حقایقی درباره لباس فضانوردی/ برای راهپیمایی فضایی چی بپوشیم؟
گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا- نوید فرخی: لباسهای فضایی به دلایل متعددی در سفرهای فضایی ضروری هستند. فضانوردان علاوه بر اینکه نمیتوانند از هوای خارج از جو زمین تنفس کنند، در فضا با درجه حرارت متنوعی روبهرو میشوند. برای مثال شرایط در مدار زمین میتواند به سردی ۲۵۰- درجه فارنهایت برسد یا برعکس در برابر نور آفتاب تا ۲۵۰ درجه فارنهایت گرم باشد. بنابراین لباس فضایی از فضانوردان در برابر دمای شدید محافظت میکند. در این گزارش مروری بر برخی از حقایق در ارتباط با لباس فضانوردی و راهپیمایی فضایی خواهیم داشت.
۱.اولین لباس فضایی ناسا برای برنامه فضایی مرکوری ساخته شد. در این برنامه بود که برای اولین بار فضانوردان ناسا به فضا پرواز کردند. لباسهای مورد استفاده در برنامه فضایی مرکوری فقط در داخل فضاپیما مورد استفاده قرار گرفتند.
۲.اولین پیادهروی فضایی ناسا در طول پروژه جمنای صورت گرفت.
۳.در لباسهای فضایی مورد استفاده در برنامه فضایی آپولو از چکمههایی استفاده شد که برای راه رفتن در زمینِ سنگلاخ ساخته شده بود. لباسهای برنامه فضایی آپولو همچنین دارای سیستم پشتیبان حیات بودند. فضانوردان میتوانستند فاصله زیادی از فضاپیما داشته باشند زیرا لازم نبود با شلنگ هوا به سفینه متصل باشند.
۴.لباسهای فضایی مانند لباسهای برنامه آپولو در مأموریتهای ایستگاه فضایی Skylab استفاده شده است. اما این لباسها مانند لباسهای پروژه جمنای، با یک شلنگ به Skylab متصل میشدند.
۵.فضانوردان هنگام پرتاب و فرود شاتل فضایی لباس نارنجی رنگ به نام «لباس پرتاب و ورود» میپوشند. این لباسها را در فضا فقط در داخل شاتل باید پوشید.
۶.راهپیمایی فضایی یا EVA یک پیادهروی فضایی است که در خارج از فضاپیما انجام میشود. EVA به معنی فعالیت فضانورد در خارج از سفینه فضایی است.
۷.اولین راهپیمایی فضایی در ۱۸ مارس ۱۹۶۵، هنگام مأموریت مداری وسخود-۲ در اتحاد جماهیر شوروی رخ داد هنگامی که آلکسی لئونوف(Alexei Leonov)، برای آزمایش این اقدام، اولین بار از فضاپیمای در مدار زمین خارج شد.
۸.اد وایت(Ed. White) اولین فضانورد ناسا بود که در ۳ ژوئن ۱۹۶۵ در پروژه جمنای چهار راهپیمایی فضایی انجام داد.
۹.اولین EVA که پیادهروی فضایی بر روی کره ماه به حساب میآمد توسط نیل آرمسترانگ فضانورد آمریکایی در ۲۰ ژوئیه ۱۹۶۹ و در جریان آپولو ۱۱ انجام شد.
۱۰.دوازده مَرد روی ماه قدم زدهاند یعنی دو نفر به ازای هر یک از شش مأموریت آپولو.
۱۱.آلن شپارد تنها کسی است که به توپ گلف در ماه ضربه زد. او در حین مأموریت آپولو ۱۴، به سه توپ گلف ضربه زد که هنوز آنجا هستند!
۱۲.لباس فضایی آپولو در اصل یک لباس پارچهای بود که فضانوردان از پشت وارد آن میشدند و هر لباس متناسب با هر فضانورد ساخته شده بود.
۱۳.برای هر مأموریت آپولو، پانزده دست لباس ساخته شد. برای سه خدمه اصلی، هر یک سه لباس در نظر گرفته شد: یکی برای پرواز؛ یکی برای آموزش؛ و یکی به عنوان جایگزین پرواز در صورتی که اتفاقی برای لباس بیفتد. بنابراین خدمه اصلی در کل ۹ لباس داشتند. خدمه سه نفرهِ پشتیبان هر کدام دو لباس داشتند: یکی برای پرواز و دیگری برای آموزش.
۱۴.فضانوردان معمولاً هنگامی که در یک راهپیمایی فضایی هستند، از چیزی شبیه به افسار برای اتصال به فضاپیما استفاده میکنند! اولین پیادهروی فضایی آزاد(بدون اتصال به فضاپیما) توسط فضانورد آمریکایی، بروس مک کاندلس(Bruce McCandless) در ۷ فوریه ۱۹۸۴، هنگام مأموریت چلنجر STS-۴۱-B انجام شد.
۱۵.اولین زنی که EVA را انجام داد، سوتلانا ساویتسکایا(Svetlana Savitskaya)، فضانورد روس بود که طی عملیات سایوز T-۱۲ در ۲۵ ژوئیه ۱۹۸۴ راهپیمایی فضایی انجام داد.
۱۶.کاترین سالیوان(Kathryn Sullivan) اولین زن آمریکایی بود که در ۱۱ اکتبر ۱۹۸۴ در فضا قدم زد.
۱۷.اولین و تنها راهپیمایی سه نفره در ۱۳ مه ۱۹۹۲ به عنوان سومین راهپیمایی فضایی STS-۴۹ انجام شد.
۱۸.در ۹ فوریه ۱۹۹۵، برنارد آ. هریس جونیور(Bernard A. Harris Jr) اولین آفریقایی-آمریکایی بود که راهپیمایی فضایی انجام داد.
۱۹.طولانیترین EVA که تاکنون انجام شده است ۸ ساعت و ۵۶ دقیقه انجام شد که توسط سوزان جی هِلمز(Susan J. Helms) و جیمز اس. ووس(James S. Voss) در طی STS-۱۰۲ در ۱۱ مارس ۲۰۰۱ انجام شد.
۲۰.اولین EVA که به منظور تعمیر مدارگرد شاتل فضایی انجام گرفت، توسط استیو رابینسون(Steve Robinson) فضانورد آمریکایی در تاریخ ۳ آگوست ۲۰۰۵ در جریان مأموریت STS-۱۱۴ انجام شد.
۲۱.آناتولی سولوویف(Anatoly Solovyev)، با ۱۶ عمل EVA در مجموع ۸۲ ساعت و ۲۲ دقیقه رکورددار بیشترین پیادهروی فضایی است.
۲۲.یک لباس فضایی تقریباً ۱۲۷ کیلوگرم بر روی زمین وزن دارد(بدون اینکه فضانورد آن را پوشیده باشد). اما این لباس در فضا، هیچ وزنی ندارد.
۲۳.پوشیدن لباس فضایی ۴۵ دقیقه به طول میانجامد. بخشی از این زمان صرف پوشیدن زیرجامه مخصوصی میشود که فضانوردان را خنک میکند. فضانورد پس از پوشیدن لباس، برای سازگاری با فشار کمتری که در لباس وجود دارد باید قبل از خارج شدن از ماژول، حدود یک ساعت از اکسیژن خالص تنفس کند.
۲۴.دلیل سفید بودن لباسهای فضایی این است که رنگ سفید گرما را در فضا(همچون زمین) منعکس میکند. دمای نور مستقیم خورشید در فضا میتواند بیش از ۲۷۵ درجه فارنهایت باشد.
۲۵.هیچ تفاوتی در لباس فضانوردی زن و مرد وجود ندارد، اگرچه لباس فضانوردان زن معمولاً کوچکتر است. لباس فضایی شاتل به گونهای طراحی شده است که از بسیاری از بخشهای آن قابل تعویض باشد با این هدف که فضانوردان با اندازههای گوناگون بتوانند آن را به تن کنند.
انتهای پیام/۴۱۶۰/پ
انتهای پیام/