آینده فناوری در سیطره شرق/ ۳؛
احیای دوران طلایی علم با روباتیک ایران/ تلاش برای درخشش فناوری ایرانی
کشور ایران، به رغم تحریم‌های بین‌المللی در طی دهه‌های گذشته تقریباً در همه جنبه‌های علم و فناوری رشد چشمگیری داشته است. در سال ۲۰۱۱ مجله معتبر نیوساینتیست طی مقاله‌ای اعلام کرد ایران از منظر رشد علمی «در رتبه اول جهان» قرار دارد. امروزه دانشمندان ایرانی در تلاشند تا دوران طلایی علم را در کشور احیا کنند و خود را به سطح اول فناوری جهان برسانند.
به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، کشور ایران، به رغم تحریم‌های بین‌المللی در طی دهه‌های گذشته تقریباً در همه جنبه‌های علم و فناوری رشد چشمگیری داشته است. گواه این امر، افزایش تعداد مراکز آموزش عالی، دانشجویان و انتشار مقالات علمی است. جمعیت دانشجویان ایران از ۱۰۰ هزار نفر در سال ۱۳۵۷ به ۳.۵ میلیون نفر در سال ۱۳۹۹ رسیده است. رشد تولید محتوای علمی در ایران پس از قرن جدید میلادی شتاب زیادی به خود دید به طوری که در سال ۲۰۱۱ مجله معتبر نیوساینتیست طی مقاله‌ای اعلام کرد ایران از منظر رشد علمی «در رتبه اول جهان» قرار دارد. کشور ما در بخش‌های مختلف علوم از جمله هوافضا، فناوری هسته‌ای، تجهیزات پزشکی و تحقیقات سلول‌های بنیادی، شبیه‌سازی و... گام‌های بلندی را برداشته است. ایران در طول تاریخ همواره مهد علم و دانش بوده است و دانشمندان ایرانی در حوزه پزشکی، ریاضیات، نجوم و فلسفه و... مشارکت برجسته‌ای داشته‌اند. امروزه دانشمندان ایرانی در تلاشند تا دوران طلایی علم را در کشور احیا کنند و خود را به سطح اول فناوری جهان برسانند.
علوم کامپیوتر
از دهه هفتاد، کامپیوتر به‌عنوان کالایی عمومی وارد بازار ایران شد. در اواسط دهه هشتاد کامپیوتر شخصی بیش از پیش عمومیت یافت و با توجه به عدم اجرای قوانین کپی‌رایتِ سفت‌وسخت، به‌سرعت برترین نرم‌افزارهای جهان در ایران رایج شدند و مورد استفاده قرار گرفتند. هر چند ایران در زمینه تولید کامپیوترهای شخصی و لپتاپ دست به اقدامی جدی نزد اما در زمینه ابررایانه‌ها و زیرساخت‌های عظیم بسیار فعال بوده است.
در اواخر دهه هشتاد مرکز تحقیقات پردازش‌های فوق سریع دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران با موفقیت یک ابررایانه درجه یک ساخت. حداکثر ظرفیت پردازش این ابر رایانه ۸۶۰ میلیارد عملیات در ثانیه بود. اولین ابررایانه ایران نیز در دانشگاه امیرکبیر ساخته شده بود. آژانس فضایی ایران در سال ۸۸، یک سیستم HPC مبتنی بر Linux SUSE را با ۳۲ هسته راه‌اندازی کرد که اکنون تعداد هسته‌های آن به رقم ۹۶ رسیده است. ابررایانه ملی ایران ساخته‌شده توسط شرکت توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات ایران(زیر مجموعه‌ای از سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران) نیز از ۲۱۶ پردازنده AMD ساخته شد.
همچنین تیم آزمایشگاه روتر دانشگاه تهران نیز توانسته است با موفقیت یک روتر دسترسی(RAHYAB-۳۰۰) و یک توپولوژی شبکه‌ای با ظرفیت بالا(۴۰ گیگابایت در ثانیه) را طراحی و اجرا کند. در سال ۱۳۹۰ دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه صنعتی اصفهان ۲ ابر رایانه جدید با ظرفیت پردازش ۳۴۰۰۰ میلیارد عملیات در ثانیه تولید کردند. گفته می‌شود ابررایانه دانشگاه صنعتی امیرکبیر در میان ۵۰۰ کامپیوتر قدرتمند در جهان قرار دارد.
روباتیک و هوش مصنوعی
ایران همیشه در رقابت‌های بین‌المللی روباتیک قوی ظاهر شده است. مرکز عالی طراحی، روباتیک و اتوماسیون در سال ۱۳۸۰ برای ارتقای فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی در زمینه‌های طراحی، روباتیک و اتوماسیون در ایران تأسیس شد. یکی از مشهورترین تولیدات ایران روبات سورنا است که توسط مهندسان دانشگاه تهران طراحی شده است. این روبات بدون نیاز به همکاری با انسان می‌تواند برای انجام کارهای حساس مورد استفاده قرار گیرد.
روبات سورنا ۱ قدم‌های آهسته‌ای شبیه به انسان برمی‌داشت و از حرکات هماهنگ دست‌وپا و سایر حرکات مشابه انسان برخوردار بود. موفقیت این روبات باعث شد سازندگان در مراحل بعدی به دنبال کار کردن روی توانایی‌های گفتاری و بینایی و هوشمندی بیشتری باشند و تولید سورنا ۲ و ۳ و ۴ در دستور کار قرار گرفت. مؤسسه معتبر مهندسان برق و الکترونیک (IEEE روبات سورنا را پس از تجزیه‌وتحلیل عملکرد آن در میان پنج روبات برجسته جهان قرار داده است. محققان ایرانی در سال ۱۳۹۱، برای اولین بار در کشور با استفاده از دانش داخلی، ده ربات برای کمک به اتوماسیون صنعت خودرو کشور تولید کردند.
پژوهشگران ایرانی از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۶، ۳۴، ۰۲۸ مقاله در مورد هوش مصنوعی و کاربرد آن منتشر کرده که این مسئله ایران را در رتبه ۱۴ جهان در زمینه تحقیقات هوش مصنوعی جهان قرار داده است.
ارتباطات در ایران
صنعت مخابرات ایران تقریباً به طور کامل دولتی است و تحت کنترل شرکت مخابرات ایران (TCI) قرار دارد. نفوذ خط تلفن ثابت در میان ایرانیان در سال ۱۳۸۳ با توجه به استانداردهای منطقه‌ای نسبتاً توسعه یافته محسوب می‌شد(۲۲ خط تلفن به ازای هر صد نفر که رقمی بیش از مصر و عربستان با ۱۴ و ۱۵ خط تلفن به ازای هر صدنفر بود). در سال ۱۳۹۱ به ازای هر ایرانی بیش از ۱ خط تلفن همراه وجود داشت.
ایران بیش از ۸۰ میلیون نفر جمعیت دارد که تقریباً ۵۶ درصد از این جمعیت کاملاً جوان محسوب می‌شوند. در سال ۱۳۹۱ ایران دارای ۴۳ میلیون کاربر اینترنت بود(که آن زمان از نظر تعداد در خاورمیانه در جایگاه نخست قرار می‌گرفت) و این رقم در سال ۱۳۹۸ به ۷۰ میلیون ایرانی ارتقا یافت.
ایران در میان پنج کشور اول جهان است که دارای توسعهِ زیرساختیِ بیش از ۲۰ درصد در سال و بالاترین سطح توسعه در ارتباطات از راه دور بوده است. همچنین کشورمان به دلیل ارائه خدمات مخابراتی به مناطق روستایی گواهینامه ویژه یونسکو را دریافت کرده است.
حدود ۱۵۰ هزار نفر در بخش ICT مشغول به کار هستند که حدود ۲۰ هزار نفر از این افراد در صنعت نرم‌افزار مشغولند. صادرات نرم‌افزارهای ایرانی در سال ۱۳۸۷ حدود ۵۰ میلیون دلار بود و بین سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۹ این بازار به بیش از دو برابر رسید است.
زیرساخت
ایران چندین پارک فناوری اطلاعات و زیرساخت‌های لازم برای سرویس‌هایی همچون ایمیل بومی و فناوری پیام‌رسان‌های فوری را احداث کرده است. همچنین موتورهای جستجوی داخلی (مانند یوز، پارسی‌جو)، وب‌سایت‌های حراج(مانند ایسام)، تجارت الکترونیک(مانند دیجی کالا)، کتابخوانی مجازی(مانند فیدیبو)، آموزش از راه دور(خصوصاً در دانشگاه‌های پیام نور)، شبکه اشتراک‌گذاری ویدئو(مانند آپارات)، یک نسخه داخلی از سیستم عامل لینوکس به نام لینوکس شریف و... در ایران پیاده‌سازی و راه اندازی شده‌اند.
ایران همچنین در حال تولید اجزای اصلی کامپیوتر، اینترنت و فناوری اطلاعات از جمله مرکز داده بومی، طراحی ریزپردازنده، PCB، مانیتور، چاپگرها، تلفن همراه، فیبر نوری و... است.
انتهای پیام/۴۱۶۰/پ
انتهای پیام/
