توسط متخصصان یک شرکت دانشبنیان؛
حجت‌اسلام‌والمسلمین خسروپناه:
دانشگاه‌های کشور مسئول تولید دانش حکمرانی مطلوب هستند
معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه‌آزاد اسلامی گفت: دانشگاه‌های کشور مسئول تولید دانش حکمرانی حکمی با توجه به مبانی و اصول و اهداف هستند.
به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگ گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، نشست «حکمرانی مطلوب» به همت اداره تشکل‌های اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی و با حضور حجت‌اسلام‌والمسلمین خسروپناه، معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه‌آزاد اسلامی برگزار شد.
اصل ولایت از اصول اصلی حکمرانی حکمی است
حجت‌اسلام‌والمسلمین خسروپناه، معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی در این نشست گفت: اگر بخواهیم اصلی را نام ببریم که هم حاکمیت اسلامی و هم مشارکت و هم مشاورت در آن باشد واژه ولایت است. در حکمرانی حکمی اصل ولایت‌مداری مطرح است ولایت در اسلام معنای خاصی دارد برخی ولایت را به معنای حکومت و سلطنت می‌دانند برخی آن را معادل محبت قرار می‌دهند که همه این‌ها تنها عناصری از معنای ولایت هستند. عرب به طنابهایی که به هم بافته می‌شود و طنابی ضخیم و محکم و ناگسسته ایجاد می‌کند ولایت می‌گوید که با آن اشیاء را جابجا می‌کنند
حجت‌اسلام‌والمسلمین خسروپناه افزود: معنای دقیق ولایت پیوند ناگسستنی بین امت و ولی است، لذا برخی خیال کردند ولایت مطلقه فقیه با مردم‌سالاری دینی پارادوکسیکال است چون تفکر و ایدئولوژی غربی یا به دولت حداکثری و مشارکت حداقلی یا دولت حداقلی و مشارکت حداکثری را می‌پذیرد اما دولت حداکثری و مشارکت حداکثری را نمی‌پذیرد ولی ولایت پیوند وثیق امت و ولی را رقم می‌زند یعنی در دوران غیبت، فقیه هم از ولایت مطلقه برخوردار است و متولی اجرای همه احکام و حقوق است اما این احکام و حقوق باید در دست مردم باشد. لذا دولت حداکثری با مدیریت حداکثری باید در کنار مشارکت حداکثری مردم برای تحقق گام اجتماعی قدم بردارد.
اصول تسهیل‌گری و مسئولیت‌پذیری و شفاف‌سازی از اصول مشترک بین حکمرانی مدرن و حکمرانی حکمی است
وی گفت: در حکمرانی حکمی علاوه بر ولایت به اصول دیگری هم باید توجه کنیم مثلا یکی از اصولی که حکمرانی غربی به آن توجه دارد اصل تسهیل‌گری است و باید آن را در حکمرانی حکمی هم بپذیریم. اینکه کارها راحت به نتیجه برسد و پیچیدگی در آن نباشد مورد نظر حکمرانی حکمی است. حکمرانی حکمی تابع مدارای با مردم است دین اسلام هم دین سهله سمحه است و آیاتی چون «لایکلف الله نفسا الا وسعها» و «یرید الله بکم الیسر و لایرید بکم العسر» موید آن است.
معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه‌آزاد اسلامی ادامه داد: با این اوصاف وقتی وضعیت حکمرانی در حوزه اقتصاد و تولید در کشور را مشاهده کنیم، متوجه می‌شویم نه تنها تسهیل‌گری نیست که بلکه سخت‌گیری‌های زیادی را تحمیل می‌شود و فرد تولید کننده علاوه بر از این اداره به آن اداره شدن مجبور به رشوه دادن و التماس هم می‌شود اما باز هم ۲-۳ سال معطل می‌شود، چون تسهیل‌گری نیست و اصل تسهیل‌گری از اصول مهمی است که در حکمرانی مدرن بر آن توجه دارند و کاملا هم از مبانی اسلامی به دست می‌آید. اصل لاحرج، اصل لاضرر و اصل مدارا از لوازم اصل تسهیل‌گری هستند.
وی ادامه داد: اصل دیگری که در حکمرانی مدرن به آن توجه دارند و مورد قبول حکمرانی اسلامی هم هست اصل مسئولیت‌پذیری و شفاف‌سازی است، کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته. مسئول باید شفاف و پاسخگو باشد و کاملا از نامه ۵۳ نهج‌البلاغه امیرالمومنین به دست می‌آید که واقعا یک منافیست حکمرانی است. مسئولیت‌پذیری و شفاف‌سازی و پاسخگویی به عنوان ویژگی‌های حکمرانی، کاملا از نصوص دینی قابل دریافت است.
اصل مدیریت جهادی و اصل شبکه‌سازی مختص حکمرانی حکمی هستند
حجت‌اسلام‌والمسلمین خسروپناه عنوان کرد: اما در فرهنگ خودمان اصولی داریم که در حکمرانی حکمی کاملا اثرگذار است اما در حکمرانی مدرن وجود ندارد مانند اصل مدیریت و روحیه جهادی. جهاد تلاش فراوان فی‌سبیل‌الله با اموال و انفس است به ویژه در برابر تهدیدهای دشمن در عرصه‌های مختلف علمی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی. علاوه بر جهاد با نفس و جهاد نظامی، جهاد علمی و اقتصادی هم مهم است در جهاد هم معمولا جنگی و تهدیدی وجود دارد. امروز بسیاری از جنگ‌ها ماهیت شناختی پیدا کرده است و هر جنگی جهاد مختص به خود را می‌خواهد. جنگ اقتصادی جهاد اقتصادی می‌طلبد. مدیریت جهادی بسیار کارآمدتر از مدیریت بوروکراسی اداری ساعتی است. جهاد سازندگی نمونه مدیریت جهادی است که از زمانی که با وزارت راه و شهرسازی ادغام شد تبدیل به مدل اداری گردید.
معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه‌آزاد اسلامی گفت: اصل شبکه‌سازی و جبهه‌سازی نیز از اصل ولایت استخراج می‌شود. وقتی مطابق اصل ولایت پیوند ناگسستنی ولی و مولی الیه رقم خورد حتما یک شبکه‌سازی باید شکل بگیرد.
وی گفت: در غرب سه سبک حکمرانی هرمی، بازاری و شبکه‌ای را ارائه می‌کنند. حکمرانی شبکه‌ای در هم تنیدگی مردم و دولت است. اگرچه دولت سیاستگذاری می‌کند ولی باید با مشارکت ذی‌نفعانی که در جامعه فعالیت می‌کنند سیاستگذاری کند. اینکه دولت خودش به تنهایی سیاستگذاری کند که کدام کار انجام شود و کدام نشود خارج از حکمرانی شبکه‌ای است و نتیجه آن چیزی جز سیاستگذاری از بالا به پایین نخواهد بود. اما در حکمرانی شبکه‌ای پیوند نظام‌وار و منظومه‌ای بین دولت و مردم وجود دارد منظور از مردم هم احزاب یا صرفا بخش خصوصی نیست بلکه کل مردم منظور است که باید در این شبکه قرار بگیرند.
حکمرانی حکمی مبانی را از فلسفه و کلام و عرفان و اصول و اهداف را از ایدئولوژی‌ها می‌گیرد
حجت‌اسلام‌والمسلمین خسروپناه تاکید کرد: حکمرانی به معنای جدید سیاستگذاری، تنظیم‌گری و خدمات مبتنی بر مبانی فلسفی و اصول و اهداف است مبانی از فلسفه‌ها گرفته می‌شود و اصول و اهداف از ایدئولوژی‌ها گرفته می‌شود ما هم معتقد به حکمرانی حکمی هستیم که مبتنی بر مبانی حکمی است و حکمت به معنای فلسفه و کلام و عرفان و اهداف را هم از عقل و نقل(شرع) به دست می‌آوریم.
دانشگاه‌های کشور باید دانش حکمرانی را تولید کنند
معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه‌آزاد اسلامی تصریح کرد: ۲۰ اصل به عنوان اصول حکمرانی حکمی ذکر شده است و مبانی هم که مبانی هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی و انسان‌شناختی و دین‌شناختی است. به نظر می‌رسد باید دانش دانشگاه‌های کشور تامین کننده دانش مورد نیاز حکمرانی باشد. یک حکمرانی عمومی وجود دارد که ذیل آن حکمرانی‌های تخصصی مانند حکمرانی آب، حکمرانی کشاورزی، حکمرانی تغذیه و ... مطرح می‌شود. ابتدا لازم است این حکمرانی‌ها تعریف و احصاء شود، سپس دانشکده‌ها را براساس حکمرانی‌های مورد نیاز تعریف کنیم که ذیل آن گروه‌ها و رشته‌های ناظر به آن حکمرانی تعریف شود مثلا روانشناسی ناظر به حکمرانی کشاورزی غیر از روانشناسی ناظر به تغذیه است. مشترکاتی دارند اما تفاوت‌هایی هم دارند مثلا هم اکنون مزیت کودهای طبیعی نسبت به کودهای شیمیایی آشکار است اما فرهنگ روانشناسی کشاورزان زیر بار کود طبیعی نمی‌رود این موضوع نیازمند کار تحقیق در حوزه روانشناسی است که چه عاوملی روحیه کشاورزان را به سمت خاصی متوجه ساخت. اگر دانشگاه‌های ما به این سمت بروند بسیاری از مشکلات کشور در دانشگاه قابل حل است.
انتهای پیام/۴۱۶۲/
انتهای پیام/
آنا گزارش می دهد؛
پنج فناوری نوآورانه حفظ و مدیریت آب کدامند؟
آیا تاکنون مجله علمی نظر شما را جلب کرده است؟