فیلتر شبکه‌های اجتماعی نتیجه عکس دارد / چه کسانی از فیلترینگ سود می کنند؟

حجت‌الاسلام محمد فروهر در گفتگو با خبرنگار حوزه رسانه گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، در خصوص سواد رسانه‌ای گفت: در بحث فضای مجازی و سواد رسانه‌ای با چند موضوع متفاوت روبه‌رو هستیم. به‌صورت کلی تعاریف مختلفی از سواد رسانه‌ای مطرح شده اما در واقع تجربه نشان می‌دهد که سواد رسانه‌ای، دانش، مهارت و سواد استفاده از رسانه در زندگی است که انسان بتواند از رسانه‌ها (صوتی، تصویری، مکتوب) استفاده کند و آسیب نبیند.

وی افزود: به موازاتی که رسانه‌ها در زندگی ما حضور دارند به همان اندازه سواد رسانه‌ای جایگاه و اهمیت بالایی دارد.

مدیرعامل بنیاد ملی مصونیت‌های اجتماعی «ردم» اضافه کرد: فضای مجازی تقریباً در همه زندگی ما حضور دارد و به ابعاد زندگی اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، امنیتی، اجتماعی ورود پیدا کرده است و نقش‌آفرینی می‌کند و در واقع می‌توان گفت فضای مجازی به سمتی می‌رود که زندگی مجازی را برای ما رقم می‌زند.

وی با تأکید بر اینکه در این فضای گسترده، سواد مجازی و یادگیری آن ضرورت دارد، تصریح کرد: در گذشته رسانه‌هایی مانند ویدئو، ماهواره، سی‌دی یا دی‌وی‌دی را می‌شد کنترل کرد و گاهی آن را حذف کرد، اما در فضای مجازی کنترل کامل ممکن نیست.

فیلتر شبکه‌های مجازی نتیجه عکس دارد

فروهر با تأکید بر اینکه وقتی شبکه اجتماعی فیلتر می‌شود، نتیجه عکس دارد، ادامه داد: فیلتر کردن یک شبکه اجتماعی می‌تواند راه ورود فیلترشکن‌ها را باز کند و به این طریق سود سرشاری را به جیب برخی از سوءاستفاده‌کنندگان سرازیر کند.

مدیرعامل بنیاد ملی مصونیت‌های اجتماعی «ردم» تأکید کرد: فضای مجازی زندگی دوم مردم است و به همین دلیل سواد رسانه‌ای برای این زندگی اهمیت زیادی دارد اما باید گفت سواد رسانه‌ای تنها یک قسمت از پازل فضای مجازی است که باید کل قطعات پازل فراهم باشد تا پازل سواد رسانه‌ای نیز به‌کار بیاید.

وی در توضیح این مطلب گفت: وقتی سواد رسانه‌ای وجود داشته باشد اما زیرساخت‌های فضای مجازی مهیا نباشد، این موضوع نمی‌تواند به کار بیاید.

سواد رسانه‌ای بخشی از فرهنگ مصرف است

فروهر با تأکید بر اینکه برای فضای مجازی سه فرهنگ تعریف می‌شود، اضافه کرد: کشورهای دیگری که از فضای مجازی کمتر آسیب دیده‌اند، سه فرهنگ را برای فضای مجازی در نظر گرفته‌اند. فرهنگ اول فرهنگ تولید است. یعنی بر اساس چه فرهنگی مطالب یا شبکه‌های مختلف تولید می‌شود اما فرهنگ دوم فرهنگ توزیع است به این معنا که این اطلاعات چطور توزیع و منتشر شود و فرهنگ سوم نیز فرهنگ مصرف است که به بایسته‌های مصرف اشاره دارد و در واقع می‌توان گفت سواد رسانه‌ای بخشی از فرهنگ مصرف است و وقتی دو مورد اول فراهم نباشد، تنها بخش سوم نمی‌تواند کاری از پیش ببرد و این سه در کنار هم می‌توانند معنا پیدا کنند.

مدیرعامل بنیاد ملی مصونیت‌های اجتماعی «ردم» اضافه کرد: در مرحله اول باید بدانیم که شبکه‌های اجتماعی بر اساس چه پارامترهایی ساخته و تولید می‌شوند و این ضابطه‌ها چه بخشی از فرهنگ تولید به حساب می‌آیند. در واقع این شبکه‌ها به چه دردی می‌خورند و اینکه چه افرادی می‌توانند از آن استفاده کنند، باید مشخص باشد.

وی ادامه داد: اما در خصوص فرهنگ توزیع باید گفت رده‌بندی سنی و فضای بومی در این فاکتور بسیار اهمیت دارد اما در مرحله بعد، فرهنگ مصرف قرار می‌گیرد و در واقع یاد می‌دهد که در برابر آسیب‌های فضای مجازی باید چه اقداماتی انجام داد.

فروهر با تأکید بر اینکه برخی از شبکه‌ها از آن ما نیست و اثرگذاری ما در آن کم است، اضافه کرد: مشکل اینجاست که به پازل‌های دیگر توجه نشده. یعنی تولید و توزیع دست ما نیست و تنها مصرف نصیب ما شده که نمی‌توانیم تنها با سواد رسانه‌ای آن را مدیریت کنیم.

وی با توضیح مثالی گفت: فرض کنید خودرویی از خارج وارد کشور ما شده است و در این خودرو اتفاقاتی می‌افتد که با فرهنگ ما مناسبتی ندارد. به‌طور مثال وقتی که سوار این خودرو می‌شوید به‌طور خودکار خودرو فیلم‌های نامناسب پخش می‌کند و یا صندلی‌ها به‌طور نامتعارف به هم نزدیک می‌شود. حالا برخی‌ها در این میان می‌گویند به کسی که از این خودرو استفاده می‌کند بگویید چشمش را ببندد یا به او یاد بدهید که تقوا داشته باشد. اینها شدنی نیست بلکه باید فضا از آلودگی پاک شود تا این توصیه‌ها تأثیرگذار باشد.

فضای مجازی کار خودش را می‌کند

مدیرعامل بنیاد ملی مصونیت‌های اجتماعی «ردم» بیان کرد: وقتی تلگرام پر از کانال‌های مستهجن است و نمی‌توان آن را فیلتر کرد، نمی‌توانیم به جوان بگوییم نگاه نکن زیرا شرایط در حال حاضر به گونه‌ای است که این نوع توصیه‌ها جوابگو نیست زیرا با تمام توصیه‌ها باز هم فضای مجازی کار خودش را می‌کند.

وی با توضیح اینکه برخی کشورها مانند آمریکا از شبکه ملی اطلاعات در داخل کشورشان استفاده می‌کنند، گفت: در این روش، زیرساخت‌ها کنترل شده است و اینترنت به‌صورت تفکیک شده به مردم ارائه می‌شود. بخشی برای عموم مردم، بخشی برای مهاجران به آن کشور، بخشی به خانواده‌ها و بخشی به کودکان اختصاص پیدا کرده است. در واقع زیرساخت فراهم شده و در چنین فضایی سواد رسانه‌ای می‌تواند نقش مهمی ایفا کند اما وقتی در کشور ما همه مردم یک تلگرام دارند، سواد رسانه‌ای نمی‌تواند کاری از پیش ببرد و تنها می‌توان به چند توصیه برای حفاظت از این محیط بسنده کرد.

انتهای پیام/4087/