تکمیل شبکه ملی اطلاعات فرصت‌های زیادی را برای کشور ایجاد می‌کند/ تکرار مکررات در صنعت فناوری اطلاعات

گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا- علیرضا باجلان، فناوری‌های دیجیتال و دستگاه‌های هوشمند نقش کلیدی در توسعه اقتصاد دیجیتال در سراسر دنیا دارند و از همین رو دولت‌ها سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در این حوزه می‌کنند و مشوق‌های زیادی برای گسترش فعالیت بخش خصوص در زمینه هوش مصنوعی در نظر می‌گیرند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان هوش مصنوعی فناوری تعیین کننده جایگاه علمی و اقتصادی کشورها در سال‌های آینده است.

طبق گزارش‌های بین‌المللی و اسناد منتشر شده در سایت تحلیلی استاتیتا(Statista) ارزش بازار هوش مصنوعی در سراسر دنیا تا سال ۲۰۲۵ به بیش از ۱۲۶ میلیارد دلار می‌رسد و دستگاه‌های توسعه‌یافته با استفاده از این فناوری نقش محوری در صنایع خودروسازی، هوافضا و دیگر صنایع خواهد داشت. هم اکنون کشورهای چین و آمریکا بیشترین میزان سرمایه‌گذاری را در حوزه هوش مصنوعی داشته و به‌سرعت در حال تکمیل پروژه‌های خود هستند. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که بازار نرم‌افزارهای مجهز به هوش مصنوعی در سال آینده میلادی نسبت به سال ۲۰۲۱ بیش از ۲۱.۳ درصد افزایش می‌یابد و به رقمی بالغ بر ۶۲.۵ میلیارد دلار می‌رسد.

بیشتر بخوانید:

تک‌روی در فناوری اطلاعات معنی ندارد/ از فناوری بومی غفلت نکنیم

باید نگرش‌ها درباره حمایت از کسب‌وکارهای ایرانی تغییر کند/ حل مشکلات صنعت فناوری اطلاعات با تعامل بخش خصوصی و دولتی

در سال‌های اخیر دانشمندان کشورمان فعالیت‌های گسترده‌ای برای دستیابی به جدیدترین فناوری‌های جهان انجام داده‌اند و با وجود تحریم‌های ظالمانه آمریکا که محدودیت‌های بسیاری را برای واردات تجهیزات ایجاد می‌کند دستاوردهای کاربردی را در اختیار صنایع داخلی قرار داده‌اند. اگرچه اعتماد به ظرفیت‌های داخلی همواره نشان داده است مهندسان ایرانی در هر شرایطی توان تأمین زیرساخت‌های لازم برای دستیابی به اهداف تعیین شده حوزه در اقتصاد دیجیتال را دارند ولی نباید اهمیت ارتباط با کشورهای غرب آسیا و سایر مناطق جهان را نادیده گرفت. قطعاً به‌کارگیری دیپلماسی فناوری از سوی تمامی دستگاه‌های کشور می‌تواند تأثیر چشمگیری در ارتقای جایگاه صنعت فناوری اطلاعات داشته باشد. در همین رابطه با محمد کشوری کارشناس فناوری اطلاعات گفت‌وگو کردیم. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را مشاهده می‌کنید:

خدمات ارتباطات و فناوری اطلاعات به اندازه کافی در کشور توسعه نیافته است

آنا: فعالیت‌های انجام شده برای توسعه دسترسی به اینترنت در دولت قبل را تا چه میزان بر ارتقای جایگاه صنعت فناوری اطلاعات مؤثر می‌دانید؟

کشوری: اگرچه فعالیت‌هایی در زمینه توسعه زیرساخت‌ها در دولت قبل انجام شد ولی معمولاً ایران در شاخص فناوری اطلاعات جهانی نظیر شاخص مخابرات جایگاه مطلوبی ندارد. دستیابی به رتبه‌هایی بالاتر از ۷۰ در شاخص‌های بین‌المللی مخابرات بسیار سخت است و باید تلاش کنیم که در زمینه ارتباطات و فناوری اطلاعات شرایط بهتری در کشور فراهم شود. اخیراً ایران در زیرساخت مرتبط با تلفن همراه نسبت به پهن‌باند ثابت امتیازات جهانی بیشتری گرفته است. اکنون تقریباً همه مردم ایران تلفن ثابت دارند ولی خدمات ارتباطات و فناوری اطلاعات در این حوزه به اندازه کافی توسعه نیافته است.

مسئولان در هر دولتی تلاش کرده‌اند جایگاه فناوری اطلاعات ایران بر اساس شاخص‌های جهانی را بالا ببرند و تا حدودی نیز در این کار موفق بوده‌اند. باتوجه به اینکه کشورهای مختلفی در جهان به طور مستمر در توسعه شبکه‌های ارتباطی خود هستند و سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در این زمینه انجام می‌دهند باید ابتدا مراقب باشیم در فهرست‌های جهانی سقوط نکنیم و سپس جایگاه خود را ارتقا دهیم. قطعاً دولت سیزدهم برای سرمایه‌گذاری در صنعت فناوری اطلاعات کار مشکلی در پیش دارد و باید توجه مضاعفی به این بخش شود.

رفع نیازهای صنعت فناوری اطلاعات با تکمیل شبکه ملی اطلاعات

آنا: برنامه‌های دولت سیزدهم به‌ویژه شبکه ملی اطلاعات چطور می‌تواند زمینه توسعه صنعت فناوری اطلاعات ایران را فراهم کند؟

کشوری: شبکه ملی اطلاعات پروژه بسیار گسترده‌ای است و از بخش‌های مختلفی تشکیل می‌شود. راه‌اندازی این شبکه می‌تواند بخش قابل توجهی از نیازهای داخلی را رفع و فرصت‌های زیادی را برای کشور ایجاد کند. البته به شرطی که سرمایه‌گذاری لازم صورت گیرد. اگر سرمایه لازم برای تکمیل این شبکه اختصاص داده نشود مانند برخی دیگر از پروژه‌ها نتیجه مطلوب حاصل نشده و در نهایت طرح شکست خورده باقی می‌ماند. یعنی صرفاً زمانی تلف شده و بودجه‌ای به هدر می‌رود.

در صورتی که اهداف شبکه ملی اطلاعات محقق و به تمامی جزئیات توجه شود قطعاً بستر لازم برای توسعه صنعت فناوری اطلاعات در کشور فراهم می‌شود. یعنی در حوزه‌های مختلف نظیر خدمات، محتوا و ارتباطات رشد و اشتغال‌زایی را مشاهده می‌کنیم.

اهمیت ارزیابی جزئیات صنعت فناوری اطلاعات با شاخص‌های معین

آنا: مهم‌ترین عوامل مانع تکمیل شبکه ملی اطلاعات چیست و چرا با وجود اینکه بیش از ۱۶ سال از زمان مطرح شدن اجرای این طرح در کشور می‌گذرد هنوز نتواسته‌ایم زیرساخت‌های لازم را فراهم کنیم؟

کشوری: قطعاً فقط یک عامل مانع از اجرای طرحی ملی نمی‌شود. گاهی اوقات شاخص‌هایی که برای رسیدن به موفقیت تعیین می‌شود اشتباه است. به طور طبیعی شاخص باید بر اساس رشد محصولی خاص نباشد. اگر دولت اعلام کند به شرکت‌های حوزه فناوری اطلاعات وام و تسهیلات می‌دهد احتمالاً شرکت‌های زیادی برای دریافت وام اقدام می‌کنند ولی مشخص نیست در آینده نتیجه مطلوب حاصل می‌شود یا خیر؟ به نظر بنده این گونه حمایت‌ها باید بر اساس خروجی هر شرکت باشد زیرا سطح علمی و فنی کار در این بالاتر می‌رود و دست رانت‌خواران و واسطه‌ها نیز از بازار فناوری اطلاعات کوتاه می‌شود.

اکنون دیگر مشکلی در صنعت فناوری اطلاعات وجود ندارد که نهادهایی مثل مجلس و دولت از آن اطلاع نداشته باشند و آنچه مهم است رفع این مشکلات است

بعضی مواقع دولت تنها بر اساس تعداد کارمندان یک شرکت تسهیلاتی را در اختیار آن‌ها می‌گذارد و کاری به تخصص و کیفیت عملکرد هر کارمند و کل آن مجموعه ندارد یا در موردی دیگر هزینه گمرک را برای گوشی‌های هوشمند خارجی افزایش دادند در صورتی که محصول با کیفیت داخلی به اندازه کافی تولید نشده است. از همین جهت اشاره می‌کنم که قبل از هر اقدامی عوامل تأثیرگذار و تأثیرپذیر باید به خوبی شناخته شود و سپس اقدامات لازم صورت گیرد. به عنوان مثال گوشی نسبت به لپ‌تاپ شرایط متفاوتی دارد و هر کدام باید شاخص‌های ارزیابی معینی داشته باشند.

اهمیت توسعه تعامل بین‌المللی انتقال دانش و فناوری به کشور

آنا: دیپلماسی فناوری و ارتباط با کشورهای صاحب‌نام در حوزه فناوری اطلاعات چقدر بر رشد بازار این صنعت در ایران مؤثر است؟

کشوری: کشور همیشه به تعامل بین‌المللی هم از جنبه انتقال دانش و هم از لحاظ انتقال فناوری نیاز دارد. حتی می‌توانیم در این زمینه با کشورهای غرب آسیا نیز ارتباطات گسترده‌تری را برقرار کنیم. این تعاملات بازار گسترده‌تری را برای پلتفرم‌های ایرانی فراهم می‌کند. البته ایران همواره تحت فشار تحریم قرار دارد ولی این به معنای آن نیست که نمی‌توانیم هیچ اقدامی برای ارتقای جایگاه بین‌المللی فناوری اطلاعات در کشور بکنیم. هم اکنون فرصت‌های زیادی برای حضور پلتفرم‌های ایرانی در بازارهای منطقه‌ای و حتی فرامنطقه‌ای وجود دارد.

فعالیت اپلیکیشن‌های ایرانی در بازاری چند میلیون دلاری

آنا: به نظر شما ظرفیت عرضه سرویس‌های بین‌المللی در پلتفرم‌های ایرانی وجود دارد؟

کشوری: بله در بسیاری از حوزه‌ها این ظرفیت وجود دارد. اکثر ظرفیت‌های موجود در صنعت فناوری اطلاعات ایران بالقوه است و اگر بخواهیم متناسب با شرایط موجود اقدام کنیم باید برنامه‌ریزی دقیقی صورت گیرد و در بهترین حالت می‌توانیم بازاری چند میلیون دلاری برای اپلیکیشن‌های ایرانی در منطقه ایجاد کنیم. ظرفیت بازار فناوری اطلاعات در غرب آسیا بسیار بالا و بیش از چند صد میلیارد دلار است و رسیدن به جایگاه مطلوب در این بازار برای صنعت فناوری اطلاعات ایران با امکانات کنونی سخت به نظر می‌رسد.

صنعت فناوری اطلاعات در انتظار اقدام دولت برای رفع چالش‌های اساسی

آنا: تعاملات بخش‌های دولتی و خصوصی تا چه میزان مسیر دستیابی به اهداف اقتصاد دیجیتال در کشور را هموار می‌کند؟

کشوری: بدون شک تعامل بین بخش خصوصی و دولتی مهم است ولی اگر این تعامل صرفاً به برگزاری چند جلسه و نمایشگاه اختصاص یابد تکرار مکررات می‌شود و اتفاقاً تأثیر منفی بر فعالیت‌های شاغلان صنعت فناوری اطلاعات می‌گذارد. اکنون دیگر مشکلی در این صنعت وجود ندارد که نهادهایی مثل مجلس و دولت از آن اطلاع نداشته باشند و آنچه مهم است رفع این مشکلات است. این انتظار وجود ندارد که همه مشکلات در مدت زمانی کوتاه حل شود و توقع داریم چالش‌های اساسی این حوزه در چهار سال آینده برطرف شود. در واقع باید مشکلاتی که با تصمیم درست امکان حل شدن دارند در اولویت قرار بگیرند.

افزایش غیرمنطقی تعرفه اپراتورها مردم و دولت را متضرر می‌کند

آنا: برخی از اپراتورها در مذاکرات خود با نهادهای دولتی همواره موضوع افزایش تعرفه را مطرح می‌کنند باتوجه به اینکه بخش عمده‌ای از صنعت فناوری اطلاعات کشور خدمات‌گیرنده از اپراتورها محسوب می‌شوند آیا ارجرای چنین سیاست‌های به بدنه این صنعت صدمه نمی‌زند؟

کشوری: افزایش تعرفه نباید به نحوی باشد که صنعت فناوری اطلاعات آسیب ببیند. مسئله مهم این است که در قبال آن افزایش تعرفه سرمایه‌گذاری خوبی صورت گیرد و اپراتورها به فعالان صنعت فناوری اطلاعات تعهد دهند که از آن‌ها حمایت می‌کنند. در غیر این صورت در طولانی مدت هم خود اپراتورها متضرر می‌شوند و هم مردم آسیب می‌بینند و دولت مجبور به پرداخت هزینه‌های کلان برای تأمین امکانات زیرساختی می‌شود.

انتهای پیام/۴۱۴۴/