداد بلیت‌های فروخته شده برای یک فیلم و حتی زمانی که این روند به صورت دستی و کاغذی صورت می‌گرفت قابل اعتمادتر بود. در این میان نیاز به مرجعی دقیق و امین برای حفظ و صیانت از آرای مردمی به شدت احساس می‌شود.
مهم‌تر از این که تصمیم دبیر جشنواره چهلم برای حذف جایزه آرای مردمی تا چه اندازه درست است، از فردای برگزاری اختتامیه جشنواره چهلم باید به فکر انتخاب یک شیوه استاندارد برای جایزه بهترین فیلم از نگاه مردم باشیم. اگر در سال‌های آتی این جایزه باز هم به جشنواره راه پیدا کرد باید با یک سازوکار تعریف شده و تامین زیرساخت‌های فنی همراه باشد تا به اعتبار جشنواره فیلم فجر افزوده شود. حذف بخش آرای مردمی در شأن جشنواره‌ای با این قدمت نبود. امیدواریم در سال‌های آینده با رفع ایراداتی که امسال به این سیستم رأی‌گیری وارد است، این روند به‌طور دقیق‌تر و آسان‌تر اطلاع‌رسانی شود.
انتهای پیام/۱۱۰/
انتهای پیام/
