شهرستان درمیان با وجود 1200حافظ قرآن یک مؤسسه قرآنی ندارد

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا- میعاد بادپا/ ستاره‌های قرآنی روایت دانشجویان، طلاب و اساتید نخبه‌ای است که با برنامه‌ریزی دقیق به قله‌های بلند زندگی دست یافتند. در شماره‌های گذشته ستاره‌های قرآنی داستان حفظ قرآن یک دانشجو در انبار خوابگاه، داستان دو برادر که در کودکی به گنجینه‌های طلایی دست یافتند، درد و دل‌های یک حافظ قرآن از معضل اشتغال نخبگان قرآنی و نیز ماجرای تحول مسیر زندگی یک جوانی فوتبالی، روایت دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی که نماینده ایران در ۱۵ کشور جهان بوده و  ۵۰۰ حافظ قرآن تربیت کرد و روایت دانشجوی دانشگاه آزادکه هفت مقام برگزیده کشوری در مسابقات هنری دارد و 100 اثر هنری قرآنی خلق کرده، بررسی شده است.    

در شماره هشتم ستاره‌های قرآنی روایت طلبه اهل سنت که با مشقت فراوان و بدون امکانات، قرآن را حفظ کرده و تاکنون 43 حافظ قرآن دانشجو، طلبه و دانش‌آموز تربیت کرده، آمده است. در این خصوص گروه دانشگاه خبرگزاری آنا مصاحبه‌ای با جمال‌الدین نیک‌اندیش داشته که متن مصاحبه را در ادامه آوردیم.

آنا: خودتان را معرفی کنید؛ از چه زمانی و در چه مدتی قرآن را حفظ کردید؟

نیک‌اندیش: جمال‌الدین نیک‌اندیش، متولد تیرماه 59 در شهرستان درمیان استان خراسان جنوبی هستم. از 19 سالگی حفظ قرآن را شروع کردم و در مدت یک سال و 6 ماه حافظ کل قرآن شدم. تحصیلات حوزوی دارم و تا سطح سوم عالی را گذراندم. سطوح حوزوی اهل تسنن شامل مقدماتی، سطح و عالی است. تمام این دوره‌ها را گذراندم، البته برای کسب درجه اجتهاد باید دو سال دیگر هم می‌خواندم.

آنا: چه مشکلاتی بر سر راه حافظان قرآن وجود دارد؟ خودتان چه سختی‌هایی را برای حفظ قرآن متحمل شدید؟

نیک‌اندیش: در دهه‌های 60 و 70 امکانات خیلی کم بود. در کلاس حفظمان 60 نفر بودیم و استادمان آقای رمضانی نابینا بود و تدریس این تعداد دانش‌آموز برای او سخت بود. وی باید هر روز محفوظات 60 نفر را به‌طور مداوم گوش می‌کرد. معمولاً در آن سال‌ها کلاس‌های حفظ اهل سنت از جمعیت بالایی برخوردار بود. البته الآن وضعیت بهتر شده و در هر کلاس 15 تا 20 نفر حضور دارند. در دهه 70 هنوز حفظ خیلی پیشرفت نکرده بود و اوایلی بود که مردم شوق به حفظ قرآن داشتند؛ در محدوده شهرستان خواف و استان خراسان فقط دو کلاس حفظ قرآن داشتیم. این دو کلاس کلاً 90 تا 100 نفر بودند و برای این تعداد کلاً دو استاد حفظ وجود داشت.

حفظ در آن سال‌ها سختی‌های خاص خودش را داشت. مثل الآن نرم‌افزار و گوشی وجود نداشت. اینترنت شاید بود ولی هنوز گسترش نیافته بود و امکانات رفاهی به‌شکل امروزی وجود نداشت. فایل صوتی تلاوت الگو به‌سختی پیدا می‌شد و حتی برای اینکه راهنمایی از کسی بگیریم، از تلفن سکه‌ای استفاده می‌کردیم. با این تفاسیر، حفظ را با مشقت فراوانی در کوتاه‌ترین مدت انجام دادم.

آنا: چند ساعت در روز به حفظ قرآن می‌پرداختید؟

نیک‌اندیش: استراحت ما کلاً 6 ساعت بود و تمام‌وقت مشغول حفظ قرآن بودیم. به جرئت می‌توانم بگویم در شبانه‌روز 18 ساعت وقت صرف حفظ قرآن می‌کردم. طرح حفظمان به‌گونه‌ای بود که حدود یک ساعت قبل از نماز صبح بیدار می‌شدیم و شروع به حفظ قرآن می‌کردیم. پس از اقامه نماز مجدداً در کلاس حفظ حضور می‌یافتیم. پس از صرف صبحانه و اندکی استراحت مجدداً قرآن حفظ می‌کردیم. بعدازظهر هم دو ساعت استراحت می‌کردیم.

آنا: چه زمانی را برای حفظ قرآن مناسب می‌دانید؟

نیک‌اندیش: اگر برای کسی مقدور باشد قبل از نماز صبح و بعد از نماز صبح بهترین زمان برای حفظ قرآن است و اگر مقدور نباشد، بعد از مغرب مناسب‌ترین زمان برای حفظ قرآن است.

آنا: آیا هر دانشجویی می‌تواند حافظ قرآن باشد؟ توصیه شما چیست؟

نیک‌اندیش: بله. به‌هرحال ما 24 ساعت در شبانه‌روز وقت داریم. ازنظر پزشکی و ازنظر علم نوین هر انسانی روزانه نیاز به هشت ساعت استراحت دارد و بدون شک، این زمان استراحت لازمه نشاط هر فرد است. اگر دانشجو هشت ساعت دیگر هم برای درس و مباحث دانشگاهی کنار بگذارد، هشت ساعت دیگر زمان بیکاری اوست. حال اگر 6 ساعت از این زمان بیکاری را اصلاً به‌حساب نیاوریم و جزء امور غیرقابل‌پیش‌بینی باشد، شخص دانشجو می‌تواند دو ساعت زمان برای حفظ قرآن بگذارد.

پیشنهادم این است که یک ساعت بعد مغرب و یک ساعت بعد از نماز صبح را به حفظ قرآن اختصاص دهید. حتی فرد با پایین‌ترین ضریب هوشی در مدت دو ساعت می‌تواند سه خط از قرآن را حفظ کند و فرد با ضریب هوشی عادی هم در عرض نیم ساعت می‌تواند هشت خط از قرآن را حفظ کند. متداولاً فرد با ضریب هوشی پایین در عرض هشت سال و فرد با ضریب هوشی عادی در عرض سه سال می‌توانند حافظ کل قرآن شوند.

تازه این موارد در شرایطی است که دانشجو مشغول تحصیل است و با حساب ایام تعطیل تابستان می‌تواند در زمان کمتری حافظ کل قرآن شود.

آنا: آیا خودتان سابقه تدریس و حفظ داشته‌اید؟ استقبال دانشجویان اهل تسنن از کلاس حفظ قرآن چگونه است؟

نیک‌اندیش: از زمانی که حفظم را تمام کردم به مدت 10 سال درگیر دروس حوزوی بودم. پس از فارغ‌التحصیلی در سال 85 تصمیم گرفتم یک کلاس حفظ البته نه به‌صورت تخصصی تشکیل دهم. تخصصم وقتی مسجل شد که در مسابقات حفظ کشوری شرکت کردم و تجربه‌هایی در این مسابقات کسب کردم و از این تجربیات در کلاس‌های حفظ بهره جستم.

در ابتدای تشکیل کلاس‌هایم هرسال 3 حافظ قرآن تربیت می‌کردم. حدود چهار سالی است که متداولاً کلاس تدریس حفظ دارم و در هر کلاس 25 نفر شرکت می‌کنند و هرسال نیز حدود 6 حافظ تحویل جامعه می‌دهیم. این کلاس‌ها به‌صورت تخصصی است و این‌طور نیست که حافظ تند بخواند و متوجه نشود. در گذشته کلاس‌های حفاظ اهل تسنن بیشتر به‌صورت تندخوانی بوده است. الآن حدود دو-سه سالی است که کلاس‌ها را به‌سمت تخصصی پیش می‌بریم. در خیلی از مسابقات هم رتبه‌های برتر و چهره‌های شاخصی از اهل تسنن حضور دارند، مثلاً مسابقات هلال‌احمر، دانش‌آموزی، بهزیستی و خیلی از مسابقاتی که مقدماتی است. ولی در مسابقات اوقاف و بسیج تا مرحله استانی داشته‌ایم اما بالاتر از استان هنوز چهره‌هایی نداشته‌ایم که مطرح شوند.

آنا: درمجموع چند حافظ قرآن تربیت کرده‌اید؟

نیک‌اندیش: در سه سالی که به‌طور متداوم تدریس می‌کنم و کلاس دارم، بیش از 43 تا 45 حافظ قرآن تربیت کرده‌ام.

آنا: چه مقام‌هایی در مسابقات استانی یا کشوری کسب کرده‌اید؟

نیک‌اندیش: در مسابقات ملی دانشجویان و طلاب سراسر کشور سال 83 در مشهد و در حفظ پنج جزء، مقام اول را کسب کردم. در مسابقات هلال‌احمر منطقه‌ای در اصفهان، چهارم شدم. در مسابقات استانی (خراسان جنوبی) سه بار مقام اول و در مقاطع مختلف، مثلاً 10 جزء، 20 جزء، نیز چند بار متداولاً مقام‌های اول، دوم و سوم را کسب کرده‌ام لیکن در مسابقات حفظ کل تابه‌حال شرکت نکرده‌ام.

آنا: توصیه‌تان به مسئولان برای اهمیت دادن به حفظ قرآن مخصوصاً به استان‌ها و شهرهای حاشیه‌نشین کشور و اهل تسنن چیست؟

نیک‌اندیش: مشهد و شهرهای مذهبی نظیر قم و تهران به‌هرحال اساتید مجربی دارند که با قرآن آموزان کار کنند و کلاس‌ها و امکاناتی که بچه‌ها به آن کلاس‌ها بروند و از تخصص آن اساتید استفاده کنند، وجود دارد. ولی متأسفانه در شهرستان درمیان که ما هستیم و یکی از شهرهای خراسان جنوبی است، حتی در خود استان هم استاد حفظ قرآن نداریم.

هرسال دو سه بار ممکن است یکی از اساتید بزرگ تهران یا قم به‌صورت پروازی بیایند ولی ممکن است کسانی از این موضوع باخبر نشوند اما به‌نظر من باید این امر برنامه‌ریزی شود که اساتید را هر ماهی، حالا هزینه‌اش را دولت بدهد یا نصفش را دولت بدهد و نصف دیگرش را کسانی که می‌خواهند قرآن را یاد بگیرند بپردازند، چون در خود استان اساتید خوبی نداریم و حداکثر دو سه‌تا بیشتر نیستند و به همه نمی‌توانند رسیدگی کنند، شاید 16 تا 17 شهر در خراسان جنوبی داریم، اگر اساتید به‌صورت ماهانه بیایند خیلی بهتر است.

آنا: وضعیت آموزش حفظ قرآن در شهرستان درمیان استان خراسان جنوبی چگونه است؟

نیک‌اندیش: در شهرستان درمیان با 20 هزار نفر جمعیت تا حالا سابقه نداشته که استاد حفظ از جایی بیاید و به کسی آموزش بدهد و این انتظار را از مسئولان داریم که حداقل در یک شهرستان 20 هزار نفری، یک مؤسسه قرآنی داشته باشیم.

آنا: آیا تا به‌ حال خودتان پیگیر آموزش حفظ و ساخت مؤسسه قرآنی در این شهرستان بوده‌اید؟

نیک‌اندیش: 6 سال است که بنده دنبال تأسیس یک مؤسسه قرآنی در این شهرستان هستم، مسئولان در آن سال کم‌کاری کردند. الآن هم حدود دو سال است که دوباره دنبالش هستم و پرونده هم در حال اتمام است و دو نفر از اعضای هیئت مؤسس ما این شرط را که گفته شده حداقل باید 6 ماه در جایی تدریس داشته باشند را ندارند، به همین دلیل هنوز نتوانسته‌ایم مجوز این مؤسسه را بگیریم و امیدواریم که در یک شهرستان 20 هزار نفری بتوانیم حداقل یک مؤسسه قرآنی را تأسیس کنیم و از طریق آن مؤسسه بتوانیم اساتیدی را جذب کنیم که حافظان و قاریان خوبی را در شهرستان تربیت کنند.

آنا: انتظارتان از مسئولان برای فعالان قرآنی شهرستان درمیان چیست؟

نیک‌اندیش: دغدغه من این است که شهرستانی 20 هزار نفره اعم از شیعه و سنی که هیچ فرقی نمی‌کنند و در اینجا همه با هم برادرند و خیلی هم با هم خوبند و بینشان پیوند مبارک ازدواج هم برقرار می‌شود و حتی ازدواج‌های خوبی هم هست که هیچ اختلافی هم بین‌شان به‌وجود نمی‌آید. شاید نصف جمعیت شیعه و نصف دیگر سنی باشند اما حتی یک مؤسسه قرآنی نداریم و این خیلی باعث تأسف است.

مؤسسات قرآنی را طوری کرده‌اند که ادغام کرده‌اند و سازمان تبلیغات و اوقاف با طرح جدید ادغام شده‌اند. با همین طرح جدید ما پرونده‌سازی کردیم الآن هم پرونده ما تهران است و الآن نمی‌دانم مشکل کجاست، ولی متأسفانه هنوز به ما مجوز تأسیس نداده‌اند.

آماری که اخیراً به اوقاف دادم، شاید در یک روستا 200 حافظ قرآن داریم ولی متأسفانه کیفیت حفظ این افراد پایین است، یعنی نه تخصصی دارند و نه سازمان‌ یافته‌اند. حافظی داریم که وقتی برای شما بخواند، طوطی‌وار می‌خواند؛ یعنی از استعدادش استفاده هم کرده و وقت هم گذاشته ولی تجوید، صوت و لحن و ترتیل‌خوانی ندارد. متأسفانه در کل شهرستان درمیان طبق آماری که به اوقاف دادیم یک هزار و 200 حافظ قرآن داریم، ولی متأسفانه مؤسسه قرآنی نداریم و این جای ضعف است.

انتهای پیام/4122/