ایران به انقلاب صنعتی از جنس ژاپنی‌ها نیاز دارد/ قبل از ساخت روبات باید کیفیت تولید را بالا ببریم

 گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، امروزه استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان اغلب روی فعالیت‌های خدماتی مانند فروش، حمل‌ونقل، تاکسی‌های اینترنتی و غذا فعالیت می‌کنند. از همین رو نیاز است اکوسیستم استارت‌آپ‌ها و کارآفرینان به سمت حوزه‌های کمتر مورد توجه بـا پتانسـیل بالا و اثـرات اجتماعی و اقتصادی و ملی بالا در شرایط کنونی هدایت شود.

باتوجه به چالش‌های متعدد کشور در عرصه‌هایی مانند کشاورزی، سبک زندگی شهرنشینی، مسائل اجتماعی، محیط‌زیست، آلودگی و انرژی، در این بین گروه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیانی شکل گرفته‌اند که به‌صورت غیرمستقیم اندیشه و خلاقیت را وارد چرخه‌های تولید تا بازار می‌کنند. خبرگزاری آنا در راستای معرفی و تجربه‌نگاری فناوری، با گروه‌های استارت‌آپی موفق در قالب «پاتوق نخبگان» همراه  شده و پای صحبت آنان نشسته است.

 «پاتوق نخبگان» محفلی برای مخترعان و نخبگان است که در سلسله نشست‌هایی در راستای معرفی دستاوردها و چالش‌های استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان در خبرگزاری آنا برگزار می‌شود. در پنجمین نشست میزبان «فرزاد چراغ‌پور سماواتی» دارای مدرک دکتری مکانیک از دانشگاه صنعتی خواجه نصیر و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس سازنده ویلچر هوشمند هستیم. در ادامه مشروح این گفتگو را می‌خوانید.

آنا: آیا صنعت ما در حال حاضر احتیاج به روبات دارد؟

چراغ‌پور سماواتی: ابتدا باید دید که مسئله صنعت‌مان چیست. سپس می‌توان از ابزار روباتیک در راهکارهایی که برای حل مشکلات صنعت پیدا کرده‌ایم، استفاده کرد. مشکلات صنعت ما با صنعت آلمان متفاوت است. اگر این سوال در آلمان مطرح شود، حقوق کارگر در ساعت با قیمت تمام شده روبات مقایسه می‌شود تا بهترین راه انتخاب شود. صنعت ایران نمی‌تواند مانند صنعت آلمان به این مشکل نگاه کند.

در ایران نیروی کار ارزان‌تر از روبات است. باتوجه به افزایش دلار، حقوق کارگران در ایران ارزان‌تر از چین است. برای مثال اگر هزینه دو روبات بسته‌بندی کلوچه 300 میلیون تومان شود، حقوق یک سال 20 کارگر هم 300 میلیون تومان می‌شود، بنابراین برای کارخانه‌دار استخدام نیروی انسانی ارزان‌تر است. ژاپنی‌ها بر مبنای آموزه‌های پروفسور دنینگ، پروفسور آمریکایی، فلسفه کیفیت را تغییر دادند. دنینگ در دهه 1970 کمپانی تولید روبات در آمریکا داشت اما به اندازه‌ای که در ژاپن مطرح بود، در آمریکا شهرت نداشت.

ایران در حال حاضر به انقلاب صنعتی نیاز دارد که ژاپن در خصوص کیفیت محصولاتش انجام داد. خودرو را خودمان تولید می‌کنیم اما کیفیت مطلوبی ندارد، اکر شاخه‌های صنعتی از جمله نساجی، فولادسازی، مواد معدنی، ماشین‌آلات تولیدی، ماشین‌آلات کشاورزی دارین اما کیفیت تولید ما در سطح برندهای اروپایی نیست، حتی در سطح تکنولوژی صنعتی ترکیه نیست.  هنوز هم وقتی می‌خواهند گیربکس بفروشند می‌گویند ترک، ایرانی یا چینی؟ هر کدام از آنها بسته به کشور سازنده قیمت متفاوتی دارند. بنابراین واقعا به انقلاب کیفیت در صنعت نیاز داریم.

آنا: روبات‌ها می‌توانند این کیفیت را به صنعت اضافه کنند؟

چراغ‌پور سماواتی: وقتی هنوز به کیفیت تولید مورد در نظر در صنعت نرسیده‌ایم، چگونه این روبات را بسازیم؟ از آنجایی که نمی‌توانیم در مرحله تولید انبوه محصولات باکیفیت داشته باشیم، نمی‌توانیم روبات را خودمان تولید کنیم. بنابراین آن را وارد می‌کنیم و این امر تبدیل به چرخه بی‌پایانی می‌شود که سرانجامش تنها به واردات روبات می‌رسد. روبات می‌تواند به افزایش کیفیت در صنعت ما کمک کند اما این که این روبات‌ها کجا تولید شوند یا از کجا وارد شوند مسئله‌ای جداگانه است.

آنا: به نظر شما در دانشگاه‌ها نیاز صنعت به روباتیک درک شده است؟

چراغ‌پور سماواتی: باید دید که نگاه واحد قزوین دانشگاه آزاد اسلامی به روباتیک چیست. یک دانشگاه کوچک‌تر مثل پردیس چه نگاهی به روباتیک دارد؟ یک دانشگاه دولتی مثل خواجه نصیر چه رویکردی در روباتیک دارد؟ نقش انجمن روباتیک در دانش روباتیک کشور چیست؟ نگاه جامعه ایران به روباتیک چیست؟ اگر بخواهم جواب این سؤال را بدهم باید بگویم که در ساخت روبات هنوز فاصله بسیاری با جهان داریم. روباتیک و مکاترونیک در صنعت کاربرد بسیاری دارند.

در ایران می‌توان قطعات را خرید، وارد کرد و روبات را مونتاژ کرد. برای مثال خط تولید پژو 206 صندوق‌دار در ایران‌خودرو کاملاً روباتیک است اما تمام روبات‌ها متعلق به شرکت کوکا آلمان است. تا چندی پیش اپراتور تنظیمات این خط تولید از آلمان وارد می‌شد تا این که کارکنان ایران خودرو به آن مسلط شدند. این اپراتور حدود 200 روبات را پشتیبانی می‌کند و از نظر کیفی نیز به تأیید فرانسه درآمده است. به گفته پژوی فرانسه می‌توان از بدنه‌هایی که در خط روباتیک ایران خودرو استفاده می‌شود در فرانسه هم استفاده کرد. این نمونه‌ای از انقلاب کیفیت است.

باوجود این که نقشه جامعه علمی 20 ساله شده اما اولویت آن تغییر نکرده چراکه نقشه استاتیک است. قرار بود این نقشه براساس نیازهای روز جامعه به‌روزرسانی شود. کارگروهی برای شناسایی مسائل انتخاب شد تا به‌روزرسانی براساس گزارش آنها انجام شود. با این حال تاکنون خروجی نداشته است.

حال سوال اینجاست که می‌توان خط تولیدی با 200 روبات بسازیم؟ خیر، فعلا نیاز داریم روی ارتقای سطح کیفیت در صنعت کار کنیم. با این حال اگر نمی‌توانیم خودمان بسازیم، حداقل وارد کنیم.  اگر روباتی که من ساختم کیفیت پایینی دارد، صنعت باید تحمل کند تا کیفیت آن در نسخه بعدی بهتر شود. باید سازنده باشیم، در غیر این صورت قسمت بازرگانی شرکت‌های بزرگ می‌توانند تمام ابزارآلات روباتیک خود را از آلمان بخرند. بدین شکل کیفیت هیچ وقت در صنعت ایران اتفاق نمی‌افتد.

آنا: روباتیک به عنوان اولویت نقشه جامع علمی کشور شناخته می‌شود؟

چراغ‌پور سماواتی: باوجود این که نقشه جامعه علمی 20 ساله شده اما اولویت آن تغییر نکرده چراکه نقشه استاتیک است. قرار بود این نقشه براساس نیازهای روز جامعه به‌روزرسانی شود. کارگروهی برای شناسایی مسائل انتخاب شد تا به‌روزرسانی براساس گزارش آنها انجام شود. با این حال تاکنون خروجی نداشته است.

آنا: نقطه قوت دانشگاه‌ها در حوزه مکاترونیک چیست؟

چراغ‌پور سماواتی: مکاترونیک از سه واژه مکانیک، الکترونیک و کامپیوتر تشکیل شده است. به نظر می‌رسد در بخش دانشی مثل کامپیوتر که عمر کمتری داشته، بهتر توانسته‌ایم پیشرفت کنیم تا در بخش مکانیک که 300 تا 400 سال عمر دارد.

آنا: می‌توان گفت که در حوزه مکاترونیک رشد نامتوازنی وجود داشته است؟

چراغ‌پور سماواتی: سؤال خوبی است. در حوزه مکاترونیک موضوعات میان‌رشته‌ای مسئله‌ساز می‌شود. مشکل اصلی آن نیز متولیان اجرایی هستند، برای مثال استادی که فارغ‌التحصیل مکانیک است به دانشجویان مکاترونیک درس می‌دهد یا یک استاد با پیشینه مهندسی برق به آنها درس می‌دهد. به نظر می‌رسد که سیستم آموزشی نتوانسته سه رشته مکاترونیک، الکترونیک و کامپیوتر را به صورت متوازن به دانشجویان مکاترونیک ارائه بدهد.

آنا: در زمینه هوش مصنوعی نیز کار کرده‌اید؟

چراغ‌پور سماواتی: خیر، هوش مصنوعی بستر مهندسی کامپیوتر می‌خواهد. در بخش‌هایی از ویلچر هوشمند از این علم بهره گرفته شده است، برای مثال در اجتناب از برخورد با موانع یا بالا رفتن از پله. آنچه تحت عنوان هوش مصنوعی برای حل مسئله مطرح می‌شود، به حوزه مهندسی کامپیوتر تعلق دارد.

انتهای پیام/4021/