بخش دوم/ انجمن‌های علمی در قاب آنا
انجمن‌های علمی در قاب آنا
انجمن‌های علمی در قاب آنا
به گزارش خبرنگار حوزه تشکل‌های دانشجویی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا،
انجمن‌های علمی دانشجویی تشکیلاتی است که دانشجویان برای شرکت در تحقیقات علمی و پژوهشی دانشگاهی در رشته تحصیلی خود عضو آن می‌شوند و این انجمن‌ها در جهت تقویت تولید علم تأسیس شده‌اند.
دانشجویان با عضویت در انجمن‌های علمی اعتماد به نفس پیدا کرده و می‌تواند در رشته تحصیلی خود، کار علمی و اثرگذار داشته باشد و همین زمینه‌ای می‌شود که تولید علم و محتوای غنی دانشگاهی تولید کند. در واقع انجمن علمی دانشجویی باعث کشف استعدادهای جریان دانشجویی شده و فضای نشاط و همدلی میان دانشگاهیان فراهم می‌کند.
یکی از وظایف انجمن‌ها برگزاری کارگاه‌های علمی و دوره‌های آموزشیِ رشتههای تحصیلی است. این در حالی است که اگر انجمن‌ها بتوانند به تولید و انتشار نشریه علمی روی بیاورند، گامی مؤثر در پیشرفت و تعالی جایگاه علمی کشور رقم خواهد خورد.
فعالیت رسمی انجمن‌های علمی دانشجویی از دهه ۷۰ آغاز شده است. البته برخی از انجمن‌های علمی فعالیت خود را از دهه ۳۰ شروع کرده‌اند؛ اما برنامه رسمی دانشگاه‌ها برای انجمن‌های علمی از نیمه دوم دهه ۷۰ آغاز شد. انجمن علمی موجب ترویج علم در فضای دانشگاه می‌شود و فرصتی برای عملیاتی کردن تحقیقات علمی دانشجویان است.
اگر دانشجویان عضویت در انجمن علمی را تجربه کنند، در رشته تخصصی خود پخته‌تر و توانمندتر می‌شوند. در راستای منسجم کردن انجمن‌های علمی، معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌هایی ابلاغ کرده است و از اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی حمایت می‌کند. این در حالی است که آمار انجمن‌های علمی دانشجویی در سایت وزارت علوم از سال ۹۴ هنوز به‌روزرسانی نشده است و بررسی آماری تعداد انجمن‌های دانشجویی از سال ۶۲ تا ۹۴ ثبت شده است!
انجمن‌های علمی چه مطالباتی از وزارت علوم دارند؟
علی خان‌محمدی دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته مطالعات فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی می‌گوید: «انجمن‌های علمی دانشجویی مطالبات مختلفی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دارند. حضور نماینده انجمن علمی در یک‌سوم از زمان جلسات هیئت علمی، با حق رأی در رابطه با مسائلی که مربوط به آموزش بوده، یکی از مطالبات انجمن‌ها از دانشگاه است که این امر همسو با رویه انجمن‌های علمی دانشگاه‌های معتبر جهان است».
وی ادامه می‌دهد: «امکان ارائه دروس با اساتید جدید، در صورت نرسیدن به حد نصاب نصف دانشجویان یک ورودی و تشکیل نشدن آن کلاس با استاد پیشین، امکان دعوت از اساتید مدعو برای ارائه دروس اختیاری در صورتی که تعداد ۱۵ نفر از دانشجویان، متقاضی ارائه درس با استاد مدعو مذکور باشند، ارائه خلاصه‌ای از تصمیم‌های جدیدِ آموزشیِ هیئت علمی در جلسات هفتگی گروه، به انجمن‌های علمی و بازنگری در سازوکار ارزیابی کیفیت کار آموزشی اساتید و شفاف ساختن آن برای دانشجویان از دیگر مطالبات انجمن‌های علمی دانشجویی از وزارت علوم است».
دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته مطالعات فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است: «از دیگر انتظارات انجمن‌های علمی دانشجویی از آموزش عالی می‌توان به جذب اعضای هیئت علمی که تمرکز اصلی آن‌ها نه بر پژوهش که بر آموزش است و اطمینان حاصل کردن معاونت آموزشی دانشگاه یا شورای نظارت و حمایت بر انجمن‌های علمی از اساتید که مسئولیت اصلی خود را مواجهه علمی و حرفه‌ای با دانشجویان بدانند و با پرهیز از دخالت دادن مرام و مسلک سیاسی و اعتقادی خود در کلاس درس و در هنگام ارزیابی دانشجویان از امنیتی شدن محیط دانشگاه جلوگیری کنند، از جمله موارد مهمی است که باید به آن توجه شود».
معاونت پژوهشی به جای معاونت فرهنگی باید بر انجمن‌ها نظارت کند
سپهر اسکندری دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته مدیریت بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی می‌گوید: «انجمن‌های علمی می‌توانند در کنار رسالت خود به‌عنوان تسهیل‌کننده دستیابی به علم و تولید آن و عملیاتی‌سازی دانش به دست آمده تا حد زیادی جامه عمل بپوشانند که البته این کار مستلزم تلاش و همکاری دانشگاه و نهادهای مربوطه خواهد بود و نیاز به پیش‌زمینه‌ها و زیرساخت‌های لازم دارد».
وی ادامه می‌دهد: «در ایران، به‌ویژه در سال‌های اخیر می‌توانیم نقش انجمن‌های علمی دانشجویی را در فضای دانشگاه‌ها بیش از پیش حس کنیم. اگرچه هنوز انجمن‌های علمی دانشجویی در دانشگاه‌ها از لحاظ ساختار، اختیارات و شرح وظایف سر و سامان مشخصی ندارد. از سوی دیگر شاهد نظارت معاونت فرهنگی به انجمن‌های علمی دانشجویی هستیم در صورتی که باید جای معاونت آموزشی یا پژوهشی به این مهم، نظارت کند و این یکی از بزرگترین پارادوکس‌ها و انتقادات وارد به دانشگاه‌هاست. امیدواریم که با اقدامات صورت‌گرفته سردرگمی‌های موجود تا حد زیادی در آینده نزدیک مرتفع شود».
دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته مدیریت بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است: «انجمن علمی باید به عنوان نهادی تأثیرگذار در عرصه علمی و پژوهشی به ارتباط هر چه بیشتر دانشگاه و صنعت کمک کند؛ با توجه به وضعیت کنونی کشور همه ما موظفیم قدمی هر چند کوچک در جهت رشد و توسعه صنعت و اقتصاد برداشته و بدانیم تمام نیازهای صنعت در دانشگاه قابل پاسخگویی است. بسیاری از نیازهای امروز صنایع، می‌تواند در قالب طرح‌های پژوهشی به کارگروه‌های موجود در انجمن‌های علمی ارجاع داده شوند تا در فضایی علمی و با استفاده از تجربه و علم اساتید و نیروی جوان و مستعد و حداقل هزینه، گرهی از صنعت مربوطه باز شود. این اقدام نه‌تنها به جوان دانشجو کمک می‌کند تا برای وظایف خطیر آینده آماده شود بلکه استفاده‌ای بهینه از ظرفیت‌های موجود در دانشگاه خواهد بود و به‌نوعی می‌توان گفت ارتباط دانشگاه و صنعت با تقویت انجمن‌های علمی دانشجویی محقق می‌شود».
انتظار می‌رود انجمن‌های علمی دانشجویی با تقویت روزبه‌روز خود بتوانند تولید علم کنند و موجب افزایش و ترویج علم در فضای علمی و عمومی جامعه شوند. باید منتظر ماند و دید انجمن‌های علمی برای ترویج علم در آینده چه اقداماتی انجام خواهند داد.
دانشی ارزشمند است که مسائل کشور را حل کند
آرین مشیری در گفتگو با خبرنگار حوزه تشکل‌های دانشگاهی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، با اشاره به اینکه دانشی براى ما ارزشمند است كه بتواند به حل مسائل کشور کمک کند، خاطرنشان کرد: اگر سرانجامِ علم، خدمت به بشریت باشد مى‌توان به صلح و توسعه پايدار رسيد.
وی افزود: دانشجویان به‌عنوان عضوى از جامعه بايد در راستاى فراگيرى بخشی از علوم كه به آن علاقه‌مند هستند، حركت كنند و پس از كسب آموزش‌هاى لازم آن‌ها را در زندگى خود به كار گيرند.
دبیر انجمن علمى دانشجویان رشته مهندسى مكانيك دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب با بیان اینکه براى توسعه علم و دانش در سطح جامعه بايد اقدامات مختلفى صورت بگيرد، گفت: مهم‌ترين کار برای توسعه علم ايجاد زير ساخت‌هاى لازم میان اقشار مختلف جامعه است؛ مردم و به‌خصوص جوانان باید اطمينان داشته باشند که با كسب آموزش‌هاى مختلف و افزايش سطح علمى خود مى‌توانند با آن علم، تحولى ايجاد كنند و شخص تأثيرگذارى باشند.
مشیری تصریح کرد: دانشگاه مهم‌ترين مركز كسب علم و دانش است و اگر دانشجويان بدانند كه پس از فراغت از تحصيل مى‌توانند با علم و دانشى كه از دانشگاه به‌دست آورده‌اند، كار كنند يا تحولى مثبت ايجاد كنند مسلماً در دوران دانشجويى وقت بيشترى را براى درس خواندن و تحقيق و مطالعه اختصاص خواهند داد.
وی عنوان کرد: علم مانند يك شمشير دولبه است که با بکارگیری آن در جهت مثبت و انسانی می‌توان به بشریت خدمت کرد و با بکارگیری آن در مسیر انحرافی می‌توان به جامعه بشری آسیب زد. به‌عنوان مثال با شاخه‌اى از علم مى‌توان تسليحاتى توليد كرد كه در صورت استفاده از آن در كسرى از ثانيه ميليون‌ها انسان بى‌گناه را به كام مرگ فرستاد و در شاخه‌اى ديگر با ساخت دستگاه‌ها و داروهاى مختلف مى‌توان زندگى ميليون‌ها انسان را نجات داد.
دبیر انجمن علمى دانشجویان رشته مهندسى مكانيك دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب با اشاره به اینکه انجمن‌های علمی دانشجویی بستری است که دانشجو می‌تواند با اثرگذاری علم در جامعه آشنا شود، خاطرنشان کرد: باید شرايطى فراهم شود تا اقشار مختلف مردم از جمله جوانان بتوانند با حداقل هزينه به كسب علم و دانش روی بیاورند.
انجمن‌های علمی دانشجویی، ابزار سیاسی کاندیداها نشوند
محمد تقی‌زاده در گفتگو با خبرنگار حوزه تشکل‌های دانشگاهی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، با اشاره به لزوم حضور دانشجویان در انجمن‌های علمی اظهار کرد: انجمن‌های علمی باید حل مسائل جامعه را اولویت اصلی خود قرار دهد و اقدامات آنان در راستای مسئله‌محوری و رفع مشکلات کشور باشد.
وی با بیان اینکه دانشجویان پس از فارغ التحصیلی مهارت‌های لازم را برای حضور در بازار کار ندارند، افزود: افراد مدام از نبود شغل و فضای نامناسب کاری سخن می‌گویند، در صورتی که مهم‌ترین دلیل بیکاری آنان، یاد نگرفتن مهارت‌های مورد نیاز رشته تحصیلی خود است و متاسفانه دانشگاه‌ها در این زمینه اقدامات موثری انجام نداده‌اند.
دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه انجمن‌های علمی دانشجویی نقش موثری در ارتقای علمی دانشگاه‌ها دارند، گفت: فلسفه تشکیل این انجمن‌ها، تقویت اخلاق علمی، فراهم کردن زمینه مناسب برای فعالیت‌های گروهیِ علمی، بهره‌گیری از خلاقیت دانشجویان در تحقق پیشرفت علمی و ایجاد کارآفرینی است.
تقی‌زاده عنوان کرد: انجمن‌های علمی با فعالیت‌های خود در جهت افزایش مهارت دانشجویان و ارتباط با مراکز و نهادهای مرتبط می‌تواند خلا ارتباطی میان بازار کار و دانشگاه را پر کند.
وی تصریح کرد: انجمن علمی دانشجویی همیشه باید جنبه علمی بودن خود را حفظ کند و اسیر جناح‌های سیاسی نباشد، چراکه در برخی از انتخابات انجمن‌های علمی بازی‌های جناحی و کلیشه‌ای قابل مشاهده است. متاسفانه برخی از مسئولان دانشگاه‌ها، نگاه حزبی خود را در برنامه‌های انجمن‌های علمی دانشجویی دخیل می‌کنند. با توجه به نزدیک بودن انتخابات، بهتر است اعضای انجمن‌های علمی به فعالیت‌های علمی خود پرداخته و از تبدیل شدن به ابزار سیاسی کاندیداها بپرهیزند.
دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه انجمن‌های علمی دانشجویی بستری مناسب برای تجربه‌اندوزی است، خاطرنشان کرد: اعضای انجمن علمی پس از فارغ‌التحصیلی آمادگی مناسبی برای کارهای اجرایی دارند. البته نهادها و ارگان‌های دولتی توجه زیادی به این انجمن‌ها ندارند، درحالی که انجمن‌های علمی دانشجویی محل هم‌اندیشی نخبگان علمی دانشگاه است و در زمینه‌های مختلف می‌توانند ایده و راهکارهای مناسب ارائه دهند.
تقی‌زاده عنوان کرد: انجمن علمی دانشجویان رشته روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی در سال تحصیلی جدید، رویکرد مناسبی برای افزایش مهارت‌ها و توانایی دانشجویان در حوزه‌های مختلف از جمله مقاله نویسی، روزنامه نگاری در روابط بین‌الملل، اصول و فنون مذاکره و دیپلماسی و... را در دستور کار خود دارد.
وی ادامه داد: این انجمن با نظارت علیرضا کوهکن عضو هیئت علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی و علی آدمی مدیر گروه روابط بین‌الملل این دانشگاه قصد دارد با انتشار شماره هفتم نشریه دوفصلنامه علمی تخصصی مطالعات منطقه‌ای در زمستان ۱۳۹۸ به انتشار آثار دانشجویان پرداخته و زمینه مناسبی برای افزایش توانایی پژوهشی آنان باشد. این دوفصلنامه در نهمین جشنواره ملی حرکت در سال ۹۵ به عنوان نشریه برگزیده انتخاب شد.
دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی گفت: این انجمن با توجه به بروز حوادث و اتفاقات مختلف در منطقه خاورمیانه و جهان، نشست‌های علمی تخصصی بسیاری برگزار می‌کند که یکی از این نشست‌ها اخیرا با عنوان بررسی کاهش قدرت نرم ایالات متحده آمریکا در دوره ترامپ برگزار و با استقبال خوب دانشجویان روبه‌رو شد.
تقی‌زاده خاطرنشان کرد: برگزاری پنجمین همایش بین‌المللی نظام بین‌الملل، تحولات منطقه‌ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در اواخر بهمن‌ماه ۹۸، مهم‌ترین برنامه انجمن علمی روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی است که با همکاری گروه روابط بین‌الملل و نهادهای سیاسی کشور برگزار می‌شود و حضور اساتید برتر حوزه روابط بین‌الملل در این همایش و وجود یک پنل تخصصی برای دانشجویان، فضای مناسبی برای هم‌اندیشی و رشد دانشجویان روابط بین‌الملل به وجود می‌آورد.
انجمن علمی دانشجویی نقش پررنگی در خلق ایده‌های نو دارد
انجمن‌های علمی دانشجویی یکی از بازوهای علمی دانشگاه‌ها هستند که می‌توانند در ترویج علم و فناوری نقش مؤثری ایفا کنند و در اسناد بالادستی نظام به اهمیت این انجمن‌ها و نقش آنان در مرجعیت علمی ایران اشاره شده است.
خبرگزاری آنا به‌عنوان «دیده‌بان پیشرفت علمی ایران» به دنبال کمک به توسعه ژورنالیسم علمی، تقویت انجمن‌های علمی دانشجویی و نشر دستاوردهای علمی کشور است. در همین راستا گفتگویی با رضا خسروی دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی داشته است که در ادامه می‌خوانید:
آنا: درباره نقش انجمن‌های علمی دانشجویی در دانشگاه‌ها توضیحاتی بفرمایید.
خسروی: انجمن‌های علمی به دلیل اینکه به وسیله دانشجویان هدایت می‌شوند، نقش بسیار پررنگی برای خلق ایده‌های نو و دسترسی به علمِ روز دارند. این انجمن‌ها بستری هستند که دانشجویان فعال و خلاق می‌توانند ایده‌های خود را به مرحله عملیاتی برسانند و روحیه پرشور دانشجویان موجب می‌شود انجمن‌های علمی با سرعت بیشتری پیشرفت کنند.
یکی از نقاط ضعف دانشگاه‌ها به‌خصوص دانشگاه‌های علوم انسانی، کمرنگ بودن جنبه عملیِ علومی است که دانشجویان در مراکز آموزش عالی فرا می‌گیرند. فعالیت انجمن‌های علمی می‌تواند این ضعف را با برگزاری ورکشاپ‌ها، بازدیدهای علمی، کارگاه‌های عملی و... تا حدودی جبران کند.
آنا: آیا تکیه صِرف بر جنبه نظری علوم موجب رکود و یکنواختی فضای دانشگاه می‌شود؟
خسروی: بله، باعث اثرات بسیار منفی در علم اندوزی دانشجویان خواهد شد چراکه کارهای عملی اهمیت بسزایی در فراگیری مطالب برای دانشجویان دارد. انجمن‌های علمی می‌توانند در این راستا نقش مهم خود را در تحرک و پویایی فضای دانشجویی ایفا کنند و دانشجویان به جایگاه والایی در علم برسند. اعضای انجمن‌های علمی ذاتاً فعالیت‌های گروهی می‌کنند و در فراگیری کارگروهی دانشجویان بسیار مؤثر هستند و برخی از مسئولان دانشگاه‌ها متأسفانه کمتر به آن می‌پردازند.
آنا: درباره انجمن علمی دانشجویی خودتان توضیح دهید.
خسروی: انجمن علمی دانشجویی روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی همواره از فعال‌ترین و با سابقه‌ترین انجمن‌های علمی دانشجویی در سطح دانشگاه‌های کشور است. این انجمن با هدف تزریق نشاط و پویایی به کالبد دانشکده روانشناسی و همچنین دانشگاه، به انجام فعالیت‌هایی می‌پردازد تا در کنار یادگیری کار تیمی و گروهی، سطح علمی دانشجویان را نیز ارتقا دهد.
این انجمن علمی دانشجویی در برگزاری برنامه‌ها، تنها به دانشجویان روانشناسی توجه نمی‌کند و همه مخاطبان در برنامه‌ها مشارکت می‌کنند. از نقاط ضعف انجمن‌های علمی محدود کردن فعالیت‌ها به برگزاری چند کارگاه است، اما در انجمن علمی روانشناسی سعی کرده‌ایم با ارائه ایده‌های نو حوزه فعالیت خود را از سطح دانشکده به دانشگاه و از دانشگاه به بیرون از دانشگاه گسترش دهیم و حضور نزدیک به ۵۰ نفر عضو فعال در انجمن علمی روانشناسی، نشان از گستردگی کار این انجمن علمی می‌دهد.
آنا: از ابتدای شکل‌گیری انجمن علمی دانشجویی روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی تاکنون چه فعالیت‌هایی انجام داده‌اید؟
خسروی: این انجمن علمی شامل ۱۰ کارگروه بوده که هر کارگروه شامل یک دبیر و اعضای فعال آن کارگروه است. یکی از کارگروه‌ها، نشریه و توسعه علمی است و سعی دارد با ترجمه و در دسترس قرار دادن مطالب به روز مجلات روانشناسی دنیا (همچون مجالات ماهانه APA، مقالاتpsychology today و...) دانشجویان را با علم روز بیشتر آشنا کند. نشریه انجمن علمی روانشناسی متشکل از یک تیم مترجم از دانشجویان روانشناسی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی است.
یکی دیگر از کارگروه‌ها اکران فیلم و حلقه‌های کتابخوانی است که به اکران و تحلیل فیلم‌هایی که جنبه روانشناسانه دارند با دعوت از اساتید برتر این حوزه می‌پردازد و با برگزاری حلقه‌های کتابخوانی، دانشجویان را به خواندن کتاب‌هایی که کمتر در دانشگاه به آن‌ها پرداخته شده است، تشویق می‌کند.
کارگروه نو ورودی‌ها، تمرکز خود را بر دانشجویان جدیدالورود معطوف می‌کند. این کارگروه با برگزاری کارگاه‌ها، کلاس‌ها و ... سعی دارد دانشجویان جدیدالورود را در امور دانشجویی همانند نحوه زندگی دانشجویی، چگونگی مطالعه دروس دانشگاهی، رفع اشکال تحصیلی، چگونگی انجام اموری مانند انتخاب واحد و... یاری کند.
همچنین بخش اعظم فعالیت این کارگروه به فعالیت تیم همیاران مربوط می‌شود. تیم همیاران را دانشجویان برتر و برگزیده رشته روانشناسی ورودی‌های قبل تشکیل می‌دهند و از بدو شروع سال تحصیلی، دانشجویان ورودی جدید در گروه‌هایی تقسیم شده‌اند و این گروه‌ها به تیم همیاران سپرده شد تا همیاران انجمن علمی دانشجویی روانشناسی، دانشجویان جدیدالورود را در این یک سال تحصیلی همراهی کنند و به انتقال تجربه بپردازند. در روز ثبت‌نام دانشجویان جدیدالورود این کارگروه با برپایی غرفه‌ای، به معرفی انجمن علمی و همچنین دانشگاه پرداخت.
آنا: کارگروه‌های دیگر را نیز معرفی بفرمایید.
خسروی: کارگروه بین رشته‌ای و بین دانشگاهی، به دلیل اینکه امروزه همه موضوعات از منظر چند رشته بررسی می‌شوند، سعی دارد با برگزاری برنامه‌ها و همچنین با همکاریِ انجمن‌های علمی دیگر رشته‌ها، موضوعات را به‌صورت بین رشته‌ای بررسی کند و با هدف یکپارچه‌سازی و همکاریِ بین دانشگاه‌های سطح کشور، به برگزاری برنامه‌های بین دانشگاهی اهتمام داشته باشد.
کارگروه روابط عمومی و نیروی انسانی نیز، عهده‌دار تبلیغات، مستندسازی، پوشش خبری و رسانه‌ای برنامه‌های انجمن علمی و ارائه محتوای علمی در صفحات مجازیِ انجمن علمی و همچنین جذب دانشجویان علاقه‌مند به فعالیت در انجمن علمی است.
کارگروه روان‌یار، بخش نو و جدیدِ انجمن علمی دانشجویی روانشناسی است. این کارگروه با استفاده از ظرفیت‌های علمی دانشجویان دغدغه‌مند تحت نظر اساتید متخصص، به حل معضلات اجتماعی و محرومیت‌زدایی به واسطه تولید محتوای آموزشی و همچنین اردوهای حمایتی کم‌بضاعت و کم‌برخوردار می‌پردازد.
کارگروه اردو و بازدید علمی از مراکز تخصصی مربوط به رشته روانشناسی، به برگزاری برنامه‌هایی همچون بازدید علمی از خانه سالمندان کهریزک، بازدید علمی از مرکز نقشه برداری مغز ایران و... می‌پردازد تا دانشجویان را با این محیط‌ها بیشتر آشنا کند.
کارگروه برگزاری همایش‌ها، نشست‌های علمی و مناظره‌های علمی و همچنین کارگروه کارگاه‌های علمی و کلاس‌های کنکور کارگروه‌هایی هستند که برگزاری برنامه‌های پرمخاطبی همچون مناظره علم دینی، همایش و سمینار ازدواج موفق و... را عهده‌دار است.
عضویت دانشجویان غیرایرانی در انجمن‌های علمی دانشگاه آزاد اسلامی
علیرضا شیخ‌عطار ظهر امروز در نشست هم‌اندیشی و مراسم دانش‌آموختگی دانشجویان غیرایرانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد اظهار کرد: «دانشجویان غیرایرانی می‌توانند با هماهنگی واحد دانشگاهی و اخذ مجوز از سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی به راه‌اندازی انجمن‌های علمی و فرهنگی مبادرت کنند.»
وی با اشاره به تمرکز دانشگاه آزاد اسلامی بر روی تحقیقات و شرکت‌های دانش‌بنیان افزود: «تحقیقات امری فرامرزی است و دانشجویان غیرایرانی می‌توانند نقش مهمی را در جذب محققان هم‌وطن خود برای انجام فعالیت‌های مشترک تحقیقاتی داشته باشند.»
معاون امور بین‌الملل و دانشجویان غیرایرانی دانشگاه آزاد اسلامی درباره مصوبات جلسه با هیئت رئیسه دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد گفت: «در این جلسه مقرر شد پروژه‌های مشترک تحقیقاتی تعریف‌شده و فرصت‌های مطالعاتی برای استادان سایر کشورها ازجمله عراق و افغانستان برای انجام فعالیت‌های مشترک تحقیقاتی با همتایان ایرانی خود فراهم شود.»
رفع موانع و تسهیل در اخذ ویزای تحصیلی دانشجویان غیر ایرانی
شیخ‌عطار از رفع موانع و تسهیل در زمینه اخذ ویزای تحصیلی دانشجویان غیر ایرانی خبر داد و خطاب به آنان تأکید کرد: «آینده‌ای روشن در برابر شما قرار دارد و شما دانشجویان بعد از بازگشت به کشورهای خود، سفرای همکاری و صلح خواهید بود.»
وی بیان کرد: «با علم و دانش خود در برداشتن مرزهای مصنوعی تلاش کنید؛ چراکه جامعه‌ای با این شرایط جامعه خوشبختی می‌شود و شما نیز در بنیان‌گذاری این خوشبختی تأثیرگذار خواهید بود.»
معاون امور بین‌الملل و دانشجویان غیرایرانی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه امروز جهان اسلام با هجمه‌های متعددی روبه‌روست، عنوان کرد: «در طول تاریخ هیچ‌گاه جهان اسلام به این اندازه مورد هجمه و حمله دشمنان خود واقع نشده است.»
برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت ویژه متقاضیان غیرایرانی
شیخ‌عطار منطقه خاورمیانه را مرکز فشارهای دشمنان دانست و اضافه کرد: «این مشکلات در وهله نخست ناشی از سلطه است و راه‌حل مقابله با آن از طریق مقاومت امکان‌پذیر خواهد بود.»
وی مطرح کرد: «پول، ثروت و قدرت نظامی، مقاومت در پی نخواهد داشت و درس‌هایی که از تاریخ فراگرفته‌ایم، بیانگر این مطلب است که قدرت، مقاومت و سرافرازی با علم به دست خواهد آمد.»
معاون امور بین‌الملل و دانشجویان غیرایرانی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان تاریخچه پیدایش تمدن اسلامی اظهار کرد: «امروز غربی‌ها بر این نکته اذعان دارند که تمدن غربی و پیشرفت‌های علمی به‌واسطه وجود تمدن اسلامی به دست آمده است.»
شیخ‌عطار با تأکید بر این نکته که برای احیای تمدن اسلامی، علم منبع قدرت خواهد بود، بیان کرد: «آینده‌ای روشن با تلاش یک نسل فرهیخته و دانش‌آموخته رقم خواهد خورد و این نسل با فعالیت‌های علمی خود، صفحه نوینی را در تاریخ باز خواهد کرد و در این زمینه، جهاد علمی بیش از سایر جهادها، صلح‌آمیز و موجب پیشرفت می‌شود.»
وی با بیان رویکرد دانشگاه‌های مطرح جهان در برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت، خاطرنشان کرد: «دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد از ظرفیت بالایی برای برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت برخوردار است.»
انجمن‌های علمی دانشجویی نقش پررنگی در تولید و پیشرفت علم دارد
محمدرضا عشقی‌نژاد در گفتگو با خبرنگار حوزه تشکل‌های دانشگاهی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، با اشاره به اینکه انجمن‌های علمی دانشجویی نقش پررنگی در تولید و پیشرفت علم دارد، اظهار کرد: مسئولان با حمایت کردن از انجمن‌های علمی می‌توانند به گسترش فعالیت‌های علمی در سطح جامعه کمک کنند.
وی افزود: انجمن علمی رشته نرم افزار یکی از فعال‌ترین انجمن‌های علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس است که در طول سال تحصیلی، برنامه‌های متعددی اجرا می‌کند و با استقبال دانشجویان و بعضاً اساتید روبه‌رو است.
دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته نرم‌افزار کامپیوتر دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس بیان کرد: از برنامه‌هایی که انجمن علمی رشته نرم افزار طی سال‌های اخیر آن‌ها را پیاده‌سازی و اجرا کرده می‌توان به برگزاری کارگاه‌های آموزشی، کارگاه‌های مهارت آموزی، سمینارهای تخصصی، همکاری با مرکز فنی و حرفه‌ای شهرستان پردیس و تعامل مستقیم با پارک فناوری پردیس اشاره کرد که همواره بازتاب‌های خوبی را به همراه داشته است.
صدور ۲۶ مجوز فعالیت انجمن‌های علمی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی
بابک نگاهداری با اشاره به برگزاری کمیسیون مرکزی انجمن‌های علمی دانشجویی باشگاه گفت: دانشگاه آزاد اسلامی با برخورداری از ۲۳۰۰ انجمن علمی دانشجویی ظرفیت بسیار بالایی در این حوزه دارد. ارتقای کیفی و هدفمندسازی فعالیت انجمن‌ها در دوره جدید از اصلی‌ترین رویکردهای باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان است.
وی ادامه داد: در این راستا ارزیابی عملکرد انجمن‌های علمی دانشجویی با شاخص‌های دقیق در دستور کار قرار گرفته تا حمایت‌های صورت گرفته از انجمن‌ها متناسب با عملکرد هرکدام باشد. در رویکرد جدید انجمن‌های علمی دانشجویی در ۴ سطح عملکردی رتبه‌بندی خواهند شد و سرانه حمایتی تعلق گرفته به هر انجمن براساس سطح آن در رتبه بندی واحد تعلق خواهد گرفت.
رئیس باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی بر لغو مجوز انجمن‌هایی که فاقد عملکرد شناسایی هستند، تأکید کرد و گفت: نخستین جلسه کمیسیون مرکزی انجمن‌های علمی دانشجویی در باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان با حضور اعضای شورای باشگاه و نمایندگان معاونت‌های موضوعی دانشگاه برگزار شد و مجوز ۲۶ انجمن علمی دانشجویی جدید صادر شد.
نگاهداری خاطرنشان کرد: از این تعداد پرونده ۱۵ درخواست مربوط به رشتههای علوم پایه، فنی مهندسی و کشاورزی، ۹ درخواست مربوط به رشتههای علوم انسانی و ۲ درخواست مربوط به رشتههای علوم پزشکی است.
سیاست‌گذاری‌های نامناسب وزارت علوم/ چرا دانشجویان از فعالیت‌های انجمن‌های علمی استقبال نمی‌کنند؟
از ۱۶ آذر ۱۳۳۲ که خاستگاه جریان‌سازی جنبش دانشجویی محسوب می‌شود، تاکنون این جریان نقش مؤثری توأم با فرازوفرود در تاریخ تحولات ایران داشته است. کنشگری دانشجویان با مبارزات علیه استبداد پهلوی به‌خصوص در دهه ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۰ آغاز شد.
پس از انقلاب نیز به‌عنوان بدنه دانشگاهی تصمیم‌گیر در مسائل حساس نقش ایفا کردند. اداره مسئولیت‌های مهم دولتی و حکومتی، اداره جنگ و تسخیر لانه جاسوسی ازجمله موفقیت‌های جنبش دانشجویی در ایران محسوب می‌شود.
بعد از جنگ با روی کار آمدن دولت‌های متعدد نیز با مطالبه‌گری‌ها در عرصه‌های مختلف نقش مؤثری در تحولات اجتماعی-سیاسی کشور داشته‌اند به‌طوری‌که جنبش دانشجویی نه‌تنها کنشگر بود بلکه به‌عنوان بازیگری قدرتمند در معادلات شناخته‌شده است که نمود آن در جریان‌سازی و اتخاذ مواضع صریح در برهه‌های حساس کشور است.
اما یکی از عرصه‌های جنبش دانشجویی که می‌توانند جدای از سیاسی‌کاری‌های دانشجویان، در پویایی علم ایران و زمینه‌سازی بسترهای لازم برای توسعه کشور نقش مؤثری داشته باشند انجمن‌های علمی دانشجویی هستند. به‌طورکلی تشکیل انجمن‌های علمی در دانشگاه‌ها و مراکز آکادمیک دارای سابقه‌ای بس طولانی است و می‌توان آن را همزاد تأسیس دانشگاه‌ها شمرد. در کشور ما نیز انجمن‌های علمی از قبل از دهه چهل فعالیت خویش را آغاز نموده‌اند. البته شمار این انجمن‌ها در حوزه علوم انسانی اندک بود؛ امّا در دهه‌های اخیر در این رشته‌ها نیز شاهد شکل‌گیری بیشتر انجمن‌ها هستیم. امروز در این حوزه نیز تعداد زیادی انجمن وجود دارد.
در کشورهای پیشرفته انجمن‌های علمی یک نوع سازمان شناخته‌شده است که به‌صورت جدی روی آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌شود؛ چراکه یکی از مهم‌ترین کانون‌های علمی و تأثیرگذار بر تولید علم و روند فعالیت‌های علمی محسوب می‌شوند.
اهمیت انجمن‌های علمی در سند نقشه جامع علمی کشور
ساختار سند نقشه جامع علمی کشور متشکل از ۱۳ راهبرد کلان و راهبردها و اقدامات ملی متناسب با آن راهبرد کلان است. چهارمین راهبرد کلان سند نقشه جامع علمی کشور این‌گونه بیان‌شده است: «نهادینه کردن مدیریت دانش و ابتنای مدیریت جامعه بر اخلاق و دانش بر اساس الگوهای ایرانی اسلامی در نهادهای علمی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی».
در راهبردهای ملی چهارمین راهبرد کلان این سند نیز به نقش انجمن‌ها و جمعیت‌ها اشاره شده و آمده است: «ساماندهی و تقویت انجمن‌ها و جمعیت‌های علمی به‌منظور ایفای نقش مرجعیت علمی و ارتقای مشارکت در تصمیم‌سازی‌ها و توسعه، ترویج و انتشار علم و فناوری».
پس قانون‌گذار انجمن‌ها و جمعیت‌های علمی را ازاین‌جهت مهم می‌شمارد که باعث ارتقای مشارکت در تصمیم‌سازی‌ها شده و در انتشار و ترویج علم و فناوری نیز کمک شایانی می‌توانند بکنند که درنهایت به اصلی‌ترین هدف سند نقشه جامع علمی کشور که همانا دست یافتن به مرجعیت علمی است را محقق سازند.
پس چرا از برنامه‌ها استقبال نمی‌شود؟
بااین‌حال انجمن‌های علمی دانشجویی به‌خصوص در چند سال گذشته با مشکلات متعددی مواجه شدند که در عدم استقبال، کاهش کیفیت و دلسردی فعالان این حوزه شده است. بروز این مشکلات ریشه در سیاست‌گذاری‌های وزارت علوم، مدیریت دانشگاه‌ها و نحوه فعالان انجمن‌های علمی دارد که به آن‌ها می‌پردازیم.
ساختار قدیمی و برنامه‌های تکراری انجمن‌های علمی
یکی از موارد مهم در جذب مخاطب برای برنامه‌های فرهنگی، سیاسی یا علمی دانشگاه نوآوری و ایده‌های خلاق در فعالیت‌ها است. امین صادقی دبیر دبیران سابق انجمن‌های علمی دانشجویی دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار آنا دراین‌باره گفت: شروع فعالیت انجمن‌های علمی سال ۱۳۷۸ است و متأسفانه بعد از گذشت ۲۰ سال همچنان با همان ساختار فعالیت‌ها ادامه دارد، حتی در نوع برگزاری برنامه‌ها نیز برای ۲۰ سال پیش است، مثلاً می‌بینیم هرکدام از انجمن‌ها بازدیدهای علمی، برگزاری کارگاه و... را دارند خب این کارها با همان شیوه قدیمی تکراری است اما این تجربه را داشتیم که اگر در برنامه‌ها نوآوری بوده با استقبال زیادی از دانشجویان همراه شده است.
صادقی در ادامه گفت: دانشگاه در کشور ما از جامعه تأثیر می‌پذیرد، خب با نگاهی به سطح دغدغه‌های جامعه می‌توان دریافت مردم خیلی سطحی‌نگر و سلبریتی‌پسند شده‌اند، همچنین خوراک فکری آن‌ها در حد پیام‌های کوتاه تلگرام نزول پیداکرده است خب دانشجویان از همین محیط وارد دانشگاه می‌شوند پس نباید انتظار زیادی داشت که بخواهند به فعالیت‌های علمی روی بیاورند. من آماری دارم از دانشگاه تهران که کمتر از ۱۰ درصد دانشجویان در فعالیت‌های فرهنگی مشارکت دارند.
عدم شناخت دانشجویان از پتانسیل و ظرفیت فعالیت‌های دانشجویی
شاید بارها شما هم از دیگر دانشجویان یا اساتید خود این جمله را شنیده باشید: «وقت خود را تلف نکنید این‌ها نون و آب نمی‌شود». یکی از دلایل کاهش استقبال از برنامه‌های انجمن‌های علمی عدم شناخت دانشجویان و حتی اساتید و مدیران فرهنگی از پتانسیل فعالیت در برنامه‌های دانشجویی است. اساتید که خیلی می‌توانند در بینش دانشجویان تأثیر بسزایی داشته باشند متأسفانه برخی از آن‌ها با نگاه نادرست و صرف پژوهشی و تولید مقاله دانشجویان خود را از فعالیت در انجمن‌های علمی نهی می‌کنند که این خود جای آسیب‌شناسی است.
این در حالی است دانشجویانی که در فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه همکاری می‌کنند یا در نشریات قلم می‌زنند به دلیل کنشی که بین آن‌ها با افراد مختلف و نگاه‌های مختلف دارند، یادگیری کارهای تیمی و مدیریت بحران باعث کسب مهارت‌های بیشتر نسبت به کلاس‌های درس می‌شوند بنابراین در آینده کاری خود نیز موفق‌تر هستند به‌طوری‌که نمونه‌های زیادی از مدیران کشوری، کارآفرینان، اساتید و... وجود دارد که علت موفقیت خود را فعالیت در برنامه‌های دانشجویی دانسته‌اند؛ اما دانشجویان زیادی نسبت به این دست از فعالیت‌ها یا شناخت ندارند یا بی‌توجه هستند. به‌عنوان‌مثال جشنواره حرکت و تیتر فرصت خوبی برای دیده شدن استعداد دانشجویان فعال علمی است که حتی بسیاری از دانشجویان از آن بی‌خبر هستند.
سیاست‌گذاری‌های نامناسب وزارت علوم
علی‌اصغر خلیلی دبیر اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی علوم دامی و صنایع غذایی کشور در گفتگو با خبرنگار آنا دراین‌باره بیان کرد: ما هرمی متشکل از دانشگاه، صنعت و دولت داریم ارتباط دانشگاه و صنعت و همچنین دولت و صنعت دوطرفه است اما ارتباط دانشگاه با دولت یک‌طرفه است آن‌هم محدود می‌شود به بودجه دادن دولت به دانشگاه درنتیجه ما نه در دولت می‌توانیم سهیم باشیم که اظهارنظر کنیم، دانشمندان ما نیز در میزهای تصمیم‌گیری جایگاهی ندارند پس درنتیجه دانشگاه هم در تصمیم‌گیری دولت نقشی ندارد این باعث می‌شود وقتی در تصمیم‌گیری جایگاهی نداریم با صنعت هم در ارتباط نیستیم درنتیجه اشتغال دانشجویان و سرمایه‌گذاری‌های دوطرفه شکل نمی‌گیرد و در آخر باعث دلسردی بین دانشجویان می‌شود.
همچنین به‌علاوه بر مشکلات بودجه‌ای انجمن‌های علمی و در اولویت نبودن در وزارت علوم، یکی از اساسی‌ترین مشکلات فعالین این حوزه سیستم اداری قدیمی دانشگاه‌ها است که گاهی کسب مجوز برای برنامه را از برگزاری خود برنامه سخت‌تر می‌کند و درنهایت عاملی مهم در دلسردی دانشجویان برای فعالیت در انجمن‌های علمی شده است.
همین‌طور قرارگیری انجمن‌های علمی ذیل معاونت فرهنگی که اکثر نهادهای دانشجویی زیر نظر این معاونت است، خود مانعی برای رشد انجمن‌های علمی شده است چراکه در این صورت هم بودجهٔ کمتری به انجمن‌های علمی اختصاص می‌یابد و هم به حاشیه می‌روند. لذا بهتر آن است با توجه به اهمیت نقش آن‌ها در توسعه و ترویج علم ذیل معاونت علمی پژوهشی دانشگاه باشند.
انجمن‌های علمی دانشگاه آزاد اسلامی ساماندهی می‌شوند/ تعلیق انجمن‌های بدون‌فعالیت
محمدمهدی جوکار در گفتگو با خبرنگار حوزه آموزشی و پژوهشی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، درباره رویکردهای جدید دانشگاه آزاد اسلامی نسبت به انجمن‌های علمی اظهار کرد: آیین‌نامه جدیدی برای فعالیت انجمن‌های علمی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی در حال نگارش است که در این آیین‌نامه ۸ محور فعالیت برای انجمن‌ها در نظر گرفته شده است.
وی افزود: برگزاری رویدادهای علمی، توانمندسازی اعضای هیئت علمی، نشر علم، فعالیت‌های علمی اجتماعی، ارتباطات و تعاملات علمی، فعالیت‌های پژوهشی، تولید علم و برگزاری دوره‌های آموزشی از جمله فعالیت‌های در نظر گرفته شده برای انجمن‌های علمی دانشجویی است.
مدیرکل هدایت و توانمندسازی معاونت پژوهشی باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: براساس رویکرد جدید در نظر گرفته شده قصد داریم برای فعالیت‌های پژوهشی دانشجویان فعالیت‌های متناظر برای اعضای هیئت علمی تعریف کنیم.
جوکار تصریح کرد: جوانان آینده‌سازان کشور هستند به همین دلیل باید اهتمام ویژه‌ای در پژوهش و بهبود مهارت‌های آنان به کار گرفته شود. در این مسیر ۳۰ درصد از بودجه باشگاه پژوهشگران جوان به انجمن‌های علمی اختصاص یافته است که از طریق واحدها در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرد.
وی تاکید کرد: رؤسای واحدها باید بدانند که این بودجه از شهریه دانشجویان تامین می‌شود و اگر این میزان از بودجه صرف فعالیت انجمن‌های علمی دانشجویی نشود، قطعاً مدیون دانشجویان خواهند بود.
مدیرکل هدایت و توانمندسازی معاونت پژوهشی باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی گفت: در رویکرد جدید توجه به انجمن‌های علمی تصمیم داریم فعالیت انجمن‌های موجود ارزیابی شود و انجمن‌هایی که فعالیت مناسب ندارند تعلیق و لغو مجوز شوند. همچنین توجه به رشتههای علوم انسانی، ایجاد انجمن‌های بین‌رشته‌ای، مشارکت بیشتر اعضای هیئت علمی در انجمن‌ها، افزایش فعالیت‌های اجتماعی و گروهی از دیگر اقدامات در رویکردهای جدید خواهد بود.
حمایت مالی مهم‌ترین چالش انجمن‌های دانشجویی است
نوید علی‌پور در گفتگو با خبرنگار حوزه تشکل‌های دانشگاهی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، درباره تولید علم و نقش انجمن‌های علمی دانشجویی در پیشرفت علمی کشور اظهار کرد: انجمن‌های علمی دانشجویی مؤسسات علمی و تحقیقاتی هستند که دارای شخصیت حقوقی مستقل از گروه‌های آموزشی رشتههای تحصیلی مربوطه می‌باشند و دبیر هر انجمن نماینده قانونی آن انجمن می‌باشد.
وی افزود: هر انجمن توسط گروهی از دانشجویان رشته مربوطه اداره می‌شود و دبیر نیز از میان اعضای انجمن انتخاب می‌شود. انجمن‌های علمی دانشجویی اختیارات و وظایفی مستقل از گروه‌های آموزشی رشتههای تحصیلی مربوطه خود بر عهده دارند، که قطعا در جهت تولید و پویایی علمی بسیار تاثیرگذار است. برای مثال می‌توان به مواردی همچون برگزاری نشست‌های علمی و تخصصی، دعوت از مدیران و کارگزاران جهت سخنرانی‌های مربوطه، برگزاری کارگاه‌های علمی و آموزشی، برگزاری سمینارها و کنفرانس‌های علمی و تخصصی و پیگیری مطالبات علمی دانشجویان نظیر سفرهای علمی و پژوهشی اشاره کرد.
دبیر انجمن علمی دانشجویی جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس در مورد انجمن علمی جغرافیای سیاسی گفت: انجمن علمی دانشجویی جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس در سال ۱۳۷۹ تأسیس شده و از آن زمان تاکنون فعالیت‌های بسیاری داشته است. از آنجا که رشته جغرافیای سیاسی مربوط به مطالعه مباحث مرتبط با سیاست و جغرافیا می‌باشد، دایره مطالعاتی وسیعی در رشته علوم انسانی را دربر می‌گیرد.
علی‌پور درباره فعالیت‌های انجام شده این انجمن عنوان کرد: برگزاری کارگاه‌های تخصصی و میان رشته‌ای، کنفرانس ملی، سمینارها و نشست‌های تخصصی، دعوت از مقامات سیاسی کشوری و سفیران کشورهای اروپایی، برگزاری تورهای علمی، برگزاری گردهمایی دبیران انجمن علمی جغرافیای سیاسی از ابتدای تأسیس تا سال ۹۷، برگزاری سمینار تخصصی دانشجویان آفریقایی دانشگاه تربیت مدرس، برگزاری سمینارهای تخصصی دانشجویی با حضور و سخنرانی دانشجویان دکترای جغرافیای سیاسی، انتشار مجله علمی تخصصی گستره و برگزای سلسله جلسات کارگاه‌های آموزشی اصول کشور‌داری از جمله فعالیت‌های انجام شده توسط این انجمن می‌باشد.
وی درمورد آسیب‌ها و چالش‌های انجمن‌های علمی دانشجویی بیان کرد: از آنجایی که رشته تحصیلی اینجانب در حوزه معارف علوم انسانی می‌باشد، عدم و کمبود وجود حامی مالی مستقل از معاونت‌های آموزشی در رشتههای علوم انسانی بسیار مشهود است که این موضوع یکی از مهم‌ترین چالش‌های مربوط به انجمن‌های دانشجویی در حوزۀ علوم انسانی می‌باشد.
دبیر انجمن علمی دانشجویی جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس درباره راهکار تقویت انجمن‌های علمی در دانشگاه‌ها اظهار کرد: همکاری و مشارکت بیشتر انجمن‌های علمی مرتبط به هم در دانشگاه‌های مختلف می‌تواند از مهم‌ترین مسائلی باشد که به بیشتر دیده شدن فعالیت‌های علمی دانشجویان در قالب انجمن‌ها کمک بسزایی نماید.
با توجه به اهمیت نقش دانشجویان در توسعه علم کشور و عدم توجه کافی نهادهای متولی در پیش‌گیری از پرداخت سطحی به ترویج و توسعه علم در جایگاه حقیقی آن، خبرگزاری آنا را بر آن داشت تا در راستای سیاست ذاتی خود در سلسله گفتگوهایی پای صحبت دانشجویان و نخبگان بنشیند و با ارائه راهکارهایی به مسائل و چالش‌های انجمن‌های علمی در دانشگاه‌ها بپردازد.
در این گفتگو میزبان دو تن از دانشجویان فعال در حوزه انجمن‌های علمی هستیم، امین صادقی دبیر دبیران سابق انجمن‌های علمی دانشگاه تهران و علی‌اصغر خلیلی دبیر اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی علوم دامی و صنایع غذایی کشور؛ که در ادامه مشروح گفتگوی خبرگزاری آنا با شرکت‌کنندگان در این نشست را می‌خوانید.
آنا: به نظر شما چقدر دانشجویان می‌توانند در توسعه علم نقش داشته باشند و الان از چه جایگاهی برخوردار هستند؟
صادقی: به نظرم اول باید به تعریفی درست از توسعه علمی برسیم چراکه معمولاً مفهوم توسعه علمی را با مفهوم رشد علمی یا رشد فناوری اشتباه می‌گیرند، درحالی‌که توسعه علمی تنها ناظر به فناوری و صرفاً علم نیست بلکه جنبه‌های اجتماعی و فرهنگی را هم دربرمی گیرد که با هدایت درست آن‌ها می‌توانیم به رشد علمی ازنظر کمی برسیم. در این راستا انجمن‌های علمی دانشجویی از پتانسیل و ظرفیت انسانی، اجتماعی خوبی برخوردار هستند که با فعالیت در دانشگاه و دیگر نهادهای آموزشی خارج از دانشگاه می‌توانند به مفهوم توسعه علم کمک کنند.
همین‌که انجمن‌های علمی ذیل معاونت فرهنگی دانشگاه هستند یعنی اینکه کار ما بیشتر فرهنگ‌سازی است. تحصیل در مقطع کارشناسی در دانشگاه دو هدف را دنبال می کند، که یکی آشنایی با روشمندی علمی و دوم تقویت ارتباطات اجتماعی است که در بعد دوم مدل‌های فکری و توانمندی‌های مختلفی در دانشگاه وجود دارد که در فعالیت‌های انجمن علی بیشتر بروز پیدا می‌کند و حضور دانشجویان در این فعالیت‌ها تقویت ارتباطات اجتماعی را رقم میزند فکر می‌کنم این حلقه مفقوده این جریان عدم ارتباط دانشگاه با صنعت باشد که متأسفانه همچنان به‌خوبی شکل نگرفته است.
خلیلی: دانشجویان در کنار اساتید در مجموعه‌ای که دانشگاه در نظر بگیریم، نقش کلانی در این مسئله‌دارند به‌خصوص امروزه که تعداد دانشجویان و افراد تحصیل‌کرده زیاد شده است و باید در نظر بگیریم هرکدام از این افراد چقدر با بدنه جامعه در ارتباط هستند و می‌توانند هرکدام از طریق فضای مجازی خود به‌عنوان یک رسانه عمل کنند و تأثیرگذاری زیادی داشته باشد.
همچنین اگر بتوانیم بستری را آماده کنیم که دانشجویان علوم کاربردی کسب کنند تا جامعه آن را لمس کند خیلی می‌شود روی جامعه تأثیر گذاشت. ببینید ما الآن تولید علم داریم که مقاله‌ای تألیف می‌شود و یکی دیگر تولید دانش داریم که مشکلی را از جامعه حل می‌کنیم؛ اگر دانشگاه به سمت تولید دانش برود دیگر نیازی به نهادهای موازی با دانشگاه برای گسترش و توسعه علم، دانش و فناوری نداریم. اگر این روش را اصولی، حرفه‌ای و منطقی کارکنیم وضعیت اقتصادی و فرهنگی جامعه ما خیلی بهتر می‌شود.
آنا: موانع و مشکلات دانشجویان در فعالیت‌های علمی دانشجویی چیست؟
صادقی: متأسفانه نگاه دانشگاه به تولید علم کمی است نه کیفی، سال ۱۹۹۷ تولید سالانه ما ۱۰۰۰ مقاله در سال بود این رقم امروزه به ۵۰ هزار مقاله افزایش‌یافته است. این در حالی است که تولید مقالات در دنیا متناسب با رشد کشور بوده ولی آیا از سال ۱۹۹۷ تا به الآن به این میزان تولید مقاله کشور به توسعه رسیده است یا خیر؟ حتی یکسری سیاست‌ها وجود دارد که این روند را تقویت می‌کند، آن‌هم این است که امتیاز و سطح‌بندی دانشجویان و اساتید بر همین اصل تنظیم‌شده است. این نگاه هم به دانشگاه و هم به فعالین فرهنگی دانشگاه ضربه میزند که نیاز است اصلاح شود.
همچنین با همان تعریف اشتباه از توسعه علم رشتههای علوم انسانی را به حاشیه رانده‌اند و بیشتر به رشته‌هایی که تولید فناوری می‌کنند توجه می‌کنند که باید فضا را به این سمت ببریم که تولید علم را با تولید با فناوری اشتباه نگیریم. متأسفانه مشکلات اقتصادی کشور هم به این اتفاق دامن میزند که بیشتر به تولید فناوری توجه شود چون ببینید در غرب زمانی به مباحث نظری مثل فلسفه علم و کنجکاوی‌های علمی که عموما غیراربردی بودند روی آوردند که قبل از آن به دوران شکوفایی اقتصادی و صنعتی رسیده بودند. بدنه دانشگاهی و مسئولان باید توجه کنند که با شتاب‌زدگی توسعه علمی را با رشد علمی و تولید فناوری اشتباه نگیریم چرا که حتما به مباحث نظری و بنیادین نیاز داریم.
مانع دیگر معضلات اقتصادی است که وجود دارد. الآن در کشور حدود ۱۰ هزار انجمن علمی و حدود ۲۶۰۰ دانشگاه داریم و بودجه سال ۹۳ حدود ۱ میلیارد به انجمن‌های علمی اختصاص داده‌شده بود. خب آیا واقعاً این تعداد انجمن های علمی در سطح کشور ضروری است؟ همچنین از سال ۹۲ و ۹۳ به بعد با رشد قارچ گونه انجمن علمی‌ها مواجه شدیم که حمایت و پشتوانه‌ای هم نداشتند. واقعاً سیاستی از جانب سیاستمداران را نمی‌بینیم که قرار است این انجمن‌ها به چه سمتی هدایت شوند؟ و آن حمایتی که ما انتظار داشتیم پشت سر تشکل‌ها نمی‌بینیم.
به نظرم باید از کارهای نمایشی نیز فاصله گرفت یک طرحی قرار بود در دانشگاه تهران اجرا شود که یک برج ساخته و شرکت‌های دانش‌بنیان در آن مستقر شوند تا ارتباط دانشگاه با صنعت برقرار شود ولی خب تا الآن کدام محصول در طبقه ۳۳ برج تولیدشده است؟ من درک می‌کنم که در مشکلات اقتصادی بخواهند با این طرح‌ها بودجه‌های کلان وارد دانشگاه کنند اما خب هدف را نازل می‌کند و نگاه جامعه به دانشگاه عوض می‌شود؛ و در آخر ما متأسفانه در جانمایی دانشگاه‌ها هم دچار مشکل هستیم برخی دانشگاه‌ها را وسط اتوبان احداث کرده‌اند که هیچ ارتباطی با محیط پیرامون خود ندارد این خوب نیست چراکه خود دانشگاه می‌تواند تأثیر خوبی در صنعت محیط اطراف خود داشته باشد مثل دانشگاه تهران که باعث شده اطراف آن کتاب‌فروشی باشد.
خلیلی: جدای از مشکلات اقتصادی در دانشگاه همان بودجه‌ای هم که وجود دارد درست مدیریت نمی‌شود. مثلاً گاها بودجه را قطره‌چکانی به فعالان فرهنگی می‌دهند که دانشجو را بی‌انگیزه می‌کنند و در آخر بیشتر بودجه دست‌نخورده باقی‌مانده است. اگر مدیریت درستی صورت گیرد در همین اوضاع اقتصادی می‌شود بهترین فعالیت‌ها صورت گیرد.
مانع دیگر عدم همراهی اساتید در کنار دانشجویان است، ما دو دسته استاد داریم یک عده به دنبال کارهای پژوهشی خود هستند و چون وقت ندارند با انجمن‌های علمی همکاری نمی‌کنند. یک دسته دیگر هم به دنبال فعالیت‌های اقتصادی، صنعت و کارهای اجرایی خود هستند و یادشان رفته دانشگاه و کلاس درسی هم دارند. این باعث تنهایی دانشجویان شده که خود مانع بزرگی است؛ البته اساتیدی هم داریم که دانشجویان را در این فعالیت‌ها دلسوزانه همراهی می‌کنند اما تعدادشان کم است.
بحث دیگر اینکه همیشه می‌بینیم اعضای یک انجمن علمی با یک انتخابات تغییر می‌کنند و تجربه‌ای هم انتقال پیدا نمی‌کند، کسی هم در دانشگاه یا سطح وزارت علوم این را در نظر نگرفته است که سیستمی طراحی شود تا این زنجیره بین اعضای سابق و جدید انجمن علمی باقی بماند.
این اتفاق باعث می‌شود هر نفر با سیاست خود فعالیت کند و بعد فرد جایگزین با یک نگرش دیگری انجمن علمی را جلو می‌برد. ولی اگر فعالیت‌ها هدفمند باشد و فعالین انجمن علمی را آگاه کنند که دقیقاً چه‌کاری باید انجام دهند، قطعاً نتیجه بهتری خواهد داشت. الآن ما می‌بینیم از جشنواره حرکت اسناد و اطلاعاتی از فعالیت‌ها روی سایت قرار می‌گیرد اما بعد از مدتی یا لینک آن کار نمی‌کند یا از سایت برداشته می‌شود اگر این‌ها را به‌صورت بایگانی قرار دهند می‌توانیم از تجربیات دیگران استفاده کنیم.
آنا: راهکار شما برای ترویج بهتر و عمومی شدن علم در دانشگاه و افزایش نقش انجمن‌های علمی در این زمینه چیست؟
صادقی: بنده یک سالی که در بحث ترویج علم فعالیت می‌کنم باید اعتراف کنم که متأسفانه بیشتر از دانشجویان تعریف درستی از مفهوم علم ندارند، چراکه هیچ آموزشی هم به این افراد داده نشده ما در بسیاری از دانشگاه‌های دنیا واحدی بنام فلسفه علم‌داریم که اصلاً چرا این رشته را بخوانیم و روشمندی آن چیست، اما در دانشگاه‌ها از قبل هیچ اطلاعات و آموزشی دانشجویان نداده‌اند که اصلا علم چیست و روشمندی علم چیست. شاید روش تحقیق داشته باشیم اما تعریفی از روشمندی علم نداریم.
مسئله بعدی این است که هنوز هیچ مکانیسمی برای دیده شدن فعالان انجمن علمی وجود ندارد و هنوز در بین قشر دانشگاهی غریب هستند. بنده آمری دارم که کمتر از ۱۰ درصد دانشجویان دانشگاه تهران در فعالیت‌های فرهنگی دخیل هستند، خب بخش زیادی از عدم علاقه به فعالیت به خاطر عدم شناخت از پتانسیل‌های فعالیت علمی است.
این نقص سه بخش دارد که یکی از آن سیاست‌گذاری بود که در موردش صحبت کردیم، بخشی دیگر هم مشکلات درون دانشگاهی است ولی یک بخش آن‌هم دانشجویان هستند. هر ورودی جو و بافت خاص خود را دارد اما مسئولان دانشگاهی آشنایی با آن‌ها ندارند سال ۷۸ که شروع فعالیت انجمن‌های علمی بود همچنان همان ساختار پابرجاست و متأسفانه فضای علمی هم که در دانشگاه وجود دارد ناخودآگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی را وارد گرداب تولید مقاله می‌کند.
بحث دیگری که وجود دارد ما وقتی صفحه اساتید دانشگاهی را اگر رصد کنیم و نگاهی به مقالات چندساله گذشته آن‌ها کنیم متوجه می‌شویم هیچ نظام‌بندی خاصی ندارد یعنی مقالاتی با موضوعات و روش‌های متفاوت تولید کرده‌اند. برخی دانشجویان گلایه می‌کنند که استاد راهنمای وی در پایان‌نامه کمک چندانی به او نکرده خب این مقصر استاد نیست چراکه هر عضو هیئت‌علمی روی موضوع خاص تخصص دارد و باید هم‌روی همان موضوع تمرکز کند تا خروجی بهتری هم داشته باشد به نظر من در فعالیت‌های پژوهشی باید مسئله محور کارکرد.
خلیلی: ما هرمی متشکل از دانشگاه، صنعت و دولت داریم؛ ارتباط دانشگاه و صنعت و همچنین دولت و صنعت دوطرفه است اما ارتباط دانشگاه با دولت یک‌طرفه است آن‌هم محدود می‌شود به بودجه دادن دولت به دانشگاه درنتیجه ما نه در دولت می‌توانیم سهیم باشیم که اظهارنظر کنیم، دانشمندان ما نیز در میزهای تصمیم‌گیری جایگاهی ندارند. پس درنتیجه دانشگاه هم در تصمیم‌گیری دولت نقشی ندارد این باعث می‌شود وقتی در تصمیم‌گیری جایگاهی نداریم با صنعت هم در ارتباط نیستیم درنتیجه اشتغال دانشجویان و سرمایه‌گذاری‌های دوطرفه شکل نمی‌گیرد و در آخر باعث دلسردی بین دانشجویان می‌شود.
همچنین ببینید شخصیت دانشجو در سال اول شکل می‌گیرد اما دروس سال اول بیشتر پایه و عمومی هستند که هیچ شناخت و آگاهی از رشته به دانشجو نمی‌دهند؛ که باعث دلسردی می‌شود بنابراین برخورد درست با دانشجویان در سال اول مهم است.
آنا: به نظر شما از سوی نهادهای دولتی و وزارت علوم چه دیدی نسبت به علمی‌های علمی دارند؟ و چقدر تا به الآن از فعالین این عرصه در ساختار تصمیم‌گیری استفاده‌شده است؟
خلیلی: مواردی مثل دانشگاه فردوسی مشهد را دیدم که نهادهای استانی مثل شهرداری، استانداری و... از ظرفیت دانشجویان استفاده کرده‌اند و خود آن‌ها گفتند همکاری با دانشجویان حداقل هزینه و بهترین بازدهی را برای ما داشته است. مدیران ما دودسته‌اند برخی فقط در حد امضا کردن هستند، اما برخی نوآوری و تغییر هم ایجاد می‌کنند؛ من معتقدم فعالین انجمن علمی اگر وارد نهادها و سازمان‌ها شوند، جزو دسته دوم خواهند بود و باعث ارتقا سیستم می‌شوند یا حتی اگر مسئولیتی به دست نگیرند، حداقل از ظرفیت آن‌ها باید استفاده شود.
صادقی: اولین نکته این است این ارتباط سیستماتیک نیست مثلاً شما ببینید دانشجویان سه دسته هستند برخی که بعد از مدتی می‌بینند علاقه‌ای بر رشته خود ندارند و مسیرشان عوض می‌شود برخی هم بیشتر نگاه پژوهشی دارند اما دراین‌بین برخی هم به دنبال فعالیت‌های فرهنگی هستند اما خب اینکه مدیر از میان این دانشجویان کدام را انتخاب کند بسته به سلیقه او دارد که این نشان از سلیقه‌ای بودن مدیریت است نه سیستماتیک.
همچنین در ابتدای صحبت‌ها گفتم که میان رشته‌ها تبعیض قائل می‌شوند خب این باعث شکاف میان بدنه دانشگاهی می‌شود. درصورتی‌که ما به همه علوم نیاز داریم مثلاً در ساخت هواپیما بسیاری از علوم نظری به‌کاررفته است اگر رشتههای علوم پایه و علوم انسانی تقویت نشود قطعاً به علوم کاربردی هم نخواهیم رسید این علوم مثل پازل هستند که در کنار هم باید قرار گیرند.
آنا: چرا انجمن‌های علمی و فعالیت‌های علمی برای دانشجویان جذابیتی ندارند؟ راهکار شما برای تغییر این وضع چیست؟
صادقی: یک بخش عدم شناخت حتی فعالان انجمن علی از پتانسیل و امتیازات انجمن علمی است. من خیلی از مهارت‌هایی که سازمان یونسکو از سواد اشاره می‌کند را در انجمن علمی می‌بینم که با کنش بین دانشجویان در کارهای تیمی رقم می‌خورد. من می‌بینم برخی حتی از جشنواره تیتر یا حرکت اطلاعی ندارند درصورتی‌که هرکدام از این‌ها پتانسیل خوبی برای دیده شدن و رشد است. یک بخش دیگر به نگاهی است که به انجمن‌های علمی دارند، حتی مدیرانی در سطح معاونین فرهنگی دانشگاه ها نیز دید فرهنگی به انجمن علمی ندارند.
همچنین جامعه ما سطحی‌نگر و سلبریتی پسند شده است که می‌توانیم نمود آن را در شبکه‌های اجتماعی ببینیم. خب دانشجویان نیز از همین جامعه وارد دانشگاه شده‌اند. بحث بعدی ما حتی در تشکل‌ها نیز می‌توانیم ببینیم فرم و شیوه فعالیت‌ها برای ۱۰ سال پیش است درحالی‌که اگر در فعالیت نوآوری شود قطعاً با استقبال همراه خواهد شد.
خلیلی: من فکر می‌کنم مسئولان باید دید بهتری نسبت به بودجه داشته باشند؛ این بودجه هدر رفتن پول نیست بلکه سرمایه‌گذاری است چراکه اگر قرار باشد دانشجویان دیده شوند باید هزینه کرد اما جالب است که هزینه چندانی هم نمی‌شود اتفاقاً. حتی باوجود این بودجه‌های کلان بازهم بودجه چندانی به انجمن علمی تعلق نمی‌گیرد. همچنین شناخت دانشجویان از انجمن علمی خیلی مهم است، دانشجو نباید فکر کند انجمن علمی جایی برای کار اجرایی است بلکه انجمن علمی محلی برای رشد و ارتقا یک دانشجو است که باید بداند اصلاً برای چه وارد تشکل شده که باید به آن آموزش داد.
همین‌طور باید این دید را داشته باشیم که ما وارد انجمن علمی و دیگر تشکل‌ها شده‌ایم تا کار اجرایی، تیمی، مدیریت بحران و... را یاد بگیریم و برای ورود به جامعه آماده شویم نه اینکه به دنبال سابقه علمی باشیم یا مثلاً درزمینه نشریات این‌طور نباشد که بگویند شما فلان امتیاز علمی پژوهشی و... را بدهید تا چاپ کنیم. نشریات دانشجویی باید محلی برای قلم‌زدن و آزمون‌وخطا باشد تا دانشجو بتواند مهارت کسب کند، الآن فایده نشریات علمی پژوهشی که در دانشگاه انبار می‌شود و کسی هم نمی‌خواند چیست؟ حتی برخی اساتید هم از فواید فعالیت دانشجویان در نشریات و انجمن‌های علمی آگاه نیستند درنتیجه این عدم اطلاع‌رسانی باعث آشفتگی دلسردی دانشجو می‌شود. درصورتی‌که اگر کسی بخواهد در رشته خود به‌جایی برسد بهترین جا برای او انجمن علمی است.
آنا: به نظر شما ساختار مشکل دارد که جامعه سطحی شده یا کم‌کاری از دانشگاه و دانشجویان بوده است؟
صادقی: ببینید چه بخواهیم چه نخواهیم دانشگاه یک مدل غربی است که وارد ایران شده و برعکس غرب زمانی در ایران تأسیس شد که کشور دچار تلاطم‌های اقتصادی بود همچنین مدل ارتباطی در ایران یک‌طرفه است یعنی بیشتر جامعه روی دانشگاه تأثیر می‌گذارد، پس نمی‌توان از دانشجو و دانشگاه انتظار زیادی داشت. باید فکر این حلقه گمشده کجاست آموزش‌وپرورش، سیاست‌گذار، صداوسیما و... هرکدام مقصر هستند. الآن برنامه‌های علمی در صداوسیما چقدر جایگاه دارند؟ اما برنامه‌هایی بی‌محتوا ولی چون سلبریتی دارند پرطرفدار هستند.
وظیفه من آگاهی سازی است باید اصلاً فارغ از فعالیت‌های دانشگاهی دورهم جمع‌شویم و در حد خودمان اثرگذار باشیم در دنیا برخی از دانشمندان فقط وظیفه ترویج علم و آگاهی سازی عمومی را دارند که این مورد جدا از بحث پژوهشی است و این نقش در بین دانشجویان و اساتید ما در جامعه کمرنگ است و باید توجه بیشتری شود.
همچنین الآن اساتیدی که نظر می‌دهند به دلیل اینکه برخی فکر می‌کنند وظیفه این‌ها فقط کار علمی است دید منفی علیه آن‌ها است همین‌طور حضرت علی حدیثی دارند که می‌فرمایند انظر اِلي ما قالَ و لا تنظُرْ الي مَنْ قال یک اصول استدلالی است یعنی کاری نداریم مقاله را چه کسی نوشته‌اند ما همان مقاله و پژوهش را باید بررسی کنیم.
خلیلی: به نظر بنده دانشگاه سهم خود را که حداقل می‌توانست از اوضاع نابسامان و اثر مخرب آن جلوگیری کند انجام نداده است؛ مثلاً ما کی به‌عنوان متخصص دانشگاهی برای گران شدن مرغ نظر داده‌ایم؟ یا در بسیاری از اتفاقات دیگر. اگر نظر دهیم حتی دیده هم نشود ولی به‌مرور وقتی مردم می‌بینند که نظر درست را دانشگاه داده است، اعتماد مردم جلب می‌شود. الآن اساتید اقتصادی دانشگاه ما کجا هستند؟ هرچند بگوییم در میزهای تصمیم‌گیری از آن‌ها استفاده‌نشده است ولی خب نظری هم نداده‌اند.
پیشرفت علمی استقلال کشور را تضمین می‌کند/ لزوم تربیت نیروی متخصص و متعهد در دانشگاه‌ها برای رشد کشور
یوسف بیوک خان در گفتگو با خبرنگار حوزه تشکل‌های دانشجویی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا گفت: حوزه و دانشگاه به عنوان دو نهاد معتبر علمی در کشور باید همواره ارتباط خود را حفظ حفظ کرده و بنا بر شرایط حاکم بر جامعه از منابع اسلامی و علمی برای رفع دغدغه‌های مردم با نهادهای مختلف همکاری کنند.
وی افزود: حوزه و دانشگاه به عنوان دو نهادی که وظیفه خطیر آموزش و تربیت را به عهده دارند، جزو مهم‌ترین مجموعه‌های آینده‌ساز کشور هستند.
دبیر انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی بیان کرد: زمانی که از وحدت حوزه و دانشگاه صحبت می‌کنیم، باید دقیقاً همین نکته را در نظر داشته باشیم که هدف اصلی هر کدام از این دو نهاد چیست؟ زمانی که هدف اصلی هرکدام از این دو نهاد ارزشمند، تربیت نیروی متخصص و متعهد برای ساخت آینده کشور باشد، لزوم وحدت، معنی پیدا می‌کند.
وحدت کلام و رفتار هدف اصلی ارتباط حوزه و دانشگاه
بیوک خان ادامه داد: یعنی با یکی کردن اهداف حوزه و دانشگاه که همان انسان‌سازی و نیرو‌سازی جهت رشد و پیشرفت هرچه بیشتر است یعنی هم متخصص باشد و هم متعهد، اینجاست که پیوندهای حوزه و دانشگاه باهم شروع می‌شوند و هر کدام لازم و ملزوم یکدیگر می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: یکی شدن هدف، سبب می‌شود که ما به آن هدف اصلی، که همیشه در کلام و رفتار رهبری و خواست ملت ایران بوده است، یعنی ساخت جامعه اسلامی پیشرفته و مستقل، جامعه‌ای که نماد و الگوی مقاومت است حاصل می‌شود.
دبیر انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه عنوان کرد: بعد از یکی شدن اهداف، مسیر رسیدن به آن هدف مهم است، یعنی ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که دانشگاهی صد در صد اسلامی بشود یا همه علوم دانشگاهی به طور تخصصی در حوزه تدریس شود.
بیوک‌خان افزود: اما مسیری که پس از یکی شدن هدف گشوده می‌شود، همان راه علم است و همان راهی است که پایه‌های حوزه بر آن بنا شده است و آن مسیر مباحثه، تبادل نظر و رفت و برگشت‌هایی است که همیشه در علم مورد استقبال همه است.
وی تصریح کرد: چون هدف یکی است، این‌ها همه باعث می‌شود تا هم پیشرفت در علم و تکنولوژی و هم پیشرفت در استفاده از این علم در جهت بسط مبانی اسلامی را شاهد باشیم یعنی افراد متخصصی داریم که مبانی اسلامی را می‌شناسند و ستون‌های علمی‌شان بر زیر بنای اسلامی ساخته شده و هم افرادی را داریم که مبانی اسلامی را با جدیدترین ابزار بسط و گسترش می‌دهند.
دبیر انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: زمانی که حرکت در این مسیر تولید و بازتولید علم بر مبانی اسلامی که توسط افراد متخصص و متعهد انجام می‌شود، نه تنها پیشرفت علمی و حرکت جامعه به سمت پیشرفت، استقلال و مقاومت هرچه بیشتر را تضمین می‌کند بلکه مبانی اسلامی و مقاومت اسلامی را در جهان گسترش می دهد.
تارا زارعی در گفتگو با خبرنگار حوزه تشکل‌های دانشجویی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، در خصوص انجمن علمی دانشجویان رشته علوم و مهندسی شیلات دانشگاه تربیت مدرس اظهار کرد: انجمن علمی علوم دریایی سال ۸۹ توسط فعالان دانشجویی به‌عنوان اولین انجمن علمی دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس با همکاری تمامی اعضای رشتههای دانشکده علوم دریایی شامل شیلات در دو گرایش فراوری محصولات شیلاتی و تکثیر و پرورش، زیست دریا و فیزیک دریا تأسیس شد.
وی ادامه داد: این انجمن با بیش از ۹ سال فعالیت دانشجویی افتخاراتی نظیر برگزاری کارگاه‌های علمی-آموزشی، مناظرات، نشست‌ها، همایش‌ها، بازدیدها و مشارکت در فعالیت‌های علمی-ترویجی کشوری و بین‌المللی، همکاری علمی با سازمان‌های شیلات استان مازندران، پژوهشگاه رویان، مرکز پاستور، سازمان منطقه آزاد چابهار، آموزش‌وپرورش استان را در کارنامه خود دارد.
دبیر سابق انجمن علمی دانشجویان رشته علوم و مهندسی شیلات دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه ازجمله افتخارات این انجمن، درخشش در انجمن‌های دانشگاه در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است، عنوان کرد: بیش از ۱۵ دانشجوی نمونه دانشگاهی و نخبگان کشوری در اتاق فکر این انجمن حضور دارند.
وی افزود: پاییز ۹۷ با همت فعالان این انجمن شامل دانشجویان، فارغ‌التحصیلان و اعضای هیئت‌علمی در راستای چابک‌سازی و استفاده از نهایت پتانسیل رشتههای دانشکده علوم دریایی این انجمن موفق به تأسیس چهار انجمن علمی تخصصی مجزا شامل علوم و مهندسی شیلات، زیست دریا، فیزیک دریا و بین‌رشته‌ای در دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی شد.
زارعی با تأکید به تغییر رویکرد اجرایی انجمن علمی دانشجویان رشته علوم و مهندسی شیلات دانشگاه تربیت مدرس، گفت: پس از تولد فصل نوین فعالیت‌ها در دانشکده علوم دریایی با توجه به اهداف کلان کشوری، تدوین نقشه راهبردی تحول دانشگاه‌ها و الزام ورود به عصر دانشگاه‌های صنعتی نظیر MIT و هاروارد، همچنین توسعه استارت‌آپ‌های دانشجویی، «کارآفرینی و حمایت از استارت‌آپ‌ها» در اولویت اول انجمن قرار گرفت.
وی در تشریح ایده «بی‌تلاطم در آب با فیشمیش» بیان کرد: در زمستان ۹۷ اتاق فکری انجمن در راستای اهداف کلان دانشگاه مبنی بر استقلال مالی انجمن‌های علمی اقدام به تأسیس پروژه خودکفایی و درآمدزایی کرد. این پروژه با عنوان «بی تلاطم در آب با فیشمیش» نام‌گذاری شد.
زارعی در خصوص علت نام‌گذاری طرح «بی‌تلاطم در آب با فیشمیش» تصریح کرد: وجه‌تسمیه با عنوان «بی‌تلاطم در آب...» وجود پشتوانه «علمی» در امور و برنامه‌ریزی‌ها است که منجر به آسایش خاطر و برهم نزدن موازین طبیعت خواهد بود که به‌واسطه این پشتوانه می‌توان از منابع آبی و موجودات زنده این اکوسیستم‌ها برای مباحث تجاری و اقتصادی استفاده کرد.
وی عنوان کرد: همچنین عبارت «فیشمیش» با الهام گرفتن از نام یکی از خاص‌ترین ماهیان خلیج‌فارس و دریای عمان یعنی میش ماهی و ترکیب آن بالغت fish ابداع‌شده است که تلفظی شبیه به بیان عامیانه «کش مش» دارد که می‌تواند شیرین، ماندگار و خاطره‌انگیز باشد.
دبیر سابق انجمن علمی دانشجویان رشته علوم و مهندسی شیلات دانشگاه تربیت مدرس در معرفی پویش «سرسبزتر با مدرس» گفت: طرح تحول راهبردی این دانشگاه در رابطه یاری‌رسانی اجتماعی قدمی نوین برداشته است. به‌منظور برآوردن اهداف این بسته پویشی تحت عنوان «سرسبزتر با مدرس» در نوزدهم آبان سالروز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه با همکاری اداره آموزش‌وپرورش استان، انجمن علمی علوم و مهندسی شیلات و دانشگاه تربیت مدرس با شعار «هرچه آگاه‌تر باشیم ثروتمندتر خواهیم بود» تأسیس شد.
وی ادامه داد: در مرحله نخست پویش از اساتید، دانشجویان دکتری، آموزش‌وپرورش شهرستان‌های نور و محمودآباد به‌منظور همکاری دعوت به عمل آمد. دانشجویان تارا زارعی، دکتری علوم و مهندسی شیلات، مژده میرکی، مهندسی جنگل‌داری، زهرا درویش‌نیا، دانشجوی دکتری زیست دریا و بیتا روشن‌روان، دانشجوی دکتری مهندسی محیط‌زیست به‌عنوان اولین مدرسان سرسبزتر فعالیت آگاهی‌بخشی خود را در سطح پنج دبیرستان از دو شهرستان آغاز کردند.
زارعی عنوان کرد: تاکنون این پویش اقدام به عضوگیری از ۱۰۸ دانش‌آموز به‌منظور آگاهی‌بخشی در زمینه کارآفرینی همسو با حفاظت منابع طبیعی کرده است. هم‌اکنون اتاق فکر این پویش اعلام کرده است این پروژه در مرحله دوم اجراست که از مدارس به‌منظور استفاده از فضای آموزشی دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس دعوت به‌عمل‌آمده تا سطح آگاهی دانش آموزان عضو در پویش سرسبزتر را ارتقا دهند.
وی گفت: هم‌اکنون پویش دانشجویان انجمن‌ها در حال تدوین کتاب شعر کودک با موضوعیت راه‌های حفاظت و معرفی گونه‌های در معرض انقراض است. که اشعار این مجموعه توسط فریبا عبدالرحمانی، دانشجوی ارشد مهندسی محیط‌زیست با گرایش تنوع زیستی دانشگاه تربیت مدرس از اعضای افتخاری انجمن علمی علوم و مهندسی شیلات به تحریر درآمده‌اند.
پرهام نوروزی در گفتگو با خبرنگار حوزه تشکل‌های دانشگاهی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، با اشاره به لزوم تولید علم در دانشگاه‌ها اظهار کرد: دانشجویانِ امروز، همان دانش‌آموزان دیروز هستند که سال‌ها علوم مختلف را از دبیران خود دریافت کردند تا در دانشگاه به صورت اختصاصی در زمینه رشته منتخبشان به مرحله پژوهش و تولید علم برسند.
وی افزود: انجمن‌های علمی دانشجویی همچون سکوی پرتابی برای دیده شدن دانشجویان و فرصتی مناسب برای کشف توانمندی آنان و کمک به پرورش ایده‌های نو قشر دانشگاهی به شمار می‌روند. انجمن علمی دانشجویی به‌عنوان پلی میان دانشجویان یک رشته با اساتید خود و دانشجویان رشتههای دیگر، موجب ایجاد فرصتی خلاقانه برای شکوفایی و نوآوری در همکاری میان دانشجویان و جوانان مستعد می‌شود.
دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته زبان و ادبیات ترکی استانبولی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه وجود انجمن‌های علمی و فعالیت‌های مداوم آنان باعث تسریع در به حرکت درآوردن چرخه تولید علم و پرورش استعدادهای جوانان می‌شود، گفت: همان‌طور که می‌دانید انجمن علمی هر رشته تا حدودی بیانگر فضا و جو حاکم بر آن رشته است، لذا انجمن علمی دانشجویی گروه زبان و ادبيات ترکی استانبولی نیز با هدف ایجاد فضایی مناسب و صمیمی برای بهره‌گیری از استعدادهای دانشجویان خود و ایجاد انگیزه در آنان برای شکوفایی و پرورش توانایی‌هایشان قدم بر می‌دارد.
نوروزی بیان کرد: رابطه نزدیک و بسیار خوب میان کادر آموزشی گروه و کادر انجمن باعث تسهیل این روند شده و امکان استفاده از حداکثر پتانسیل برای انجام این امر را فراهم می‌سازد. این کادر که متشکل از ۵ عضو اصلی از دانشجویان سال سوم و چهارم است، تیمی منسجم، باتجربه و یک‌دل را تشکیل داده که با داشتن تخصص، پشتکار و تجربه در امور مختلف موجب امکان پذیری هر هدفی می‌گردند.
وی ادامه داد: انجمن علمی دانشجویی گروه زبان و ادبیات ترکی استانبولی از زمان تأسیس خود در دوره جدید با هدف یک‌دلی برای رسیدن به اهداف خود جلسات منظمی را ترتیب داده، که نتایج بسیار مطلوبی از این دیدارها حاصل شده است. مراسم معارفه رشته و انجمن، آشنایی با ورودی‌ها و هم‌اندیشی دانشجویان و اساتید حول محور «زبان و ادبیات» از جمله اقدامات صورت گرفته این انجمن هست.
دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته زبان و ادبیات ترکی استانبولی دانشگاه علامه طباطبایی در پایان خاطرنشان کرد: انجمن ما قصد دارد تا باقی برنامه‌های خود را نیز طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده خود در طی جلسات مذکور به اجرا رساند. این برنامه‌ها شامل برگزاری جشن‌های مناسبتی، همایش‌های منظم داخلی و بین‌رشته‌ای، جشنواره‌های تخصصی و غیرتخصصی، کارگاه‌های آموزشی، اکران و نقد فیلم است.
پارسا ریاضی در گفتگو با خبرنگار حوزه تشکل‌های دانشگاهی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، با اشاره به نقش مهم انجمن‌های علمی دانشجویی در ارتقای تولید علم اظهار کرد: دانشگاهیان بايد در رشته علمی خود تخصص، اطلاعات و مهارت كافی را به‌دست بياورند تا بتوانند علم خود را درخدمت کشور قرار دهند. بخش مهمی از اين تخصص و مهارت را می‌شود در برنامه‌های انجمن علمی دانشجویی پيدا كرد.
وی افزود: علم در زمان‌های گذشته گسترده نبود، فقط عده‌ای خاص به دنبال علم می‌رفتند و در این زمینه تسلط پیدا می‌کردند، اما امروزه علم در کشورهای پيشرفته به‌گونه‌ای پيش می‌رود كه تلفيقی از علوم مختلف را با هم داشته باشد.
دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف با بیان اینکه انجمن‌های علمی دانشجویی می‌توانند پیشرو در ارتقای تولید علم کشور باشند، گفت: این انجمن‌ها علاوه بر برگزاری دوره‌های مهارتی و آموزشی در رشتههای مختلف تحصیلی، باید به مباحث علم و فناوری و رشد علمی کشور اهتمام ویژه‌ای داشته باشند.
ریاضی عنوان کرد: یکی از مسائلی كه به افزايش دانش در افراد به‌خصوص در رشتههای مهندسی منجر می‌شود، بازديد از صنايع عظيم كشور و در مراحل بعدی شركت‌های دانش‌بنيان و نوپا است كه مشاهده عينی مطالب يادگرفته شده دانشجویان در عمل است.
وی خاطرنشان کرد: اعضای انجمن‌های علمی دانشجویی در رشتههای مختلف می‌توانند در راستای تحقق فضای بين‌رشته‌ای که بسيار رو به رشد است، با يكديگر همکاری کرده و برنامه‌های گسترده‌ای داشته باشند تا منجر به پیشرفت علمی كشور شود. اين موارد مثال‌های كوچكی از فعاليت‌های فراوانی است كه یک انجمن علمی می‌تواند انجام دهد تا یک دانشجو بتواند علاوه بر يادگيری پايه علوم در كلاس‌های دانشگاه در راستای تخصص و مهارت‌افزايی آن، در انجمن علمی فعالیت کند.
این فعال انجمن علمی با اشاره به اینکه انجمن علمی دانشجویی دانشكده مكانيک دانشگاه شریف با نام «محور» شناخته می‌شود، افزود: این انجمن در سال ١٣٧٢ تأسيس شده و دارای شوراي مركزي ٩ نفره است كه اعضای آن از طريق انتخابات دانشجويی تعيين می‌شوند. زیرمجموعه‌های این انجمن، علمی و کارگاه، دوره‌های آموزشی و نرم افزار، مسابقه، بازديد علمی، فرهنگی و نشريه دانشكده مكانيک (خبرنامه مكانيک شريف-خمش) است.
ریاضی بیان کرد: دوره‌های فصلی آموزش نرم افزار به‌طور منظم برگزار می‌شود كه بخش نسبتاً كاملی از نرم‌افزارهای مهم و کاربردی مهندسی مكانيک آموزش داده می‌شود. یکی دیگر از فعالیت‌های انجمن علمی مکانیک، برگزاری مسابقه ملی مكانيک برتر با موضوع توليد آب از رطوبت هوا است.
وی ادامه داد: اعضای این انجمن علمی بازديدهای بسیاری در شهر تهران و ساير شهرها از صنايع مهم كشور از قبيل صنايع نيروگاهی، خودرو، قالب‌سازی و... در طول سال‌های مختلف داشته‌اند که در دوسال اخير جان تازه‌تری گرفته است. در بخش علمی و كارگاه، سلسله جلسات آشنايی با گرايش‌های تخصصيی رشته مكانيک برگزار می‌شود كه تا ديد دانشجويان را نسبت به آينده خود بازتر می‌کند.
دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف خاطرنشان کرد: در این انجمن علمی، كارگاه‌های عملی و مهارتی فراوانی برگزار شده و مكمل خوبی برای دروس اصلی دانشگاه است. امیدواریم که انجمن‌های علمی رسالت خود را كه تقويت بخش علمی دانشگاه‌ها و كشور است، به‌درستی انجام دهند.
میثم احمدی صالح‌بابری در گفتگو با خبرنگار حوزه تشکل‌های دانشگاهی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، با اشاره به لزوم تقویت انجمن‌های علمی دانشجویی اظهار کرد: مطابق با آیین‌نامه انجمن‌های علمی دانشجویی مدون وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وظایف این انجمن‌ها شامل نقد و مناظره علمی، مطالعات و پژوهش‌های علمی، ترویج یافته‌های علمی، بازدید از مراکز صنعتی و... است.
وی افزود: در نقشه جامع علمی کشور بر لزوم افزایش کمیت و کیفیت برنامه‌های ترویجی- علمی، افزایش میزان اثربخشی در توسعه علم و فناوری، حمایت از انجمن‌ها و جمعیت‌های علمی در راستای تولید و ترویج علوم نوین و رسیدن به اهداف کلان و بخشی در حوزه علم و فناوری تأکید شده است و باید در این راستا انجمن‌های علمی دانشجویی تقویت شود.
دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته مهندسی بهداشت محیط دانشکده علوم پزشکی آبادان بیان کرد: اعضای انجمن‌های علمی دانشجویی باید در راستای اهداف نقشه جامع علمی کشور گام بردارند و خود را هرچی می‌توانند قوی کنند.
احمدی عنوان کرد: انجمن علمی دانشجویی مهندسی بهداشت محیط دانشکده علوم پزشکی آبادان از سال ۹۶ آغاز به کار کرده و کارهای مختلفی انجام شده است. از مهم‌ترین فعالیت‌های این انجمن علمی می‌توان به برگزاری کارگاه‌هایی نظیر END NOTE، پروپوزال نویسی و روش تحقیق و سرچ منابع، آشنایی با پایگاه‌های علمی و ...اشاره کرد.
وی خاطرنشان کرد: برگزاری کارگاه ژورنال کلاب، طرح جایگزینی کیسه‌های پارچه‌ای و لیوان‌های چندبار مصرف به‌جای ظروف و پلاستیک‌های یک بار مصرف در جهت کاهش تولید زباله، تعیین یک تیم از دانشجویان بهداشت محیط به‌عنوان ناظران بهداشت جهت بازرسی از سلف و بررسی وضع بهداشت دانشگاه و خوابگاه‌ها از دیگر فعالیت‌های انجمن علمی مهندسی بهداشت محیط دانشکده علوم پزشکی آبادان است.
انتهای پیام/4133
انتهای پیام/
