آیا برای پیشگیری از کرونا همه باید ماسک بزنند؟

به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، دو تا از موسسات اصلی بهداشت جهانی با ماسک زدن مخالف هستند. سازمان بهداشت جهانی در حال حاضر زدن ماسک را به این دلایل درست نمی داند:

در حال حاضر هیچ شواهدی مبنی بر اینکه ماسک بهداشتی یا انواع دیگر به افراد سالم در مراکز عمومی کمک میکند تا به بیماری های تنفسی از جمله کووید-19 مبتلا نشوند، وجود ندارد. برعکس، مرکز کنترل و پیشگیری زا بیماری ها در ایالات متحده اخیرا توصیه کرده است همه ماسک (پارچه ای) بزنند. اما این برای افراد بیمار است تا بیماری را به دیگران انتقال ندهند، نه برای افراد سالم پس فکر نکنید بیماری را با ماسک زدن نمی گیرید.

برای اینکه در این مورد یک آزمایش انجام داده باشیم، باید به اینکه کروناویروس چگونه گسترش پیدا می کند نگاه کنیم و بفهمیم آیا ماسک جلو آن را می گیرد یا خیر. کرونا ویروس می تواند مستقیما از یک فرد به دیگری از طریق هوا، دست ها، یا یک شیء منتقل شود. هرکسی آن را عرضه کند، دیگری دریافت خواهد کرد.

راه های دیگری هم برای ابتلا وجود دارند. یک فرد مبتلا ممکن است سرفه یا عطسه کند و یا در فاصله دو متری یک فرد دیگر نفس بکشد، اینگونه ویروس روی چشمان، بینی، یا دهان فرد دیگر فرود می آید.

یک راه دیگر در مورد زمانی است که فرد مبتلا در دستانش و یا روی یک سطح دیگر عطسه یا سرفه می کند. بعد یک فرد غیر مبتلا با او دست می دهد یا همان سطح را لمس می کند و ویروس را به دهان بینی و چشمان خود انتقال می دهد. اینگونه هم می شود که فرد بیماری که عطسه یا سرفه می کند هوای اطراف خود را آلوده کند- که در این مورد آخر هنوز بحث بر سر اینکه آیا این حالت باعث انتقال ویروس هم می شود یا خیر، وجود دارد.

ما هنوز نمی دانیم از هر کدام از این روش ها چقدر ویروس گسترش می یابد. اینکه ماسک در هر کدام از این شرایط چقدر محافظت اعمال می کند را هم نمی دانیم.

چند دلیل احتمالی برای اینکه چرا ماسک ها اثر خاصی ندارند وجود دارد. اول اینکه،  ماسک بدون محافظت از چشم فایده ای ندارد. با توجه به مشاهده حیوانات و آزمایشهای آزمایشگاهی می دانیم که آنفولانزا و و یا دیگر کروناویروس های مشابه می توانند از راه چشم وارد شده و به سمت بینی و مجراهای تنفسی بروند.

ماسک های خاص و استاندارد می توانند کاملا محافظت ایجاد کنند اما ماسک در کنار عینک ایمنی مصونیت کامل تری در آزمایش های آزمایشگاهی نشان داده اند. با این حال، هیچ مطالعه ای در شرایط واقعی، نتایج زدن ماسک در کنار عینک ایمنی را بررسی نکرده است.

ایت تاثیر کم و مشهود ماسک زدن می تواند به این دلیل هم باشد که مردم از آنها درست استفاده نمی کنند. برای مثال، در یک مطالعه دیده شد که کمتر از نیمی از مردم "همیشه ماسک می پوشند". حتی ممکن است ماسک را اشتباه بپوشند و یا به بخشی از ماسک که آلوده شده است در هنگام گذاشتن و برداشتنش دست بزنند و بعد به چشم ها و بینی خود.

گاهی هم ماسک باعث ایجاد نوعی احساس اشتباه از مصونیت می شود. یعنی کسی که آن را می زند کارهای خطرناکتری میکند . برای مثال به جاهای شلوغ  و لابلای مردم می رود.

آیا ماسک از انتقال ویروس توسط فردی که ماسک را زده است جلوگیری می کند؟ یک مطالعه که اخیرا در آزمایشگاهی در هنگ کنگ انجام شد دریافت که شواهد نشان می دهند که ماسک ها احتمالا می توانند از پخش کردن ویروس توسط زننده ماسک جلوگیری کنند.

آنها افرادی با علائمی شبیه به آنفولانزا را انتخاب کرده، به نیمی از آنها ماسک دادند و به نیمی دیگر ندادند و به مدت 30 دقیقه ویروس های حاصل از عطسه و سرفه هایی که آنها در فضا پخش کرده بودند را جمع آوری کردند.

ماسک ها مقدار ترشجات و ذرات هوایی حامل مقدار قابل انتقالی از ویروس را کاهش دادند. اما تنها 17 تا از 11 فرد کروناویروس داشتند و کرونا ویروس SARS-CoV-2  هم نبودند. این مطالعه نتایج امیدوارانه ای در بر داشت اما باید فورا باز هم تکرار شود.

ما نمی دانیم که این کاهش ترشحات و ذرات معلق چه ربطی به کاهش ابتلا  در دنیای واقعی می تواند داشته باشد. اگر تاثیری داشته باشد، ممکن است توسط افراد بیماری که ماسک نمی زنند و یا کسانی که درست ماسک نمی زنند و یا کسانی که علایم ندارند ولی ناقل هستند و بیماری را پخش می کنند، بی فایده شود.