پرونده‌ای برای نجومی‌ها/ ۱؛ عرفانی:
منجمان ایرانی از اسرار آسمان می‌گویند/ هفته جهانی نجوم فرصتی برای نزدیک شدن به آسمان
عضو هیئت علمی دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان گفت: در طول هفته جهانی نجوم کارشناسان مفاهیم این حوزه را با زبانی ساده برای علاقه‌مندان بیان کرده و می‌کوشند مردم را بیش از گذشته به مطالعه دانش نجوم ترغیب کنند.
گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا- علیرضا باجلان؛ علم نجوم و مطالعه اجرام آسمانی یکی از جذاب‌ترین حوزه‌های دانش است که قرن‌ها انسان‌ها می‌کوشند آگاهی خود را در مورد در این رشته افزایش دهند. ایرانیان همواره در طول تاریخ همواره در دانش نجوم سرآمد بوده و دانشمندان بزرگ ایرانی خدمات ارزشمندی برای توسعه دانش نجوم داشته‌اند. با توجه به اهمیت علم نجوم و لزوم آشنایی همگانی هر ساله هفته‌ای با نام هفته جهانی نجوم در ایران و سایر نقاط جهان برگزار می‌شود.
بیشتر بخوانید:
نجوم جذاب، همچنان علم پرطرفدار / از فتح تپه‌های باستانی تا ساخت تلسکوپ‌های فضایی
امسال هفته جهانی نجوم از ۲۰ تا ۲۶ اردیبهشت ماه برگزار می‌شود و قرار است در طول این هفته برنامه‌های متعددی برای علاقه‌مندان به علم نجوم برگزار شود. در همین رابطه با انسیه عرفانی، عضو هیئت مدیره انجم نجوم ایران، عضو هیئت علمی دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان و عضو آکادمی جوانان جهان گفت‌وگو کردیم. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را مشاهده می‌کنید:
آنا: لطفاً در مورد برنامه‌های هفته جهانی نجوم در ایران توضیح دهید و آیا این رویداد با همکاری نهادهای بین‌المللی در کشور برگزار می‌شود؟
عرفانی: رویداد هفته جهانی نجوم از سال ۱۳۸۰ در ایران برگزار می‌شود و برنامه این رویداد برای سازمان جهانی نجوم نیز ارسال می‌گردد. در سال ۱۹۷۳ ایده برگزاری چنین هفته‌ای از سوی داگ برگر، رئیس انجمن نجوم کالیفرنیا برای آشنایی بیشتر مردم با آسمان شب داده شد و از آن زمان تاکنون هفته جهانی نجوم هرساله برگزار می‌شود. برگزاری این رویداد علاوه بر اینکه کنجکاوی مردم نسبت به اسرار آسمان شب را تحریک می‌کند، تلنگری برای جلب توجه عمومی به موضوع آلودگی‌های نوری و موانعی است که فرصت انسان‌ها برای مشاهده اجرام آسمانی را هر روز محدود می‌سازد.
شعار هفته جهانی نجوم امسال در ایران «نجوم ۱۴۰۰، افق پیش‌رو» است. این شعار با توجه امید برای چشم‌اندازی که انجمن نجوم ایران برای توسعه علم نجوم در ایران در نظر گرفته انتخاب شده است. درحقیقت مدیران انجمن امیدوارند از سال ۱۴۰۰ فرایندهای آموزش و ترویج علم نجوم توسعه پیدا کند.
هفته جهانی نجوم با توجه به حالت ماه در فاصله زمانی بین نیمه آوریل و نیمه ماه می و زمانی که قمر زمین در حالت یک‌چهارم خود قرار دارد، تعیین می‌شود. در چنین حالتی منجمان فرصت مناسبی برای رصد ماه را در آسمان دارند و هم نور آن باعث نمی‌شود که مانعی برای مشاهده دیگر اجرام آسمانی ایجاد شود. هفته جهانی نجوم از ۱۳۹۸ در ایران مصادف با ماه رمضان شده است. انجمن نجوم ایران به دلیل تقارن هفته جهانی نجوم با هفته آخر ماه رمضان برنامه‌های این رویداد را طوری تنظیم کرده که به عموم مردم در مورد رؤیت هلال ماه اطلاعات بیشتری داده شود و علاقه‌مندان به علم نجوم بدانند ماه چطور و چگونه رصد می‌شود. این رویداد در ۷ شب برگزار می‌شود و هر روز را به اسم مشخصی نام‌گذاری کردیم.
شب دوم با عنوان «آفتاب و مهتاب» نام‌گذاری شده است و در آن شب به مبانی رؤیت هلال ماه پرداخته می‌شود. قرار است در شب «آفتاب و مهتاب» در مورد رؤیت هلال ماه صحبت کنیم و در کنار آن به دیگر موضوعات پیرامون خورشید و ماه نظیر خسوف و کسوف هم بپردازیم. در شب سوم(بیست و دوم اردیبهشت) برنامه‌ای با نام چرخ فلک برای آموزش نجوم به کودکان و نوجوانان در نظر گرفته شده است. در این شب شرکت‌کنندگان در برنامه با فعالیت‌های آموزشی به کودکان و نوجوانان در حوزه نجوم آشنا می‌شوند.
شب چهارم(بیست و سوم اردیبهشت) شب «آسمان پاک» است. در این شب در مورد یکی از مهمترین دغدغه‌های منجمان که همان آلودگی نوری است صحبت می‌کنیم. هم‌اکنون به دلیل افزایش آلودگی‌های نوری در کشور پیدا کردن رصدگاه‌های تاریک مشکل شده و این موضوع به چالشی اساسی در حوزه نجوم تبدیل شده است. دیگر برنامه این شب معرفی رصدگاه‌های کشورمان با هدف جلب توجه عمومی به موضوع گردشگری نجومی و مسائل پیرامون آن است.
شب پنجم برنامه روز جهانی نجوم(جمعه) برگزار می‌شود. در این شب نشستی با حضور اعضای هیئت مدیره دوره نهم انجمن نجوم ایران برگزار می‌شود. یوسف ثبوتی به‌عنوان بینان‌گذار انجمن نجوم ایران در برنامه روز جهانی نجوم در مورد تاریخچه و مسائل نجوم با شرکت‌کنندگان صحبت می‌کنیم. برنامه تقدیر ویژه‌ای از گروه‌ها و فعالان حوزه نجوم که نقش مؤثری در ترویج این علم را دارند در این شب اجرا می‌شود.
شب ششم (بیست و پنجم اردیبهشت) چون مصادف با روز پاسداشت زبان فارسی است، انجمن نجوم ایران برای گرامیداشت مقام حکیم ابوالقاسم فردوسی برنامه ویژه‌ای به نام گنبد را برگزار و کارشناسان در مورد نجوم و ادبیات صحبت می‌کنند. در زبان فارسی از المان‌های نجومی زیادی استفاده شده و در حوزه هنر نیز موسیقی نجوم مورد توجه قرار دارد. در این شب از به سینما علمی-تخیلی و موسیقی نجوم پرداخته می‌شود.
شب هفتم که راهنمای آسمان نام دارد در مورد راه‌های انتخاب رشته‌های مرتبط با علم نجوم در دانشگاه صحبت می‌شود. منظور از نجوم حرفه‌ای علمی است که از طریق دانشگاه و به دست می‌آید. در حقیقت این پرسش را مطرح می‌کنیم که آیا مرزبندی بین نجوم آماتوری و حرفه‌ای وجود دارد؟ و آیا این دو حوزه با یکدیگر همپوشانی دارند؟ به شرکت‌کنندگان در برنامه این شب کتاب‌هایی معرفی می‌شود که برای ارتقای سطح دانش عمومی بسیار مفید است. همچنین در این شب برنامه رصد آنلاین در یکی از رصد خانه‌های کشور انجام می‌شود.
جوایزی نیز برای کودکان و نوجوانانی که نقاشی‌های خود را با موضوع آلودگی نوری را به دبیرخانه انجمن ارسال کنند در نظر گرفته شده است. علاقه‌مندان حوزه نجوم و ادبیات نیز می‌توانند المان‌هایی را که در متون ادبی مختلف در ارتباط با مفاهیم نجومی مشاهده می‌کنند برای انجمن ارسال کرده و جایزه دریافت کنند. مسابقات هفته جهانی نجوم در دو شب بیست و سوم و بیست و پنجم برگزار می‌شود. تمام برنامه‌های هفته نجوم از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۰:۳۰ شب در صفحه اینستاگرام و آپارات انجمن نجوم ایران و اینستاگرام سازمان فضایی ایران به صورت زنده پخش می‌شود.
آنا: در مورد تاریخچه نجوم آیا از ظرفیت موزه‌های کشور نیز برای آموزش به علاقه‌مندان استفاده می‌شود؟ آیا برنامه‌ای برای بازدید مجازی از موزه‌های نجوم در کشور دارید؟
عرفانی: انجمن نجوم ایران برای بازدید از موزه‌ها رایزنی‌های متعددی انجام داده است. می‌دانیم که در شهرری موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) و موزه آستان قدس رضوی و چند جای دیگری را که ابزارهای باستانی نجوم وجود دارد.
آنا: روند آموزش نجوم به علاقه‌مندان را در دوره کرونا با قبل آن چطور ارزیابی می‌کنید؟
عرفانی: بنده معتقدم آموزش نجوم باید حضوری باشد. چون در این حالت به‌راحتی می‌توان از ابزارهای کمک آموزشی برای تسهیل در یادگیری مفاهیم نجومی استفاده کرد. انجام دادن بسیاری از آزمایش‌ها در حالت مجازی آن طور که باید مؤثر نیست. مخصوصاً آموزش مجازی برای کودکان که علاقه خاصی به یکجا نشستن و ساکت ماندن ندارند مؤثر نیست. البته نکته مهم در مورد دوره کرونا این است که به واسطه شرایط آموزش مجازی امکان یادگیری بسیاری از مفاهیم نجومی برای کودکان و نوجوانان در مناطق دورافتاده کشور فراهم شد.
انتهای پیام/۴۱۴۴/پ
انتهای پیام/
